Nieuwsbrief 152

​Energiedelen is een nieuw gegeven waarbij afnemers zelf of gezamenlijk opgewekte energie direct kunnen delen met buren, vrienden, familie, enzovoort. Experten gaan ervan uit dat er nog winst te halen valt door energiedelen in appartementen te promoten. Op dit ogenblik blijft een groot deel van de dakoppervlakte in de dicht bebouwde stedelijke omgeving immers onderbenut omdat de kennis bij syndici en de ervaring met begeleiding van vereniging van mede-eigenaars (VME) beperkt is en er nog geen goede oplossingen bestaan voor energiedelen in appartementsgebouwen.

Omdat het een nieuwe en best wel complexe materie is, ontving het Kenniscentrum Vlaamse Steden een projectsubsidie van Vlaams minister van Binnenlands Bestuur, Bestuurszaken, Inburgering en Gelijke Kansen om het potentieel van energiedelen in appartementen te onderzoeken en de concrete implementatie ervan te faciliteren. De onderzoeksopdracht die in maart van dit jaar van start ging, werd uitgevoerd door Th!nk-e en begeleid door een stuurgroep van experten uit de centrumsteden en de Vlaamse overheid en leverde vier eindproducten op. Tijdens de onderzoeksperiode was er ook ruimte voor overleg met verschillende belanghebbenden op het gebied van energiedelen. De drempels en mogelijkheden voor energiedelen vormden op deze bijeenkomsten het onderwerp van gesprek.

De onderzoeksopdracht spitste zich toe op het uitvoeren van simulaties en het begeleiden van een aantal VME’s in een 20-tal appartementsgebouwen gespreid over een aantal steden. De onderzoekers brachten de resultaten van de simulaties samen in een verslag dat afsluit met een samenvattende conclusie die de belangrijkste verworven inzichten op een rijtje zet. Over de simulaties lees je hier meer.

Aan de hand van de bevindingen van de simulatiestudie en de feedback van de stakeholders werd een verslag opgemaakt waarin de mogelijke oplossingsrichtingen voor beleid en regulering in kaart werden gebracht. Je vindt hier deze aanbevelingen.

Met de Encyclopedie en het Stappenplan Energiedelen krijg je een praktische online gids aangereikt om te komen tot succesvolle projecten. Ze bevatten toegankelijke informatie over wat energiedelen nu precies is en hoe je kan starten met energiedelen. Je vindt hier de Encyclopedie en hier het Stappenplan

​De steden Brugge, Leuven en Roeselare sloegen vorig jaar de handen in elkaar om de markt te bevragen voor de aankoop van een dataplatform. Via een raamcontract kochten ze onlangs gezamenlijk een Smart City Data Platform aan bij het consortium Urban Sense. Op die manier gaven de drie steden een aanzet voor een standaard dataplatform voor alle andere Vlaamse steden en gemeenten.

Het ‘Smart City Data-platform’ is de belangrijkste bouwsteen voor een slimme data architectuur. Op dit platform worden de realtime data van sensoren en andere (authentieke) databronnen samengebracht. Door gegevens te koppelen kunnen de drie stadsbesturen beter onderbouwde beleidsbeslissingen nemen. Daarnaast opent het platform deuren voor tal van innovaties, al dan niet in samenwerking met andere overheden, zowel nationaal als internationaal, met bedrijven, burgers en/of onderwijsinstellingen.

Nadat de steden in november al de hoofdvogel afschoten in de categorie ‘Enabling Technologies Award’ op het toonaangevende Smart City Expo World Congress in Barcelona, krijgt het project ook nationaal erkenning. Het project werd op 1 december uitgeroepen tot Beste Smart Cities project op de Agoria Digital Society Awards 2022. Meer informatie over het Smart City Data Platform vind je hier. Een overzicht van de winnaars op de World Smart City Awards 2022 vind je hier, meer info over de Agoria Digital Society Awards vind je hier, de winnaars vind je hier.

