Veranderend speelveld vraagt andere overheid

Elke week brengen we hier een studie, publicatie of boek onder de aandacht rond maatschappelijke / stedelijke vraagstukken of beleidsopgaven. Veel studieplezier!

2021

Week 51		Stratenclusters, modal shift in woonstraten en woonbuurten In 'Stratenclusters' onderzochten LABO RUIMTE en de stad Antwerpen hoe de ambitie van de modal shift vorm kan krijgen in gewone woonstraten en -buurten. Deze zijn vandaag nog te vaak ingericht volgens een pure verkeerslogica. De mobiliteitstransitie vergt een herverdeling van de ruimte op straat en creëert zo ook kansen om meer ruimte te voorzien voor water, groen, lokale economie en ontmoeting, en om te werken aan een betere luchtkwaliteit, minder geluidsoverlast, minder hittestress en een aantrekkelijkere woonomgeving. De inzichten uit dit onderzoek werden gebundeld in een publicatie die de verschillende stappen in het denk- en ontwerpwerk in beeld brengt. Het onderzoek zelf kwam niet tot stand door – zoals gebruikelijk – een opdracht uit te besteden aan een extern onderzoeksbureau, maar is het resultaat van het denk- en werkproces van een groep medewerkers van de Antwerpse en Vlaamse administratie, aan de hand van ontwerpoefeningen op concrete buurten, maar ook workshops en gesprekken met diverse publieke en private actoren. De publicatie 'Stratenclusters' steunt op grondig denk- en ontwerpwerk toegepast op de stad Antwerpen, maar kan zeker ook inzichten opleveren om in andere steden en gemeenten aan de slag te gaan. Je vindt de publicatie hier.
Week 50		Cultureel erfgoed en Corona: een balans De impact van de coronapandemie op de cultureel-erfgoedsector is niet te ontkennen: faillissementen, werkloosheid, erfgoedcollecties in verval. In deze context startte Cultuurloket met het project 'Cultuur na Corona'. FARO ging hierbij opzoek naar specifieke uitdagingen die de crisis voor de cultureel-erfgoedsector teweeg heeft gebracht. Een ander doel was om te bekijken of de crisis ook tot innovaties heeft geleid. De algemene boodschap uit het onderzoek is dat de pandemie reeds bestaande transities heeft versneld en/of er de urgentie van heeft aangetoond. Nu is het moment om deze maatschappelijke, digitale, organisatorische, zakelijke en internationale uitdagingen aan te pakken. Meer info over de uitdagingen vind je hier en in het rapport van FARO hier. Opgelet, dit is een momentopname (juli 2021).
Week 49		Nudging in actie: het design en de evaluatie van gedragsinterventies in een beleidscontext KU Leuven Instituut voor de Overheid publiceerde een onderzoeksrapport dat inzicht geeft in hoe beleidsproblemen kunnen worden opgelost op basis van gedragsinzichten. En hoe beleidsexperimenten kunnen worden opgezet om de effectiviteit van nudges te evalueren. Concreet gaat het verslag theoretisch in op een 'nieuw' beleidsperspectief dat zich richt op menselijk gedrag en wijst op de grenzen van rationeel denken over beleid. Methodologisch wordt ingegaan op het hoe, wat en waarom van experimenten en de grenzen daaraan. Ter illustratie bespreekt het onderzoeksrapport 2 case studies; een enquête experiment rond rijsnelheid in samenwerking met de Vlaamse Stichting Verkeerskunde en een veldexperiment over parkeerboetes in samenwerking met de stad Mechelen. De conclusie is dat experimenteren in de eerste plaats een kwestie is van leren, kalibreren en co-creatie. Je kan hier het rapport raadplegen.
Week 48		Handleiding voor het testen van teksten bij de doelgroep. Stappenplan en methodes voor gebruikerstesten Onze superdiverse samenleving vraagt om overheidscommunicatie die is afgestemd op verschillende doelgroepen. Zodat brieven, brochures, formulieren en websites effectief zijn. Met andere woorden, zodat deze teksten de lezers overtuigen van de boodschap en hen zich ernaar doen gedragen. Om succesvolle communicatie te bevorderen, heeft de Vlaamse Overheid een handleiding ontwikkeld voor toegankelijke gebruikerstesten. Die zorgen voor meer gerichte berichtgeving, minder klachten van burgers, instructieve feedback voor schrijvers en inhoudelijke feedback voor beleidsmakers over specifieke beleidsprocessen en -procedures. Je vindt hier de handleiding met een stappenplan van voorbereiding tot uitvoering en evaluatie van gebruikerstesten en hun verschillende methodes.
