1. Ontstaan
Televisiespotjes, affichecampagnes, advertenties in dag- en weekbladen, … Informatie en slogans over gezondheid, onderwijs, vrijetijdsaanbod, … komen dagelijks op ons af. Een deel van deze campagnes mist haar doel omdat mensen er zich niet in herkennen of de boodschap niet begrijpen. De stad Antwerpen stuurt als antwoord sociaal adviseurs op pad om bij moeilijk bereikbare doelgroepen thuis informatie te geven. Voor deze infosessies maken de adviseurs gebruik van de tuppercare-methode van Altox, beter bekend als homeparty’s. Altox, een deelwerking van de Vereniging voor Ambulante Geestelijke Gezondheidszorg in Antwerpen, gebruikte de Tuppercare-methode in het kader van drugspreventie. Op initiatief van de voorzitter van het OCMW van de stad Antwerpen, Monica De Coninck, werd de Tuppercare-methodiek aangepast en uitgebreid naar andere thema’s zoals opvoeding, onderwijs, ouder worden, vrije tijd, energiebesparen en gezondheid.
Vrijwillige adviseurs gaan op huisbezoek bij een allochtone of kansarme gastvrouw of -heer die vrienden, kennissen en familieleden bij hem of haar thuis heeft uitgenodigd. In huiselijke kring geeft de adviseur in eigen taal of in eenvoudig Nederlands voorlichting over onderwijs, opvoeding, ouder worden, vrije tijd, energiebesparen en gezondheid.. Dit gebeurt aan de hand van vertaald of eenvoudig gepresenteerd didactisch materiaal. Een andere manier om de vorming aan te bieden is het bezoek aan een lokaal waar mensen uit de doelgroep spontaan bijeen komen, zoals een vzw-café, een moskee, een vereniging … en daar, weliswaar op afspraak, de mensen te informeren over één van deze thema's.
2. Uitwerking
In september 2008 werden de eerste sociaal adviseurs gerekruteerd. De vrijwilligers die zich aandienden waren hoofdzakelijk van Turkse en Marokkaanse origine. Een foto van de eerste lichting sociaal adviseurs vind je hier. Op 24 september 2008 volgde de officiële kick-off van het project. De eerste homeparty vond plaats op 23 november 2008.
Voor de verdere uitwerking van het Tuppercare-project werd er een stuurgroep opgericht die mee de inhoudelijke keuzes bepaalt. In de stuurgroep zetelen o.a. vertegenwoordigers van de dienst Integrale Veiligheid en Lerende Stad van de stad Antwerpen, het OCMW van de stad Antwerpen en de cel Minderhedenbeleid van de Provincie Antwerpen. Je vindt hier het verslag van de stuurgroep-vergadering van 24 november 2008, 20 maart 2009 en 17 januari 2010.
Opleiding en vorming
De vrijwilligers werden niet zomaar op pad gestuurd. Voor ze aan de slag gingen kregen ze een opleiding. Ze leerden hoe ze voor een groep moeten spreken en hoe ze informatie kunnen overbrengen. Een presentatie van de opleiding didactische- en presentatievaardigheden vind je hier.
Uiteraard werden ze ook grondig bijgeschoold door experten en gastsprekers over de verschillende thema’s die aan bod kunnen komen tijdens de homeparty’s.
Na verloop van tijd werden er ook intervisiesessies ingericht voor de sociaal adviseurs. Intervisie is een specifieke werkvorm om te leren leren en concrete werkproblemen te verhelderen en op te lossen. De sociaal adviseurs konden er terecht met hun ervaringen, vragen en feedback. Soms gebeurde de intervisie onder de vorm van een werkbezoek. Zo hebben de sociaal adviseurs op 5 december 2008 een bezoek gebracht aan Altox. Een beknopte toelichting over de rol van intervisie binnen het Tuppercare-project vind je hier. Een verslag van het intevisiemoment van 10 juni 2009 vind je hier, het verslag van 25 februari 2010 hier.
Homeparty: verloop, bereik en aantal
Hoe wordt een homeparty geregeld? In eerste instantie wordt er een beroep gedaan op het netwerk van de sociaal adviseurs. Van daaruit worden de eerste homeparty’s georganiseerd. Als het netwerk van de sociaal adviseur uitgeput is worden er nieuwe gastvrouwen of –heren gezocht via de netwerken van verenigingen van Etnisch Culturele Minderheden en de dienst Sociale Netwerken van de Stad Antwerpen. Het bereiken van de deelnemende gezinnen gebeurt enerzijds door sleutelfiguren, anderzijds wordt na elke homeparty geprobeerd om met één van de deelnemers een afspraak te maken om een nieuwe groep samen te stellen.
