Nieuwsbrief 140

Geluidsoverlast is na sluikstort en zwerfvuil één van de meest voorkomende stedelijke klachten. Daarom wil het citizen science project Klankentappers wetenschappelijk onderbouwde geluidsmetingen betaalbaar en toegankelijk maken voor burgers om op die manier het bestaande meetnet te verrijken met fijnmazigere metingen.

Het idee werd tijdens de eerste versie van Hackable City of Things aangebracht door geïnteresseerde burgerinitiatieven. Na een begeleiding, waarin werd gewerkt aan een prototype, besloot een jury van experts dit project voort te zetten in 2020/2021.

In samenwerking met burgerinitiatieven Gents Milieufront en Bewonersgroep Luchtbal Noord werkten Makerspace Antwerpen en de imec Waves onderzoeksgroep aan een low-cost sensor waarmee omgevingsgeluid rondom de woning kan gemeten, geanalyseerd en gevisualiseerd worden.

Tijdens de zomer van 2021 werden in Gent en Antwerpen 10 sensoren getest in een proof of concept, om te leren hoe het geluid optimaal gemeten kan worden, maar ook hoe weerbestendig de toestellen zijn. De resultaten van deze Proof of Concept worden momenteel verwerkt.  Meer informatie over het project vind je hier, meer informatie over het Hackable City of Things initiatief hier en alle technische informatie over klankentappers, inclusief bouwinstructies en software hier.

De Vlaamse Planningsprijs wordt tweejaarlijks uitgereikt aan een innovatief project in de Vlaamse planningsdiscipline en -praktijk. Omdat die zo divers is als Vlaanderen zelf, werden voor het eerst twee categorieën afgebakend en werd er een prijs uitgereikt voor een beloftevol opgestart planningsproces/vernieuwend planningsconcept en een prijs voor een afgerond planningstraject/realisatie.

In de eerste categorie werd de nadruk gelegd op vernieuwing in de planningsdiscipline. Embryonale concepten en nieuwe ideeën voor instrumenten, beleid, proces, participatie of andere aspecten van het planningsproces maakten in deze categorie kans op de Planningsprijs. Planningsmethodieken of instrumenten die hun waarde al hebben bewezen, realisaties die de kwaliteitseisen uit de planfase in praktijk hebben omgezet, een doorlopen proces dat zijn vruchten heeft afgeworpen of andere resultaten van vernieuwende planningsinitiatieven werden in de tweede categorie beoordeeld.

In de categorie 'Afgerond planningstraject' gaat de prijs naar de stad Antwerpen. De stad Gent wint de award in de categorie 'Vernieuwend Planningsconcept'.  Je vindt hier de toelichting van de jury, hier meer informatie over het Waterplan van de stad Antwerpen en hier meer informatie over de bouwblokvisie van de stad Gent.

​

De federale overheid (Algemene Administratie van de Patrimoniumdocumentatie (AAPD)) en Digitaal Vlaanderen werkten drie jaar lang aan de gelijkschakeling van de percelenkaarten van de Basiskaart Vlaanderen (GRB) en die van het kadastraal percelenplan. Dit resulteerde in 'het uniek percelenplan', één centrale bron voor perceel-informatie. Waar in het verleden elke administratie zijn eigen kaart beheerde, het kadastraal percelenplan (AAPD) en de afgeleide, gecorrigeerde administratieve percelen in GRB (Digitaal Vlaanderen) wordt voor het eerst een uniek plan gepubliceerd. 

Tijdens het project werd het proces voor het bijhouden van de informatie vereenvoudigd en werd de datakwaliteit aangepakt. De contouren van de Vlaamse administratieve percelen werden overgenomen door AAPD en fouten werden gecorrigeerd. Zo ontstond één unieke bron voor perceel-informatie in Vlaanderen.

Ook over de bijhouding werden afspraken gemaakt, AAPD zal daarbij instaan voor het beheer van de perceel-informatie, Digitaal Vlaanderen staat in voor de gebouwinformatie. Beiden wisselen ook meldingen uit over fouten of onvolledigheden met betrekking tot percelen en/of gebouwen en bewaken de geometrische afstemming tussen de perceel- en gebouwgeometrie met als resultaat een kwaliteitsvolle authentieke bron.  Meer informatie over het project vind je hier.