Week 47		De impact van de COVID-19 crisis op de woonsituatie van Vlamingen In dit rapport onderzocht het Steunpunt wonen het effect van de COVID-19 crisis op huurders en eigenaars in Vlaanderen aan de hand van de resultaten van de Grote Coronastudie, een online enquête georganiseerd door de Universiteit Antwerpen. De enquête beoogde het effect te bestuderen van de pandemie op het dagdagelijkse leven van Belgische inwoners, maar een aantal vragen kunnen ook gebruikt worden voor het analyseren van de impact van de crisis op de woonsituatie van Vlaamse huurders en eigenaars. Ze onderzochten specifiek of de crisis ervoor gezorgd heeft dat huurders en eigenaars moeilijkheden ervaren met het tijdig betalen van hun huur of aflossing van de lening. Ze onderzochten verder of Vlamingen problemen ervaren met de beperkte grootte van de woning, waarbij ze differentiëren naar type woning en locatie. Tot slot onderzochten ze of de crisis heeft gezorgd voor grotere woononzekerheid en een hoger risico op dakloosheid. Je vindt het rapport hier.
Week 46		Leegstand en verwaarlozing van bedrijfsruimten. Een overzicht van de regelgeving Conform het decreet van 19 april 1995 houdende maatregelen ter bestrijding en voorkoming van leegstand en verwaarlozing van bedrijfsruimten en de Vlaamse Codex Fiscaliteit van 13 december 2013 is er een heffing voor leegstaande en/of verwaarloosde bedrijfsruimten en zijn er subsidies voor projecten die leegstaande en/of verwaarloosde sites nieuw leven inblazen. De publicatie legt uit hoe een bedrijfsruimte terechtkomt op de Inventaris, wanneer de heffing is verschuldigd en hoeveel die bedraagt, wat de mogelijkheden zijn tot schrapping en opschorting en het verkrijgen van een subsidie. Je vindt de publicatie hier.
Week 45		De speelplaats met toekomst: delen van speelplaatsen met het jeugdwerk en de buurt. De schoolspeelplaats is één van de belangrijkste speelplekken voor kinderen. De Ambrassade en MOEV maakten een omvangrijke inspiratiegids op voor de (her)inrichting van schoolspeelplaatsen. De gids omvat o.m. een visie met 8 streefpunten, een pleidooi en aanbevelingen voor gedeeld gebruik, een omvangrijk stappenplan en aanbevelingen voor zowel individuele scholen als het bredere onderwijsbeleid. Je vindt er ook tips en methodieken om inspraak met kinderen en jongeren te organiseren. Je vindt de inspiratiegids hier.
Week 44		Langer thuis in een zorgende omgeving Bij zorgwonen wordt in of bij een bestaande woning een kleinere wooneenheid ingericht voor maximaal twee 65-plussers of zorgbehoevende personen, zodat ze kunnen wonen bij iemand die hen zorg verleent. Een zorgverlener kan ook gaan wonen bij oudere of zorgbehoevende personen. De Vlaamse Codex Ruimtelijke Ordening werd aangepast om de aanvraag van een zorgwoning eenvoudiger te maken. De brochure maakt je wegwijs in alle aspecten van het zorgwonen en geeft je inzicht in de regelgeving en procedures. Je vindt de brochure hier.
Week 43		Digitaal Inclusieve Wijk toolbox Van september 2019 tot september 2021 zochten de e-inclusiewerkingen van Antwerpen, Gent en Kortrijk naar wat er nodig is om alle buurtbewoners kansen te geven in de digitale wereld. Dat leverde enerzijds een concept van een ideale 'Digitaal Inclusieve Wijk' op en anderzijds 28 praktijken als inspiratie om in je eigen gemeente of organisatie aan de slag te gaan. Je vindt hier het concept hier en de 28 praktijken.
Week 42		Gedragsstudie: Nabijheid van voorzieningen versus verplaatsingsgedrag en woonplaatskeuze De studie onderzoekt het gedrag van mensen voor hun woonplaatskeuze en verplaatsingsgedrag in relatie tot hun gebruik van voorzieningen. De focus van het onderzoek ligt op het woongedrag, niet op de werkplaats. De studie bestaat uit een literatuuronderzoek en een belevingsonderzoek. Het literatuuronderzoek geeft een inzicht in de complexe relatie tussen woonplaatskeuze, aanwezigheid van voorzieningen en verplaatsingen naar voorzieningen. Je vindt hier een samenvatting en hier het integrale rapport.
