Nieuwsbrief 69 - april 2015

​In 2014 startte een verkennend onderzoek 'Grensoverschrijdend werken: samenspraak (denken en handelen) op stadsregionaal niveau'.  Intussen is het onderzoek afgerond en organiseren we op 29 mei een studievoormiddag rond dit thema.  We starten de studievoormiddag met de voorstelling van het eindrapport door Tine Boucké, waarbij succesfactoren, knelpunten, aanbevelingen en mogelijke vervolgpistes voorgesteld worden. Aansluitend volgen presentaties van Brecht Nuyttens, Johan Van Reeth en Peter Degadt als bevoorrechte getuigen uit de werkvelden wonen, mobiliteit en ruimtelijke ordening en zorg. Zij schetsen de urgentie van een stadsregionale aanpak. Filip De Rynck sluit de studievoormiddag af met de formulering van een stadsregionale agenda voor Vlaanderen. Je vindt hier het programma en alle praktische informatie.

​Om tegemoet te komen aan de vraag om de overload aan 'Europese' informatie (sites, events, projecten…) te filteren op hun belang voor de centrumsteden en een maximale doorstroming van de geselecteerde informatie naar de steden te garanderen zal het Kenniscentrum haar Europawerking verder digitaliseren via haar nieuwsbrief en website. In deze april editie vestigen we de aandacht op vijf initiatieven. Meer informatie vind je hier.

​Hoe maakte Kopenhagen haar wijk St.-Kjeld's als eerste in de wereld klimaatbestendig? Hoe tracht Gent met haar parkeerplan de stedelijke mobiliteit te verduurzamen? Hoe geeft Minister Turtelboom haar energiebeleid voor kwetsbare groepen vorm? De derde Energie- en klimaatdag van de VVSG biedt een brede waaier aan inspirerende informatie en praktijkvoorbeelden van duurzaam energie- en klimaatbeleid, inclusief water- en mobiliteitsbeleid. Het programma bevat sessies over onder meer bijna-energieneutrale bouw, betaalbare energie en water voor mensen in armoede, over de Burgemeestersconvenant en Mayors Adapt. Opmerkelijke sprekers zijn Walther Ploos van Amstel, lector Citylogistiek en expert in stadsdistributie, en de architect en innovator Thomas Rau over 'guided by the future', waarbij men zich laat leiden door wat in de toekomst nodig is in plaats van wat op dit moment haalbaar is. Het programma en het inschrijvingsformulier vind je hier. 

​In 2013 ontwikkelde VITO samen met een stuurgroep, samengesteld uit vertegenwoordigers van de centrumsteden en de Vlaamse Gemeenschapscommissie en experten, een actie- en leergericht instrument dat transitieprojecten helpt verbreden en verdiepen. Vanaf nu is TRAKSIS ook een webtool. Geen zwart-witte evaluatie- of beslissingstool, maar een pragmatisch referentiekader dat stap voor stap helpt nadenken over stedelijke transitie-initiatieven gericht op duurzame systeeminnovatie. TRAKSIS helpt je nagaan hoe het transitiepotentieel van projecten en/of initiatieven kan versterkt worden. Je vindt TRAKSIS hier. 

​Meer en meer kinderen en volwassenen bewonen twee huizen omwille van een scheiding of LAT-relatie. Velen betrekken na een scheiding met een nieuwe partner een nieuwe woning. Jongeren wonen langer bij hun ouders, volwassen jongeren wonen vaker nog eens opnieuw bij hun ouders. Het gezinswonen wordt steeds diverser, dynamischer en flexibel. Het vormt een uitdaging voor het gezins- en woonbeleid. Het Hoger Instituut voor Gezinswetenschappen analyseerde samen met partners de samenhang tussen gezinstransities en woonnoden. De studievoormiddag van 13 mei geeft in vijf gezinsverhalen een resumé van de HIG-publicatie "De sleutel past niet meer op elke deur". Ontwerpers en architecten belichten aan de hand van voorbeelden hun zoektocht naar flexibele en diverse woonoplossingen voor gezinnen. Een panel van experten en stakeholders geeft commentaar. Je vindt hier het programma samen met een link naar het inschrijvingsformulier. 

​Met de stadsmonitor beschikken de Vlaamse overheid en de centrumsteden sinds 2004 over een monitoringinstrument waarmee ze de ontwikkelingen in de steden kunnen opvolgen. De stadsmonitor meet aan de hand van indicatoren of de steden in een meer leefbare en duurzame richting evolueren. Wat precies verstaan wordt onder leefbare en duurzame steden, is gebaseerd op een breed gedragen visie, ontwikkeld in overleg met alle actoren die te maken hebben met stedelijkheid in Vlaanderen.
De vijfde editie bevat circa 167 gedocumenteerde indicatoren en dat is meer dan de vorige edities. Het is het resultaat van een grondige evaluatie. Er werd daarbij niet geraakt aan de visie en basisprincipes van de Stadsmonitor. De visie werd wel aangevuld met een luik rond gezins- en kindvriendelijke steden. En de ecologische invalshoek werd bijgestuurd. Uit een grootschalige survey in de 13 centrumsteden werden 80 indicatoren afgeleid. De overige 87 indicatoren worden ingevuld door centrale registraties en GIS-analyses. Je vindt hier alle informatie