De oproep voor de wedstrijd 'Circuit Circulair' zit erop. Maar liefst 23 Gentenaars, ondernemers of starters met een vernieuwend idee om grondstoffen, materialen of energie te hergebruiken hebben een voorstel ingediend. De jury peilde naar de haalbaarheid en de impact van de verschillende projecten, en selecteerde intussen 10 finalisten. Consultants met ruime expertise in het begeleiden van circulaire innovatieprojecten zullen, aangevuld met experten van onder meer VLAIO en VITO, de 10 beste deelnemers begeleiden bij de uitwerking van hun idee richting een realiseerbaar concept. Het begeleidingstraject bestaat uit 5 workshops van elke keer een halve dag, gaande van 'je concept aanscherpen' tot 'succesvol pitchen'. Tijdens de workshops krijgen de deelnemers de unieke kans om met de experten in gesprek te gaan, feedback te vragen en ervaringen uit te wisselen. Maximaal 3 topkandidaten verdelen nadien een subsidiebedrag van 100.000 euro om hun idee waar te maken in 2022. Je vindt hier de 10 finalisten en hun vernieuwend idee om grondstoffen, materialen of energie te hergebruiken.

De komende jaren moeten we grote stappen vooruit zetten in het verduurzamen van het energiesysteem in Vlaanderen. Naast het drastisch verlagen van het energieverbruik willen we in  Vlaanderen ook zoveel mogelijk energie uit lokale hernieuwbare bronnen opwekken. Een van de meest kostenefficiënte technieken om groene stroom te produceren is nog altijd zonne-energie. Voor een grootschalige omslag zijn echter nog steeds veel meer investeringen in zonne-energie nodig, vooral in grote projecten.

Daarom werkte het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap samen met tri.zone, 3E en Visuality aan een zonnegids, een praktische gids voor iedereen die aan de slag wil met zonneprojecten.

De gids geeft eerste een stand van zaken en duidt het potentieel van zonne-energie. Daarna wordt gefocust op de praktijk: er volgt een stappenplan, uitleg over groenestroomcertificaten, aanbevelingen voor een goed businessplan en tips om een installateur te kiezen. Er is ook aandacht voor veelgehoorde bekommernissen en voor de cases van pioniers, die vandaag al met hun zonneproject meebouwen aan een duurzame toekomst.

De gids verscheen voor het eerst in 2019 maar werd recent grondig herzien. Meer informatie over de zonnegids vind je hier en de meest recente versie van de gids hier.

​Steeds meer mensen leven in een omgeving waar 'grijze' infrastructuur domineert over groene ruimte. Verstedelijking - de inname van open ruimte - zorgt daarbij vaak voor verhoogde concentraties van vervuilende stoffen in lucht, water en bodem, een verlies aan biodiversiteit en verlies van ecosysteemdiensten zoals regulatie van overstromingen en temperatuurpieken. Dit alles heeft dan weer een effect op het welzijn en gezondheid van de bevolking, en op de lokale economie. Door het behoud en slimme inrichting van groene ruimtes in steden kunnen heel wat van deze problemen verholpen worden, en kunnen zelfs een hele reeks natuurvoordelen worden gecreëerd.
De planning van groene infrastructuur is steden is echter niet evident: ruimte is schaars en daardoor duur, er zijn verschillende, soms tegenstrijdige belangen en de toegang tot groene ruimte is vaak ongelijk verdeeld.
In het rapport: 'Onderzoek voor groene infrastructuur in steden. Het voorbeeld van de Stiemerbeekvallei" bespreekt het Instituut voor Natuur en Bos het planningsproces voor groene infrastructuur in een stad en reikt een kader aan om dit complexe proces te begrijpen en realiseren. Het rapport wijst op het belang van het opstellen van een systeemanalyse, die de ecologische mogelijkheden en sociale belangen gecombineerd in kaart brengt, het gaat in op de cruciale aspecten van een goede implementatie en belicht het monitoringaspect. Inspiratie en rode draad doorheen het rapport is het project van de Stiemerbeekvallei in Genk waarin de stad samen met INBO werkte aan de opwaardering van de Stiemerbeek, voorheen een 'stukje groen achter de huizen'. Je vindt hier het integrale rapport.

​Monumentenwacht telt momenteel een dertigtal bouwkundige monumentenwachters die per jaar 1000 inspecties uitvoeren. Ook 12 monumentenwachters interieur voeren jaarlijks een 100-tal inspecties uit. Op die manier beschikt de vzw over een schat aan informatie over de toestand van het onroerend erfgoed in Vlaanderen. Tot nu toe zat die opgesloten in eigen databanken maar daar komt nu verandering in. Dankzij een eenmalige subsidie van de Vlaamse Overheid wordt heel wat informatie voor het eerst ontsloten.