Week 41		Inzet van lasten bij omgevingsvergunningen Het Departement Omgeving lanceerde in 2018 een opdracht die tot doel heeft de inzet van lasten bij omgevingsvergunningen te optimaliseren en de drempelvrees voor het instrument vooral bij minder bestuurskrachtige gemeenten weg te nemen. Rekening houdend met de knelpunten die zijn vastgesteld in de studie ‘Vergunningenbeleid in Vlaanderen1’ (2017) wenst het Departement Omgeving het gebruik van dit instrument te optimaliseren via praktijkvoorbeelden, aanbevelingen en een ontwerp verordening rond lasten. Het aanreiken van voorbeelden en toepassingsprincipes met betrekking tot de inzet van lasten vormt hierbij de kern van de opdracht. Je vindt het eindrapport hier.
Week 40		Stedelijke trends en opgaven voor 2022 en volgende Platform 31 publiceerde voor lokale politieke partijen een studie in de aanloop van de Nederlandse verkiezingen in het voorjaar van 2022.De studie gaat over met welke relevante trends, ontwikkelingen en opgaven de 40 steden en 50 middelgrote Nederlandse gemeenten de komende jaren rekening dienen te houden. Het rapport ‘Herstel en perspectief in tijden van transitie’ zet dit voor stad, gemeente en regio op een rij. De trendstudie bestaat uit acht inhoudelijke, thematische hoofdstukken (bestuur, demografie, economie, e.d.). Naast de beschrijving van de belangrijkste trends en ontwikkelingen per thema worden de daarbij horende opgaven, kansen, denk- en oplossingsrichtingen geschetst. Je vindt de trendstudie hier.
Week 39		Loslopend kind Om de autonome mobiliteit van kinderen te versterken dienen we op een specifieke manier naar de inrichting én het gebruik van de publieke ruimte te kijken. Voorop staat de noodzaak tot een andere verdeling van de publieke ruimte, waarbij meer ruimte voor kinderen voorzien wordt. Stel hierbij steeds deze basisvraag: Ondersteunt deze oplossing de autonome mobiliteit van kinderen? Op loslopendkind.org vind je hiervoor 3 basisprincipes die in acht genomen dienen te worden bij de ontwikkeling van mobiliteitsplannen. Je vindt de website hier.
Week 38		Fiches gezond ontwerpen van woonomgevingen Naast genetische factoren, gezondheidszorg en levensstijl is ook de woonomgeving bepalend voor de gezondheid van mensen. Verschillende omgevingsfactoren hebben niet alleen een directe impact op ons welzijn, maar ook een indirecte, omdat ze ons gedrag en onze levensstijl beïnvloeden. Door gezondheid mee te nemen in het ontwerp kunnen we leefomgevingen creëren die bewoners niet alleen beschermen tegen schadelijke factoren maar ook gezond gedrag stimuleren. De publicatie Ontwerpen van toekomstbestendige en gezonde woonomgevingen bevat zeven ambities om gezonde woonomgevingen waar te maken. De ambities zijn uitgewerkt in concrete ontwerpfiches die als richtlijn en inspiratiebron kunnen dienen voor ruimtelijke professionals. De aanbevelingen richten zich tot het schaalniveau van het gebouw en het bouwblok. Het betreft de ruimtes die binnen het projectgebied zelf worden ontwikkeld. Je vindt de publicatie hier.
Week 37		Hoe kan ik minimaal gegevens verwerken? De AVG-wetgeving (Algemene Verordening Gegevensbescherming) is gebaseerd op 6 basisprincipes, waarvan minimale gegevensverwerking er een van is. Dit wil zeggen dat je enkel die persoonsgegevens mag gebruiken die noodzakelijk zijn voor het bereiken van de doelstellingen van je project of onderzoek. Maar hoe doe je dit juist? Hoe kan je je houden aan minimale gegevensverwerking Wij sommen voor jou enkele concrete actiepunten op aan de hand van 7 vragen. Je vindt de fiche hier.
Week 36		Brochure 'Vlaanderen in Cijfers 2021' De brochure ‘Vlaanderen in Cijfers 2021’ van Statistiek Vlaanderen geeft aan de hand van een beperkte set Vlaamse openbare statistieken een kernachtig beeld van Vlaanderen. De statistieken beslaan een ruime waaier aan thema’s en werden gegroepeerd in 4 grote onderdelen: bevolking en samenleving, economie en ondernemingen, ruimte en leefomgeving en overheid en bestuur. Achteraan werd een korte vergelijking toegevoegd van de Vlaamse gegevens met de situatie in België en de rest van de Europese Unie. De statistieken worden gepresenteerd in toegankelijke tabellen, figuren en infographics. Je vindt de brochure hier.
