Nieuwsbrief 138

Geïnspireerd door voorbeelden uit New York en Rotterdam besloot de stad Antwerpen voorjaar 2016 een onderzoek op te starten en een eigen Antwerps model te ontwikkelen om ongekwalificeerde uitstroom via een wijkgerichte en integrale werkwijze aan te pakken. 

Ondanks intensieve samenwerkingen en gedeelde ambities blijft de ongekwalificeerde uitstroom in Antwerpen zeer hoog, elk schooljaar verlaten 1.200 leerlingen (22%) de school zonder diploma.

Het urgentieplan A’REA UP, uitgerold in alle Antwerpse scholen, in alle wijken met start vanaf de peutertijd, bouwt verder op de realisaties, ervaringen en ambities uit het onderwijsnetwerk in Antwerpen om zo meer jongeren met een kwalificatie uit het onderwijs te laten uitstromen maar steekt ook een tandje bij. In A’REA UP zijn meerdere korte, middellange en lange termijn acties vastgelegd. De lopende acties worden 2 keer per jaar geëvalueerd. Op basis van de gemeten effecten kunnen ze verlengd, bijgestuurd of stopgezet worden. Er zullen op dat moment ook nieuwe acties opstarten. Want hoe meer doelgerichte en doeltreffende acties er worden toegevoegd aan de schoolloopbaan van een kind/jongere, hoe groter de kans op gekwalificeerde uitstroom wordt.

Na 14 jaar aan het roer komt op 1 oktober 2022 wegens pensioen een einde aan de loopbaan van de huidige directeur.  We zijn dus op zoek naar een opvolger. 

De Interlokale Vereniging Kenniscentrum Vlaamse Steden - opgericht in 2007 - wil de stedelijkheid in Vlaanderen in al zijn facetten versterken. Sinds de oprichting is de samenwerking met en tussen de centrumsteden en VGC steeds gegroeid, intenser en actiever geworden. De slogan ‘steden leren van steden’ kan om die reden door het Kenniscentrum met succes ingevuld worden.

In 2022 vangt onze 4de vijfjarige samenwerkingsovereenkomst aan. Zo een startjaar is meteen ook het meest ideale moment om het roer over te nemen. 

Wie meer wil weten over wie we zijn en wat we doen, over onze verwachtingen naar de nieuwe directeur toe en het verloop van de procedure vindt hier meer informatie.

​In hun streven naar een betere leefsituatie in kwetsbare wijken werken steeds meer gemeenten aan een gebiedsgerichte aanpak. Dit vraagt om integraal werken, waarbij verschillende beleidsdomeinen, budgetten en niveaus (meer) met elkaar worden verbonden. Omdat beleid mensenwerk is, wordt de aanwezigheid van ‘verbindingsofficieren’ binnen gemeenten steeds belangrijker. 

In een magazine dat je hier vindt, ging Platform31 op zoek naar die stedelijke verbinders: wat zijn hun kwaliteiten en hoe kunnen ze optimaal worden ondersteund?    

Eind juni 2021 werd in Mechelen de chatbot YANA voorgesteld, een tool die voor extra begeleiding zorgt wanneer jongeren alleen op pad gaan. De chatbot volgt je doorheen de stad en stuurt automatische berichten naar jouw contactpersonen als je veilig, of net niet, bent aangekomen. 

YANA staat voor ‘You Are Never Alone’ en is een toepassing via Facebook Messenger. Bij vertrek vertel je de chatbot waar je heen gaat, met welk vervoersmiddel en om hoe laat. De tool berekent het vermoedelijke aankomstuur en zal je vragen of je goed bent aangekomen. Als je niet, of niet snel genoeg, reageert verwittigt YANA jouw vooraf geconfigureerde contactpersoon. Zo wordt een extra gevoel van veiligheid gecreëerd. 

Via YANA kunnen jongeren ook zaken melden aan de stad, als ze bijvoorbeeld te maken krijgen met geweld of als er iets beschadigd is in het openbaar domein.

Yana stelt dan enkele vragen en mailt deze naar het meldingssysteem van de stad. In sommige gevallen kan je foto’s toevoegen aan de melding. Als melding wordt gemaakt van agressief gedrag of andere strafbare feiten, krijgt ook de politie onmiddellijk een melding. 