De geïnteresseerde maakt een afspraak met de sociaal adviseur en legt een datum en uur vast voor een homeparty. De sociaal adviseur laat de gastvrouw of – heer kiezen uit de verschillende thema’s. Tijdens een homeparty kan de sociaal adviseur de deelnemers zonodig doorverwijzen naar andere instanties zoals het sociaal infopunt, studiewijzer, de opvoedingswinkel of de huisarts.
Het ter beschikking stellen van een eigen huiskamer voor een vormingsavond is niet altijd evident en brengt nog bepaalde drempels met zich mee. Daarom wordt de gastvrouw of –heer beloond met een FairTrade pakket, als extra stimulans. De stad Antwerpen is een FairTrade gemeente maar de ervaring leert dat hiermee enkel een bepaalde niche in de samenleving wordt bereikt. Met het Tuppercare-project worden FairTrade pakketten ook ruimer toegankelijk gemaakt. Als de gastpersoon en zijn netwerk de toelichting liever laat doorgaan in een ander lokaal dan de huiskamer (bij een vereniging, organisatie, moskee, vzw-café ...) wordt dit vanzelfsprekend gerespecteerd.
Een homeparty is gratis en duurt ongeveer 2 uur. Meer informatie over het verloop van een homeparty vind je hier. Na afloop van elke homeparty vult de sociaal adviseur een evaluatieformulier in.
Tussen 23 november 2008 en 31 december 2008 werden er 15 homeparty’s georganiseerd. In het totaal werden 64 Marokkanen en 56 Turken bereikt. Tussen 1 januari 2009 en 30 juni 2009 hebben er 35 homeparty’s plaats gevonden. Bereikte Marokkanen: 146, bereikte Turken: 134. In de tweede jaarhelft van 2009 werden er 32 homeparty’s georganiseerd. Er werden 132 Marokkanen en 118 Turken bereikt. Het gemiddeld aantal deelnemers per homeparty bedraagt 8 personen. De populairste thema’s zijn: 1) borstkanker, 2) energiebesparing, 3) gezonde voeding, 4) opvoeding en 5) ouder worden.
Nieuwe sociaal adviseurs
Sociaal adviseurs zijn mensen die voeling hebben met en/of ervaring hebben in de sociale sector of als vormingswerker. Ze zijn bij voorkeur van allochtone herkomst of ervaringsdeskundig m.b.t. kansarmoede. Daardoor kunnen ze allochtone of kansarme ouders, jongeren, vrouwen en senioren informeren en begeleiden.
De sociaal adviseurs worden gerekruteerd via allochtone organisaties en verenigingen waar kans-armen het woord nemen. Allochtone (vormings)medewerkers of ervaringsdeskundigen van relevante diensten en organisaties worden eveneens aangesproken. Ook het netwerk van de dienst sociale netwerken van de stad Antwerpen wordt aangesproken. Er worden tot slot ook vrijwilligers gerekruteerd via een advertentie in de media. Bij de selectie van de vrijwillige sociaal adviseurs wordt rekening gehouden met een evenwichtige man-vrouw verhouding.
De sociaal adviseurs krijgen een forfaitaire vrijwilligersvergoeding van 30.22 € per prestatie. Jaarlijks wordt een feest georganiseerd om al deze vrijwilligers in de bloemetjes te zetten.
Na de eerste rekrutering in september 2008 werd er in augustus 2009 een nieuwe oproep gelanceerd. Er werden vooral vrijwilligers gezocht met de volgende talenkennis: Marokkaans Berbers, Roma (Servo Kroatisch) en Frans - Afrikaans. Een foto van de tweede lichting sociaal adviseurs vind je hier. Van de eerste lichting adviseurs blijven er nog 6 vrijwilligers over: 3 Marokkaans Arabisch sprekende en 3 Turks sprekende. Bij de tweede lichting dienden zich aanvankelijk 22 vrijwilligers aan maar daarvan zijn er ondertussen weer weggevallen. In januari 2010 werd er een derde lichting sociaal adviseurs gerekruteerd om opnieuw aan de slag te kunnen met een groep van ongeveer 20 sociaal adviseurs. Een lijst van alle adviseurs vind je hier.
Men beschikt momenteel over 32 sociaal adviseurs waarvan 3 Russich sprekende.