Week 35		Aanbevelingen voor smart cities De Nederlandse Autoriteit Persoonsgegevens (AP) publiceert aanbevelingen voor de ontwikkeling van zogenoemde smart city-toepassingen. De aanbevelingen zijn bedoeld voor gemeenten die met slimme sensoren en meetapparatuur data in de openbare ruimte verzamelen of dat van plan zijn. De adviezen van de AP zijn nodig omdat gemeenten niet altijd voldoende stilstaan bij de privacywetgeving terwijl dit juist bij smart city-toepassingen waarbij persoonsgegevens van de burgers verwerkt worden essentieel is. Slecht ontwikkelde toepassingen kunnen namelijk ten koste gaan van de vrijheid van inwoners en bezoekers van die gemeente. Je vindt de aanbevelingen hier.
Week 34		Kwetsbaarheid en veerkracht in Brussel Inclusief Brussel wil een antwoord bieden op de noden van gezinnen in precaire leefomstandigheden en wil eerstelijnswerkers versterken in hun ondersteuning van die gezinnen. Daarom zetten ze in 2019 samen met Opgroeien een onderzoek op naar de zorg- en welzijnsnoden van precaire gezinnen met minderjarige kinderen, waaronder ook gezinnen zonder wettig verblijf. In het onderzoek gaan zowel formele als informele actoren én de precaire gezinnen zelf op zoek naar hefbomen voor een kansrijke leefomgeving. Het volledige rapport ‘Kwetsbaarheid en veerkracht in Brussel. Brusselse gezinnen met kinderen in precaire leefomstandigheden’ kan je hier lezen.
Week 33		Voorspelling van de regionale vraag naar woningen Het in kaart brengen van de regionale vraag naar woningen is om diverse redenen belangrijk. Dit is niet in het minst om een antwoord te vinden op de vraag: ‘Wordt nu gebouwd wat in de toekomst nodig is?’, maar ook in het licht van diverse ruimtelijke beleidskwesties. Dit onderzoek geeft nog geen voorspelling van de vraag naar woningen, maar illustreert dat er naast de huishoudvooruitzichten nood is aan uitbreidingen, verfijningen en andere benaderingen daarvoor, waarbij reeds enkele elementen en resultaten van het belang van elke benadering in beeld gebracht werden. Een benadering die traditioneel gebruikt wordt, is het ramen van de behoefte aan woningen vertrekkend van de regionale huishoudvooruitzichten. In dit rapport leggen we uit wat de beperkingen zijn van deze manier van ramen en hoe deze ramingen kunnen worden uitgebreid, verder verfijnd en voor sommige gemeenten best niet gebruikt worden. Je vindt hier een toelichting bij het onderzoek en hier het rapport zelf.
Week 32		Beloonsystemen om meer mensen op de fiets te krijgen Fietsers dragen bij aan propere lucht en minder files. Fietsen maakt ook gezonder. Volgens wetenschappers zou een fietser de maatschappij jaarlijks meer dan 400 euro opbrengen. Inwoners massaal op de fiets krijgen, is dus de boodschap. Kunnen beloonsystemen voor fietsers daarbij helpen? In opdracht van Fietsberaad Vlaanderen zocht Mobiel 21 dat uit. Je vindt hier het cahier.
Week 31		9 perspectieven op diversiteit Wie het gesprek over diversiteit wil voeren, moet eerst en vooral inzicht krijgen in de verschillende kaders die op dit moment gangbaar zijn in het publieke debat. Stijn Oosterlynck en Fatima Laoukili, onderzoekers aan de Universiteit van Antwerpen, identificeerden negen verschillende brillen om naar diversiteit te kijken. Tijdens deze webinar leer je deze paradigma’s kennen en begrijp je hoe het komt dat mensen rond diversiteit zo vaak langs elkaar heen praten. Basiskennis dus voor al wie in zijn of haar (professionele) omgeving met diversiteit aan de slag wil gaan. Je vindt het webinar hier.
Week 30		Lessen over Living Labs gebundeld In Living Labs werken kennisinstellingen, bedrijven, overheden, maatschappelijke organisaties en burgers samen aan nieuwe oplossingen voor maatschappelijke vraagstukken. Het Rathenau Instituut doet onderzoek naar deze vorm van onderzoek en innovatie. In een nieuw rapport voor het VerDus SURF-programma hebben ze de praktische ervaringen van onderzoekers die gebruik maakten van Living Labs gebundeld. Je vindt hier meer informatie over het programma en hier het rapport.
Week 29		Ontmoetingen in het jeugdwerk 16 projecten werden geselecteerd om kinderen en jongeren via ontmoeting en samenwerking met verschillende organisaties en verenigingen in het brede jeugdwerk in contact te brengen. Demos begeleidde de 16 projecten gedurende twee jaar. Aan de hand van een actieonderzoek gingen ze op zoek naar randvoorwaarden, handelingskaders en de beleidsdomeinen waarbinnen de projecten actief waren. Je vindt hier het onderzoeksrapport projecten sociale integratie.