De chatbot is het resultaat van een user-centered traject met Studio Dott. waarbij jongeren centraal staan en werd ontwikkeld door Arinti. De ontwikkeling werd gefinancierd met middelen verkregen via de Slim in de Stad prijs 2017 voor het project “Nachtraven”. Meer informatie over het project vind je hier en hier.

Het Intereg2Seas-project Triple A, dat energiezuinige woningrenovatie bij woningeigenaars wil stimuleren via bewustmaking en toegankelijkheid, loopt bijna op zijn einde. In het licht hiervan hebben de partners de gids met richtlijnen voor lokale overheden en andere geïnteresseerde partijen gepubliceerd. 

Op basis van de oplossingen en processen die getest werden door zeven lokale besturen in het Triple-A project, biedt deze gids praktische aanbevelingen en nuttige tips voor lokale besturen die zelf aan de slag willen om energiezuinige woningrenovaties te stimuleren. Door de betrokkenheid van zowel kleine gemeenten als grotere steden in het project zijn de aanbevelingen bruikbaar voor een ruime waaier van lokale besturen en organisaties. Hoewel deze gids hoofdzakelijk bedoeld is voor lokale en regionale besturen, is hij zeker ook nuttig voor andere actoren die betrokken (willen) worden in het renovatieproces – zoals sociale huisvestingsmaatschappijen, verenigingen van huiseigenaren, non-profit organisaties, woningbedrijven, nationale overheden, tussenorganisaties, etc.

Je krijgt in de gids zicht op de aanpak die werd gehanteerd om het bewustzijn bij huiseigenaren te verhogen en om de toegang tot informatie en oplossingen te vereenvoudigen. Daarna volgen de voornaamste lessen, telkens gelinkt aan specifieke initiatieven en cases die in de praktijk getest werden. Tot slot delen de besturen hun ervaringen met betrekking tot de noden voor communicatie, samenwerking en kwaliteitsopvolging. Deze gids biedt enerzijds een beknopt overzicht, maar verwijst ook naar meer specifieke documenten en een selectie van beproefde oplossingen, ter ondersteuning van lokale besturen die zelf initiatieven en acties willen starten. Je vindt hier de gids, meer informatie over het Interreg 2 Seas-project Triple-A vind je hier. 

De Vlaamse overheid, Inter en de stad Gent werkten samen in een pilootproject met 12 Gentse musea en historische huizen aan een eerste versie van de Toegankelijkheidswijzer. 

De toegankelijkheidswijzer is een online toepassing die informatie over toegankelijkheid van gebouwen op elke museumwebsite op dezelfde manier toont. De wijzer zet de toegankelijkheidsinformatie in de verf en zorgt voor herkenbaarheid bij de bezoeker. Dat gebeurt door middel van een zogenaamde ‘widget’, een blokje informatie dat gemakkelijk te integreren is in de website van een museum. Bezoekers zien daarbij steeds de meest actuele toegankelijkheidsinformatie. De informatie in de toegankelijkheidswijzer wordt weergegeven volgens een vaste, uniforme structuur. Deze is voor elk gebouw hetzelfde. De widget biedt toegankelijkheidsinformatie op 3 manieren aan: Highlights, detailinformatie en foto’s.

Eigenaars van gebouwen verzamelen de informatie en geven die zelf in via een eenvoudige invoerapplicatie. Hierdoor kunnen mensen met een beperking nu voor hun bezoek aan het museum de Toegankelijkheidswijzer raadplegen via de website van het museum zelf. Op die manier kunnen zij hun bezoek goed voorbereiden en de toegankelijkheidstroeven van het museum ontdekken.

Na het piloottraject met de Gentse stadsmusea, wil de Vlaamse overheid de applicatie gefaseerd uitrollen naar de rest van Vlaanderen. Vlaamse musea die mee willen bouwen aan een

toegankelijk Vlaanderen kunnen zich vanaf nu inschrijven om deel te nemen aan het project. Alle informatie over de toegankelijkheidswijzer vind je hier en de link voor deelname hier.