​Auteur en stadsgids Hans Vandecandelaere onderzocht de voorbije jaren de impact van de hyperdiversiteit in Brussel op allerlei sectoren. Hij trok de Brusselse straten, pleinen en wijken op om zeer concrete verhalen bijeen te brengen. In alle sectoren peilde hij hoe diversiteit binnenwaait, wat er lukt en niet lukt, wat de troeven en de pijnpunten zijn.

Hij vertaalde 160 interviews, recente studies en zijn observaties in de reeks ‘Hyperdivers Brussel in 42 afleveringen’. Daarin verkent hij de complexe realiteiten achter huisvesting, armoede, gezondheidszorg, cultuurleven, onderwijs, opvoeding, religie, economie, ouder worden en jong zijn in Brussel. Hij wil daarbij Brussel laten zien zoals het is: de troeven, de zwaktes, de hefbomen, het zoeken naar consensus, nuance en tegengestelde visies maar ook een reis langs verhalen over samenleven en samen werken. Je vindt hier de 42 afleveringen.

​Drie jaar SURE2050 leverde een pak aan tools, interessante webinars en sjablonen op om lokale besturen te ondersteunen bij de opmaak van een duurzame vastgoedstrategie en bijhorende operationele planning. Vanuit de bestaande gebouwen en de verwachtte evoluties op het grondgebied en noden van de bevolking wordt een lange termijn visie opgesteld voor het hele patrimonium. Deze biedt dan houvast voor het maken van keuzes en leggen van (renovatie)prioriteiten voor het kernpatrimonium waarbij de ‘natuurlijke’ renovatie- of hernieuwbouwmomenten optimaal benut worden. Het strategisch vastgoedplan levert ook de financiële vertaalslag om dit patrimonium op de meest kostenefficiënte wijze klimaatneutraal te maken.

Intussen zijn alle leermiddelen op het leerplatform BE REEL! openbaar beschikbaar gesteld en omgevormd in een leermodule met acht hands-on bouwstenen. Met die bouwstenen kan elk lokaal bestuur in principe zelfstandig stap voor stap aan de slag om zijn kernportefeuille, doelstellingen enzovoort te bepalen. Elke bouwsteen bestaat uit een uitgeschreven pdf met links naar webinars, sjablonen of nuttige websitelinks. Doorheen het traject merkten de partners van SURE2050 dat veel organisaties en lokale besturen slechts beperkt tijd kunnen vrijmaken voor de opmaak van een vastgoedstrategie. Om die reden werkt het Facilitair Bedrijf van de Vlaamse overheid aan een raamovereenkomst vastgoedstrategie die uiterlijk begin 2023 beschikbaar zal zijn.

Een filmpje dat je hier vindt, verduidelijkt waar SURE2050 voor staat en wat strategische vastgoedplanning inhoudt, de leermodule met acht hands-on bouwsteden vind je hier.

​In het kader van het relanceplan Vlaamse Veerkracht maakte Vlaams minister Bart Somers, bevoegd voor Binnenlands Bestuur, 7,6 miljoen euro vrij voor de realisatie van wijkverbeteringscontracten, die steden en gemeenten ondersteunen bij het aanpakken van uitdagingen in kwetsbare wijken met een concentratie van meerdere problemen (energie, veiligheid, huisvesting, sociale samenhang, economie, mobiliteit, …) Met 11 lokale besturen werd vorig jaar voor een wijk die ze een boost willen geven een wijkverbeteringscontract afgesloten. De wijkverbeteringscontracten spitsen zich vooral toe op uitdagingen die de ‘lokale’ draagkracht en hefbomen overstijgen. De focus ligt daarbij op afgebakende wijken, met hardnekkige en onderling verweven uitdagingen, bijvoorbeeld op het vlak van het samenleven, de veiligheid, de gezondheid, de economie, het wonen en/of infrastructurele uitdagingen maar ook op kansen. Vertrekkend vanuit de eigenheid van de wijk, beoogt dit contract oplossingen via een mix van harde en zachte maatregelen. Verschillende lokale, bovenlokale en Vlaamse actoren gaan daarvoor engagementen aan. Een wijkverbeteringscontract wil ook ruimte creëren voor nieuwe paden en experimenteerruimte. Tot eind 2025 krijgen deze 11 lokale besturen de ruimte, de middelen en de begeleiding om aan de slag te gaan met hun wijkprogramma’s. Je vindt hier de geselecteerde wijken. Wie wil weten waar die wijkverbeteringscontracten nu precies over gaan, vindt hier het antwoord.