Week 28		Bodeminformatie voor ontharders Het adviesbureau Arcadis liep een jaartje mee met een aantal onthardingsprojecten in het kader van de campagne ‘Vlaanderen breekt uit’. Aan de hand van de uitdagingen waar de ontharders mee werden geconfronteerd, ontwikkelde Arcadis de handleiding ‘Bodeminformatie voor ontharders’. Deze handleiding zet je op de goede weg om de juiste bodeminformatie voor uw onthardingsplek te achterhalen via een doorklik- en doorstroomschema. Je vindt de handleiding hier.
Week 27		Kinderarmoede bestrijden doe je zo - Drie effectieve projectmodellen De maatschappelijke kostenbatenanalyse van de drie effectieve projectmodellen reiken lokale besturen handvaten aan om projecten rond begeleiding en kwaliteitsvolle kinderopvang op te starten. En dit zowel op korte als langere termijn. Deze modellen werden geïnitieerd vanuit de lokale samenwerkingsverbanden en het Kinderarmoedefonds heeft deze initiatieven onderzocht en ondersteund gedurende meerdere jaren. De meerwaarde van deze modellen is nu onderbouwd met kwantitatieve en kwalitatieve data. En wat blijkt? Investeren in deze projectmodellen loont. Je vindt de publicatie hier.
Week 26		Nieuw draaiboek voor vorming woonmaatschappij Ter ondersteuning van het complexe traject naar de vorming van de woonmaatschappij ontwikkelde de VMSW, samen met Agentschap Wonen-Vlaanderen, een aantal modellen en een draaiboek. Deze tool moet de actoren op het terrein ondersteunen in de verschillende aspecten die komen kijken bij het tot stand komen van de woonmaatschappij. Het draaiboek gaat dan ook dieper in op welke stappen elke van de betrokken organisaties moet nemen om tot de woonmaatschappij te komen. Je vindt het draaiboek hier.
Week 25		Leidraad: 'Klimaat & private ontwikkeling' Het is het komende decennium dé opdracht van lokale besturen: samenwerken met ontwikkelaars voor betere projecten waarbij duurzame mobiliteit, hernieuwbare energie en groene omgevingsaanleg centraal staan. Samen met Bond Beter Leefmilieu en provincie Vlaams-Brabant stelde de VRP een leidraad op waarin ze experten aan het woord laten over onder andere procesvoering, vastgoedrekenen en collectieve energieoplossingen. Je vindt de leidraad hier.
Week 24		Subsidies aan gemeenten voor fietsinfrastructuurprojecten De Vlaamse overheid ondersteunt de lokale besturen bij investeringsprojecten om de fietsinfrastructuur te verbeteren. De bedoeling is het fietsgebruik te stimuleren en de verkeersveiligheid te verhogen. Je vindt hier overzicht van de mogelijke subsidies en ondersteuning.
Week 23		Rapport Fietsstraten en Fietszones De afgelopen jaren won de fietsstraat- en zone aan populariteit. Covid-19 heeft geleid tot een toegenomen inspanning om fietsers meer ruimte te geven. Steden en gemeenten maakten in 2020 versneld werk van fietsstraten en fietszones. Fietsberaad Vlaanderen onderzocht hoe weggebruikers op de maatregelen reageren én of het invoeren van een fietsstraat een positieve impact heeft op het fietsklimaat in een gemeente. Je vindt hier een samenvatting en hier het integrale rapport.
Week 22		Resultaten COVID-19-bevraging: Wonen, mobiliteit, kinderwens, onderwijs, digitalisering en aanpak van de crisis’ Dit rapport is het laatste in een reeks van 3 rapporten waarin de algemene resultaten van de COVID-19-bevraging worden voorgesteld. In dit rapport wordt ingegaan op de resultaten van de vragen over wonen, mobiliteit, kinderwens, onderwijs, digitalisering en de aanpak van de crisis door de overheid. Je vindt het derde en laatste rapport hier.
Week 21		Resultaten COVID-19-bevraging. Deel 2: Werk, inkomen en levenslang leren Dit rapport is het 2de in een reeks van 3 rapporten waarin de algemene resultaten van de COVID-19-bevraging worden voorgesteld. In dit rapport worden de resultaten gepresenteerd van de vragen over werk, inkomen en levenslang leren. In een 3de rapport staan de thema’s woonsituatie, mobiliteit, kinderen en onderwijs en digitalisering centraal. Je vindt het tweede rapport hier.