​De overheid, het middenveld, burgers en bedrijven proberen oplossingen te vinden voor burgers die digitaal uitgesloten zijn. Oplossingen met een brede visie op e-inclusie, die in partnerschap met experten en doelgroepen aan de slag gaan, hebben de grootste kans op slagen. Deze publicatie probeert de zoektocht naar expertise te vergemakkelijken door een overzicht aan te bieden van organisaties in Vlaanderen die expertise en diensten kunnen leveren om tot e-inclusieve oplossingen te komen. Of het nu gaat over een workshop ‘starten met videobellen’, toegang tot het internet of een audit over de gebruiksvriendelijkheid van een website of applicatie, in dit overzicht vind je  mogelijke partners en aanknopingspunten voor meer informatie. Je vindt de publicatie hier.    

De Hasseltse huishoudens dragen vandaag voor een kwart bij aan de totale CO2-uitstoot op het grondgebied van de stad. Er is dus werk aan de winkel als ze hun klimaatdoelen - een CO2-reductie van 40% tegen 2030 en een nul-uitstoot in 2050 - willen halen.  Daarom zet de stad in op een nieuwe wijkgerichte en stapsgewijze aanpak. Op basis van een uitgebreide energiescan bleken de bewoners van de Witte Wijk in Runkst, Banneux-wijk en Kuringen-Heide qua gemiddelde energieverbruik fors boven het Belgische gemiddelde uit te komen.  De stad Hasselt zal de inwoners van deze wijken gratis bijstaan met een nieuw, uitgebreid begeleidingsproject én dat gedurende hun volledige renovatieproces.

Tijdens een huisbezoek voert men een grondige renovatiescan uit. Op basis van de resultaten wordt bekeken welke investeringen de moeite waard zijn, wat de renovatiewerken kosten en welke de financieringsmogelijkheden/mogelijke premies zijn. Daarna beslist men of men effectief de werken uitvoert. Ook tijdens de uitvoering van werken wordt begeleiding voorzien bij het kiezen van aannemers, het inplannen van de renovatiewerken, de opvolging van de werken en het aanleveren van certificaten.

Om deze wijkrenovaties in goede banen te leiden, doet de stad beroep op het bedrijf Befutura. Via een persoonlijke aanpak wil men veel verder gaan dan het klassieke flyeren. Men zal doorheen de wijken van deur tot deur gaan om de renovatie te bepleiten, met gegevens op maat. Waar liggen de knelpunten in de woning? Wat kost dat? Maar ook: wat levert het op om deze aan te pakken? Hoe wordt de woning comfortabeler en wat zijn interessante manieren om deze investeringen te financieren? De experten van Befutura scannen de woning, reiken alle renovatiemogelijkheden aan, gaan mee op zoek naar geschikte aannemers én zorgen voor de opvolging tijdens de werken van a tot z.  Je vindt hier meer informatie over de aanpak van de stad Hasselt.

De afgelopen twee jaar was Rinie van Est van het Rathenau Instituut thinker-in-residence binnen het Denkersprogramma over digitale innovatie van de Koninklijke Vlaamse Academie van België voor Wetenschappen en Kunsten (KVAB). Tijdens deze programma’s worden vooraanstaande internationale wetenschappers uitgenodigd om op een belangrijk thema bij te dragen aan het maatschappelijk debat en de ontwikkeling van een visie voor de langere termijn. Van Est dacht na over maatschappelijke waarden bij digitale innovatie. Hij stelt vast dat in de lage landen het denken over digitalisering stilaan verandert. Een haast blind optimisme over de kracht van innovatie en technologische evolutie maakt plaats voor een gezonde kritische houding over hoe de informatierevolutie de maatschappij verandert. 

In dit essay benadrukt Van Est dat het er nu vooral om gaat hoe overheid, bedrijven en burgers de digitalisering in goede banen kunnen leiden. Het is volgens hem de kunst om technische en sociale innovatie hand in hand te laten gaan. Daarbij dienen burgers en hun waarden centraal te staan. Centrale vraag daarbij zou moeten zijn: in welke digitale samenleving willen we leven?  

De auteur stelde zelf het essay voor op het digitale event “Maatschappelijke waarden bij digitale innovatie: wie, wat en hoe?” van het KVAB. Je kan zijn presentatie hier bekijken, het  essay lees je hier.