Samen met Onroerend erfgoed werd in 2020 gestart met een monitoringstraject. Doel van de opdracht was vooral de toestand van het erfgoed te inventariseren en daarna de evolutie jaarlijks op te volgen. Tegelijk wilde Monumentenwacht ook een zicht krijgen op de impact van de eigen werking op de toestand van het erfgoed.  

Het rapport "Monumentenwacht Monitor – Nulmeting 2020" is het eerste resultaat van deze oefening. In het rapport wordt uitgebreid de gebruikte methodiek beschreven, zo krijg je zicht op de gebruikte data, het meten van de toestand en wat we leren uit die informatie. Daarna wordt ingegaan op de verwerking van de gegevens, aan de hand van een aantal interactieve dashboards. De lezer krijgt uitgebreid uitleg bij de dashboards en kan daarna zelf aan de slag.

Door tijdens het project in te zetten op het ontwikkelen van een goede methodiek en een doordachte data-infrastructuur, ontsloten via interactieve dashboards, zal Monumentenwacht in de toekomst op elk moment een actueel overzicht van de toestand van het onroerend erfgoed kunnen geven. Meer informatie over het project vind je hier, het volledige rapport hier en het interactieve dashboard met kerncijfers hier.

Met het project Onbeperkt Buiten XL wil GoodPlanet Belgium de toegankelijkheid van de park- en groengebieden in Vlaanderen verhogen. Ze bezoeken daarom 15 domeinen of parken over heel Vlaanderen met een lokale groep met mensen met een beperking. Ze beleven de domeinen en gaan op zoek naar de moeilijkheden, sterktes en opportuniteiten.

Op basis van deze bezoeken wordt daarna gewerkt aan een checklist die gebruikt kan worden bij de evaluatie van een site naar toegankelijkheid en een bijhorende methodiek voor het verhogen van die toegankelijkheid. Vervolgens wordt een inspiratiebox uitgewerkt om ideeën en bestaande good practices te bundelen. Ten slotte biedt de organisatie ook ondersteuning op het vlak van communicatie: er wordt gewerkt aan een communicatiefiche voor parken en groendomeinen rond hun inclusief aanbod en er wordt gezocht naar manieren om het aanbod meer zichtbaar en vindbaar te maken. 
Het project krijgt de steun van Toerisme Vlaanderen, de Vlaamse Gemeenschapscommissie en Cera en was gepland tot eind 2021. Omwille van corona werden een aantal bezoeken uitgesteld en wordt het project verleng tot het voorjaar van 2022.

Ook de stad Brugge stapt mee in het project, er werd een belevingsonderzoek georganiseerd in het Graaf Visartpark, een veelzijdig park met speel, zit- en wandelruimte. Samen met welzijnsvereniging Ons Huis en de Stedelijke Raad voor Personen met een handicap werd het park onder de loep genomen. Daarnaast zal de stad een aantal goede praktijken uit het Astrid- en Visartpark aanleveren voor de inspiratiebox. Ook in Antwerpen, Genk, Gent en Hasselt werd een domein of park bezocht. Meer informatie over Onbeperkt Buiten XL vind je hier en meer informatie over de deelname van stad Brugge hier.

Kan je meertalige medewerkers en vrijwilligers inschakelen om te tolken in hulpverleningsgesprekken? Wat zijn de valkuilen en hoe vermijd je deze? En hoe kan je hulpverleners ondersteunen in de communicatie met anderstalige of laagtaalvaardige cliënten? Het project 'Meertaligheid in de Centra Algemeen Welzijnswerk' zocht een antwoord op deze vragen.

Overweeg je als organisatie om medewerkers of vrijwilligers in te schakelen om te tolken? Bekijk dan zeker het draaiboek. Je vindt er heel wat informatie over valkuilen en de mogelijke meerwaarde en richtlijnen over hoe je als organisatie zelf een kader kan uitwerken.

Je vindt hier het rapport, hier het draaiboek en hier de toolkit die een aantal werkdocumenten bundelt die worden besproken in het draaiboek. Hulp- en dienstverleners die op zoek zijn naar ondersteuning in de communicatie met anderstaligen vinden hier 'de Communicatiewaaier' ontwikkeld door het Agentschap Integratie en Inburgering.