Week 20		Open kansen in de open ruimte De open ruimte is onmisbaar maar ook schaars. Daarom is het van belang dat we de open ruimte die er vandaag is, maximaal behouden en beter beheren. En dat we, waar het kan, nieuwe groene, open ruimte creëren. Initiatieven die goed zijn voor natuur en milieu, zijn ook goed voor de mens. Ze dragen bij aan een gezonde en aantrekkelijke leefomgeving, bevorderen de sociale cohesie, versterken de uitstraling van een regio en het recreatief en toeristisch potentieel. De beleidsverkenning over hoe we de open ruimte vrijwaren voor de toekomst wil je inspireren en concrete handvaten aanreiken. Je vindt ze hier.
Week 19		Resultaten Covid-19-bevraging door Statistiek Vlaanderen Vlaanderen werd net als de rest van de wereld vanaf het voorjaar van 2020 zwaar getroffen door de coronapandemie. Dat zorgde voor een grote nood aan betrouwbare en actuele gegevens over de impact van deze crisis op de leefsituatie van de bevolking. Om aan die nood tegemoet te komen, organiseerde Statistiek Vlaanderen begin 2021 een grootschalige COVID-19-bevraging. Dit rapport is het eerste in een reeks van 3 rapporten waarin de algemene resultaten van deze COVID-19-bevraging worden voorgesteld. In dit rapport worden de resultaten gepresenteerd van de vragen over gezondheid, welzijn en sociale contacten. In een 2de rapport zal ingegaan worden op de vragen over werk en inkomen. In een 3de rapport staan de thema’s woonsituatie, mobiliteit, kinderen en onderwijs en digitalisering centraal. Je vindt het eerste rapport hier.
Week 18		Nieuwe wooninitiatieven: de tweede golf In Vlaanderen schieten nieuwe wooninitiatieven zoals cohousing, CLT, kangoeroewonen en zorgwonen als paddenstoelen uit de grond. We weten er echter nog weinig over. Het rapport ‘Nieuwe wooninitiatieven: de tweede golf’ van Steunpunt Wonen is een eerste aanzet om enig inzicht te krijgen. Het rapport bestaat uit twee delen. In een eerste deel inventariseert deze studie de nieuwe wooninitiatieven. De auteurs exploreren aan de hand van een literatuurstudie en een schriftelijke enquête waarom nieuwe initiatieven ontstaan, welke vormen ze aannemen en voor wie ze bedoeld zijn. In het tweede deel onderzoeken ze de juridische vormen van deze nieuwe wooninitiatieven en op welke wettelijke drempels ze botsen. Je vindt hier een korte inhoud en hier het integrale rapport.
Week 17		Flexibiliteit in de kinderopvang In het Interreg-2-Zeeënproject PACE zochten 13 organisaties in 4 landen naar manieren om werk én kinderopvang op een duurzame manier toegankelijk te maken voor kwetsbare gezinnen. Kinderopvangorganisaties zochten uit hoe zij meer flexibiliteit kunnen tonen. Dat kan alleen maar als je ook rekening houdt met wat belangrijk is in kinderopvang én dat probeert te verzoenen met wat gezinnen nodig hebben. Als kinderen ergens goed opgevangen zijn, ondervinden ouders minder stress en dat is goed voor het hele gezin. Kinderbegeleiders kunnen veel voldoening voelen als ze gezinnen op deze manier kunnen ondersteunen. Je vindt hier het boek en wie meer informatie wil, vind die hier.
Week 16		Divers werven en selecteren in de praktijk Het creëren van een divers personeelsbestand vraagt een bewuste inzet van wervings- en selectieprocessen. In dit rapport wordt inzicht gegeven in de mogelijkheden die er zijn om culturele en etnische diversiteit binnen de (gemeentelijke) organisatie te versterken op basis van werving en selectie. In deze verkenning pleiten ze niet voor een one size fits all-aanpak, maar beschrijven ze wat er vanuit de literatuur bekend is over werkzame elementen bij het bevorderen van een etnisch divers personeelsbestand. Dit rapport dient dan ook gezien te worden als een inspiratie-document voor de ontwikkeling van een aanpak op maat. Je vindt het rapport hier.
