In de jaarplanning 2010 van het kenniscentrum is onder het programma 'management' het thema 'samenwerking stad en OCMW' opgenomen. De eerste stap was zicht krijgen op de praktijk. Daartoe werd een vragenlijst opgesteld met betrekking tot de samenwerking op het vlak van management tussen stad en OCMW. We realiseren ons dat OCMW's en steden op heel wat inhoudelijke domeinen samenwerken. Deze bevraging focuste zich echter op de managementaspecten.
We stelden ons meer specifiek de volgende vragen:
- In hoeverre wordt er in de Vlaamse centrumsteden op de verschillende managementdomeinen samengewerkt? Is deze samenwerking informeel, dan wel formeel geregeld?
- Indien er samenwerking is, hoe wordt deze dan geregeld?
- Is (formele) samenwerking wenselijk, en waarom?
- Wat zijn de redenen waarom er al dan niet wordt samengewerkt? Zijn er knelpunten of obstakels die formele samenwerking bemoeilijken?
De eerste (voorlopige) resultaten van de inventarisatie werden op 22 september 2010 voorgesteld op een studienamiddag 'Krachten bundelen - samenwerking tussen stad en OCMW op vlak van managementaspecten: de feitelijke en gewenste samenwerking en alle hinderderpalen daartussen', waaraan 65 mensen deelnamen (mandatarissen, secretarissen, ontvangers en medewerkers van de 13 steden en OCMW's). Op deze studienamiddag werden niet alleen de voorlopige resultaten van het onderzoek voorgesteld maar werden ook een aantal interessante cases toegelicht.
- Personeelsmanagement: de samenvoeging van de personeelsdiensten in Mechelen (Mia Spaey, departementshoofd personeel)
- ICT management in Sint-Niklaas (Ivan Stuer, ICT - coördinator en Tom Speleman, adviseur interne communicatie)
- Financieel management in Antwerpen (Martin Conincx, OCMW - ontvanger en Eddy Schevernels, stadsontvanger)
Afsluitend werden ook een aantal bevindingen en conclusies uit het voorlopige rapport bediscussieerd. De discussie in deze werkgroepen wordt ingeleid en gestimuleerd door één of meerdere stellingen, geformuleerd op basis van materiaal uit de aangeleverde inventarissen. De stellingen richtten zich op thema's als organisatiestructuur, organisatiecultuur, efficiëntiestreven, regelgeving van hogerhand,… Elk van de werkgroepen rondde de werkgroep af met het formuleren van één of meerdere aanbevelingen voor de bevoegde minister (Geert Bourgeois). De oogst van die gesprekken werd verwerkt in het eindrapport.
Na de studienamiddag werd een tweede bevragingsronde georganiseerd, waarin de besturen de kans kregen om hun initiële antwoorden verder te verfijnen en aan te vullen.
Op basis van de vervolledigde inventarissen werd het definitieve rapport opgesteld. De definitieve resultaten hebben geleid tot een presentatie op een studiedag van de 3 beroepsfederaties VLO-VFG-VVOS op 19 oktober.
Onderzoeksopdracht samenwerking tussen de steden en de OCMW's op vlak van financiën
Voorjaar 2011 nam de werkgroep centrumsteden - financiën (met de schepenen van financiën, ontvangers en hoofden van financiële diensten van de dertien Vlaamse centrumsteden) het initiatief tot een onderzoeksopdracht over de (on)mogelijkheden op het vlak van de financiële samenwerking tussen de stad en het OCMW. Het Kenniscentrum Vlaamse Steden werd ingeschakeld om een overheidsopdracht voor te bereiden. Je vindt hier het bestek.
Afbakening en omschrijving van de opdracht
- Het onderzoek gaat over de grootste lokale besturen in Vlaanderen, d.w.z. de 13 centrumsteden en hun OCMW's.
- Uit de studie moet blijken aan welke randvoorwaarden moet voldaan worden om tot een goede/efficiënte samenwerking te komen, en welke vorm die kan aannemen of best zou aannemen. Bij wijze van voorbeeld, maar niet-limitatief, kan hierbij aan het volgende gedacht worden: gelijklopende regelgeving, systemen, procesbeheer, personeel, huisvesting, bedrijfscultuur,…
- Meenemen van best practices: het onderzoek moet een goed beeld opleveren van reeds bestaande vormen van goede samenwerking op het vlak van financiën tussen de Vlaamse centrumsteden en hun OCMW‟s.
- De laatste jaren ontstonden er binnen de centrumsteden en hun OCMW‟s tal van verzelfstandigde entiteiten. Het onderzoek mag zich niet beperken tot de financiële samenwerking tussen de beide moederbesturen stricto sensu, maar heeft ook betrekking hebben op mogelijke samenwerkingsvormen met andere entiteiten binnen de totale “groep”.
- Uit het onderzoek kan blijken dat de huidige regelgeving een rem betekent om te komen tot een optimale samenwerking op financieel vlak. De onderzoekers moeten deze legistieke beperkingen duidelijk in beeld brengen en voorstellen formuleren om hieraan tegemoet te komen
- In de studie moeten alle belangrijke werkdomeinen van financiën in gemeenteen OCMW onderzocht worden om een antwoord te krijgen op de volgende vragen:
- komen deze werkdomeinen in aanmerking voor een samenwerking?
- zo ja, welke inhoud kan deze samenwerking krijgen?
- welke vorm kan die samenwerking het best aannemen?
- zo neen, welke zijn de hinderpalen die een samenwerking uitsluiten of bemoeilijken?
Stuurgroep
Deze opdracht wordt begeleid door een stuurgroep bestaande uit schepenen financiën, OCMW- voorzitters, stads- en OCMW- secretarissen en stads- en OCMW- ontvangers, vertegenwoordiger VVSG en Kenniscentrum Vlaamse Steden.
Timing
Het eindrapport zou tegen september 2012 opgeleverd worden en zal uiteraard aan alle centrumsteden en -OCMW's beschikbaar worden gesteld.
Uitvoerders
De opdracht is gegund aan Hogeschool Gent voor een bedrag van 75.867 euro, inclusief BTW.
Je vindt het eindrapport hier.