De voordelen van groene gevels zijn eindeloos. Allereerst zien ze er mooi uit. Groen verlaagt stress en het nodigt uit om naar buiten te gaan. Je kan de planten gezamenlijk onderhouden en daardoor ontstaan misschien wel nieuwe contacten in uw buurt. Op de bloemen en bessen van de planten komen allerlei beestjes af, die op hun beurt weer een voedselbron vormen voor andere dieren, zoals vogels en vleermuizen. Klimplanten kunnen ook een schuil- en broedplaats zijn voor dieren. Dat alles is goed voor de biodiversiteit. In hete zomers werken de planten als een zonwering en hebben ze een verkoelend effect. Wie tegels wipt en in de volle grond een klimplant zet, creëert bovendien een natuurlijke bodem die regenwater opneemt. Door de druk bebouwde binnenstad van Amsterdam is het moeilijk om als stad nog plaats voor groen te vinden. Om deze reden werd gekeken naar het gebruik van de vele gevels als oplossing. Dat resulteerde onlangs in een gevelplantengids, een gids die je wegwijs maakt doorheen de eindeloze mogelijkheden die verticale tuinen te bieden hebben. Je vindt hier de plantengids met inbegrepen een hoop goede raad wanneer je tot actie overgaat. ​

​In een snel digitaliserende samenleving ondervinden personen die niet over digitale tools en/of competenties beschikken moeilijkheden in talrijke dagelijkse acties. Dat werd overduidelijk tijdens de coronacrisis. Het is van belang om alle burgers digitaal te ondersteunen, zodat iedereen volwaardig kan deelnemen aan de maatschappij. Daarom was digitale inclusie het thema van de 14de federale prijs armoedebestrijding. Uit de ontvangen kandidaturen heeft de jury 9 laureaten geselecteerd (3 per gewest) die meedongen naar de prijs ter waarde van 10.000 euro en de trofee. Je vindt hier korte presentatiefilmpjes over de 9 laureaten.

Voor Brussel ging ‘Bibliotheken Zonder Grenzen’ met de prijs aan de haal en voor Wallonië ‘la Fondation pour l’inclusion digitale’. Voor het Vlaamse Gewest kwamen Elegast, Stad Antwerpen en Saamo als winnaars uit de bus met hun project Digitaal Inclusieve Wijk. Je vindt hier meer informatie over de federale prijs armoedebestrijding 2022 en de 3 winnaars.

​Lokale besturen spelen een belangrijke rol in de transitie naar een circulaire samenleving. Om hen daarbij te ondersteunen, startte Vlaanderen Circulair een gloednieuw doe-netwerk voor steden en gemeenten: Lokaal Circulair. In de aanloop naar het doe-netwerk Lokaal Circulair verkende Vlaanderen Circulair in het voorjaar van 2022 in een interviewronde en een online bevraging de manier waarop lokale besturen bezig zijn met de circulaire economie. In de publicatie “Lokale besturen en de circulaire economie in Vlaanderen” worden de resultaten uitgebreid samengevat. Je krijgt antwoord op vragen als: Hoe zijn lokale besturen betrokken bij dit thema? Wat is hun maturiteitsniveau? Wat zijn de ervaren drempels en hefbomen? Wat zijn hun noden en verwachtingen voor de toekomst? Je vindt de publicatie hier.

​We wensen alle lezers fijne feestdagen. Een meterslange xylofoon in een Japans bos die op bijzondere wijze een Bach compositie uitvoert, leek ons een mooie metafoor voor de uitdagingen in het nieuwe jaar. Laat dit bijzondere streepje muziek dat creativiteit, precisie, geduld, samenwerken,… vroeg, een inspiratie zijn voor het werk dat volgend jaar op jullie pad komt. Klik hier en geniet. Tot volgend jaar.