Week 15		Woonsituatie en –dynamieken bij ouderen De Vlaamse bevolking wordt ouder. Veel ouderen willen zo lang mogelijk in de ‘familie-woning’ blijven wonen (‘Ageing in Place’). Ze worden daartoe ook sterk aangemoedigd door het Vlaamse ouderenbeleid. De vraag stelt zich echter of de plek waar men gedurende ‘actievere’ jaren woonde, ook een geschikte plek is om oud te worden. Dit rapport gaat na hoe ouderen hun huidige woonsituatie ervaren en hoe ze naar de toekomst kijken. Het rapport is gebaseerd op kwalitatieve, semigestructureerde interviews bij 137 ouderen. Het bevat de resultaten van eerder gepubliceerd onderzoek naar ouderen op het platteland (voornamelijk eigenaars) (De Decker e.a., 2018) en oudere huurders in de stad (Volckaert & De Decker, 2019). Het voegt ook ‘nieuw’ onderzoek toe naar ouderen in de stadsrand, voornamelijk eigenaars. Je vindt hier een korte inhoud en hier het integrale rapport.
Week 14		Innovaties in lokale democratie - Right to Challenge, e-participatie & mini-publics Het Instituut voor de Overheid voerde in opdracht van het Agentschap Binnenlands Bestuur een internationaal vergelijkend onderzoek uit naar innovaties in de lokale, participatieve democratie. Het onderzoek richtte zich op drie thema's die de laatste jaren steeds meer in de belangstelling staan: uitdaagrecht of 'Right to Challenge', e-participatie en mini-publics. Wat het right to challenge – instrument betreft, heeft het Agentschap Binnenlands Bestuur een praktische gids ontworpen. Dit dynamisch document bevat concrete en bruikbare handvatten, suggesties, voorbeelden en een stappenplan waarmee het right to challenge binnen een lokaal bestuur georganiseerd kan worden. Je vindt hier het onderzoeksrapport en hier de praktische gids.
Week 13		Elektrische fiets wordt populairder bij Vlaming, auto blijft hoofdvervoermiddel De Vlaming legt dagelijks gemiddeld 36 kilometer af in het verkeer en doet daar zo’n 71 minuten over. Dat gebeurt hoofdzakelijk met de auto, die we voor al onze verplaatsingen gebruiken. 14% van de dagelijkse verplaatsingen gebeurt met de fiets waarvan bijna 3% met een elektrische fiets. 20% van de gezinnen bezit nu minstens 1 elektrische fiets. Dat zijn de belangrijkste vaststellingen in het Onderzoek VerplaatsingsGedrag (OVG) 2019-2020 van het Departement Mobiliteit en Openbare werken, het laatste onderzoek van ons verplaatsingsgedrag vóór de coronapandemie. Je vindt hier alle resultaten van het onderzoek.
Week 12		Belevingsonderzoek compact wonen Deze studie verschaft inzichten in de keuze en beleving van compact wonen en hoe ze te benutten. De focus van dit onderzoek richt zich op de compacte woning onder de vorm van de rijwoning of het appartement. Hoewel beide typologieën als veel voorkomend kunnen omschreven worden, spreken ze weinig tot de verbeelding in de woonwens van de gemiddelde Vlaming. De vraag is hoe we deze woontypologieën wel tot de verbeelding kunnen doen spreken? Dit onderzoek bestaat uit een literatuurstudie en een belevingsonderzoek. De literatuurstudie bevat een screening van bestaand onderzoek over verhuis- en woonmotieven in Vlaanderen. In dit deel van de studie wordt het belang van waarachtige compacte woonnarratieven aangetoond om gedragsverandering te stimuleren. Via getuigenissen uit het belevingsonderzoek worden de inzichten verzameld die kunnen leiden tot narratieven en wensbeelden. Je vindt de studie hier.
Week 11		Zo bestuur je een slimme stad ‘Zo bestuur je een slimme stad’ is een soort vervolg op het in 2019 verschenen ‘Een slimme stad, zo doe je dat. Zoals zijn voorganger is ook dit boek een magazine op boekformaat. In het boek wordt onderzocht hoe politiek en openbaar bestuur veranderen. In de afgelopen 20 jaar zijn tal van bedrijfstakken radicaal veranderd als gevolg van de huidige industriële revolutie. Het is dus ook niet meer dan logisch dat de politiek gaat veranderen. De vraag is niet of, maar hoe dat gebeurt. Door digitalisering en technologisering zijn er nu zoveel feiten dat we het big data noemen. Politici moeten die data leren begrijpen en leren interpreteren. Zodat ze beslissingen nemen die ons niet alleen meer welzijn brengen, maar ook onze democratie versterken. Je vindt het bookazine hier.
Week 10		Natuurrapport 2020 Het tweejaarlijkse Natuurrapport is een naslagwerk met feiten en cijfers over de natuur in Vlaanderen, bestemd voor het beleid. 2020 is een belangrijk scharnierjaar voor de mondiale en de Europese Biodiversiteitsstrategie. Daarom pakt het INBO uit met een toestand- en trendrapport over de biodiversiteit. Je vindt het rapport hier.