​In 2014 stelde het OCMW Gent € 300.000,00 ter beschikking voor de renovatie van 10 woningen van noodkopers. Mensen die uit noodzaak een kwalitatief minderwaardige woning aangekocht hebben, krijgen van het OCMW Gent financiële middelen om hun woning te renoveren, maar moeten deze middelen terugbetalen bij de verkoop van hun woning. Op die manier kan een nieuw gezin opnieuw van dezelfde subsidies gebruik maken. Het uiteindelijke doel is het systeem na evaluatie uit te breiden tot een rollend fonds. Via de Vlaamse projectoproep sociale innovatie bakende de gebruikerscommissie (bestaande uit 8 stakeholders) een kader af voor dit project (de afbakening van het bouwblok van het proefproject, het uitwerken van een voorwaardenkader en een reglement).
Begin juni 2014 vonden de 1800 bewoners van het bouwblok rondom het Heillig Hartplein in Sint Amandsberg een flyer in hun brievenbus. 37 gezinnen meldden zich aan voor de inschrijvingsdatum. 13 eigenaars kwamen in aanmerking, waarvan 10 eigenaars uiteindelijk de eindronde haalden en in november de goedkeuring kregen van de OCMW-raad voor de lening. Op 15 januari '15 ondertekenden de 10 gezinnen hun overeenkomst voor de lening. Het OCMW werkt samen met CLT Gent (Community Land Trust), REGent (Rationeel EnergieGebruik), Domus Mundi (Bouwen voor kwetsbare groepen), SIVI, Samenlevingsopbouw Gent, VIBE en de stad Gent. De Vlaamse overheid (Departement Economie, Wetenschap en Innovatie) en de Provincie Oost-Vlaanderen dragen financieel bij. Bij dit pilootproject wordt naast de prefinanciering van een langdurige goedkope lening eveneens voorzien in een begeleidings- en ondersteuningstraject (de algemene projectopvolging op juridisch en financieel vlak en het coördineren van bouw- en renovatiewerken). Je vindt hier de informatiefolder.

​Lokale en Vlaamse ambtenaren wisselen heel wat informatie uit met elkaar. Om de samenwerking tussen deze partijen te verbeteren, werd ingezet op het onderzoek 'Administratieve interacties tussen de Vlaamse overheid en gemeentebesturen van op de werkvloer bekeken'.
Het onderzoek gebeurde in samenwerking met de lokale besturen van Pittem, Aalter, Leuven en Gent en met steun van de Universiteit Gent en bevat drie doelstellingen: inventariseren en beschrijven van de administratieve interacties, evalueren van de administratieve interacties en formuleren van concrete aanbevelingen die tot efficiëntiewinsten moeten leiden.
Een inspiratiedag op 23 oktober 2014 gaf reeds inzage in de tussentijdse resultaten onder de titel 'Efficiënter informatie uitwisselen'. Tegelijk leverde hij extra input voor het onderzoek.
Intussen is het eindrapport beschikbaar. In een eerste luik gaat het onderzoek na welke types administratieve producten (toeleveren van bepaalde data in het kader van bepaalde procedures die door de Vlaamse overheid worden vastgelegd, of als gevolg van vragen die de Vlaamse overheid aan de gemeentebesturen stelt) bestaan, de frequentie en de aard van de interacties. Het tweede luik is een evaluerend luik, waarbij nagaan wordt in welke mate lokale en Vlaamse ambtenaren de administratieve interacties al dan niet als "last" ervaren. Daarbij wordt telkens vertrokken vanop de werkvloer, vanuit de ervaringen van de lokale ambtenaren. In een tweede fase wordt gepeild naar de ervaringen van Vlaamse ambtenaren die de administratieve interacties verwerken en behandelen. In het derde luik ten slotte worden een aantal aanbevelingen geformuleerd die tot efficiëntiewinsten kunnen leiden, zowel op lokaal, Vlaams als op interbestuurlijk niveau. Je vindt hier meer informatie over de inspiratiedag, hier het eindrapport en hier de bijlagen bij het eindrapport.

​Ondanks de stedelijke opleving gaat in Vlaanderen per dag nog altijd zes hectare landbouwgrond op de schop voor lintbebouwing en verkavelingen, terwijl bestaande huizen en villa's nauwelijks verkocht raken en files blijven groeien. Dit ruimtelijk woonmodel van versnipperd bouwen, suburbaan wonen en verkavelen legt een zware hypotheek op de welvaart en levenskwaliteit, en biedt nog nauwelijks ruimte voor kansarme groepen. De VRP wijdt een Wooncongres aan dit vraagstuk, opgevat als een wake-up call om de huidige individualistische, versnipperde aanpak te vervangen door een toekomstgericht woonbeleid dat streeft naar betaalbaarheid en bereikbaarheid, dat rekening houdt met veranderende woon- en zorgbehoeften. Diverse overheden en actoren uit de private sector gaan in debat over hoe een dergelijk beleid concreet vorm zou kunnen krijgen. Het programma vind je hier, inschrijven kan hier. 

​