Week 9		Toerisme en maatschappelijke veranderingen. Voor het rapport hebben Toerisme Vlaanderen en trendanalist Herman Konings tien megatrends geselecteerd die een bijzondere impact hebben op de toeristische sector. Sommige zijn wereldwijd, andere doen zich vooral voor in het Westen. Ieder hoofdstuk begint met een korte uitleg over de megatrend. Daarna volgen enkele macrotrends die onder die megatrend passen. Bij elk daarvan hoort een definitie, een inschatting van de gevolgen voor de toeristische sector, een recent voorbeeld uit de toeristische praktijk en een korte evaluatie van de impact van de coronacrisis. Je vindt het trendrapport hier.
Week 8		Smart city komt overheidsfinanciën ten goede Smart city praat wordt meestal geassocieerd met praktische voordelen in het dagelijkse leven. Een rapport van het portaal Uraia stelt echter dat de slimme stad ook goed is voor de budgetten van de besturen die werk maken van de digitale overgang. Het rapport « Impact van smart technologie op de begroting van een stad » gaat na hoe. Het rapport bestaat uit vier hoofdstukken: digitaal bestuur, transparantie en participatie van de burger, energie-efficiëntie van stedelijke goederen, efficiëntie van openbare diensten en infrastructuur. Het rapport ondersteunt zijn analyse onder meer met concrete casestudy’s en komt tot het besluit dat de smart city een positieve impact heeft op de overheidsfinanciën. Je vindt het rapport hier.
Week 7		Warmte in Vlaanderen. Rapport 2020 Het doel van het rapport is enerzijds voldoen aan de Europese rapporteringsvereisten, maar anderzijds ook om lokale initiatieven te ondersteunen door het samenbrengen en de visualisatie van de data. Gemeenten, provincies, projectontwikkelaars, … zullen zich kunnen baseren op de aangeboden data om lokale plannen te ontwikkelen voor de verduurzaming van de warmte- en koudevraag. De warmtekaart kan hierbij een eerste stap zijn voor een warmtezoneringsplan en verdere implementatie van projecten rond duurzame warmte en koude. Je vindt het rapport hier.
Week 6		Maatschappelijke positie en participatie van mannen en vrouwen In dit rapport focust Statistiek Vlaanderen op de maatschappelijke positie en participatie van mannen en vrouwen in Vlaanderen. Daarbij wordt gebruikt gemaakt van een brede waaier van statistieken over demografie, onderwijs en vorming, betaalde en onbetaalde arbeid, inkomen en armoede, gezondheid, besluitvorming, sociale participatie, attitudes en gedrag en mobiliteit. Je vindt het rapport hier.
Week 5		Brussels Productive City Het team van de Brusselse bouwmeester bracht een brochure uit over de productieve stad. De brochure bundelt 25 architectuurprojecten voor de inpassing van productieve economie in de stad. De projecten worden beschreven door de ontwerpers zelf en ingeleid door de bouwmeester. Brussels Productive City zijn 25 projecten die het thema van de productiviteit in de stad illustreren, van een brasserie tot een cokesfabriek over een betoncentrale en projecten zoals Urbanities of Novacity, waarbij gemengde functies centraal staan. Je vindt de brochure hier.
Week 4		Directe kosten en baten van Integrale Toegankelijkheid voor publieke gebouwen in Vlaanderen Een integraal toegankelijk gebouw is namelijk bruikbaar, bereikbaar, begrijpbaar en comfortabel voor een diversiteit van mensen en draagt dus sterk bij aan de kwaliteit van een gebouw. In de praktijk is het bestaande patrimonium echter dikwijls niet inclusief en voldoen nieuwe publieke gebouwen voornamelijk aan de wettelijk opgelegde minimumeisen voor toegankelijkheid. Voor het opzetten van deze verkennende, empirische studie was de ambitie om een realistisch en genuanceerd beeld te geven van de kosten om de gebouwde omgeving zoals die nu bestaat integraal toegankelijk te maken, alsook de baten die dit met zich meebrengt. Belangrijke aandachtspunten hierbij waren het gebruik van verschillende scenario’s, het uitgebreid screenen met aandacht voor een diversiteit van mensen en een contextafhankelijke prijsbepaling aan de hand van ontwerpend onderzoek. Je vindt hier het eindrapport.
Week 3		Kernoorzaken van falende (ICT) beleidsinitiatieven bij de overheid Falend overheidsbeleid is een terugkerende thema in vele publicaties, ook bij ICT toepassingen is daar veelvuldig sprake van. Deze tekst beoogt de misvattingen van de dominante denkwijze te schetsen alsook een radicaal andere denkwijze te propageren. Je vindt de tekst hier.
Week 2		Alleenwonenden in het Vlaamse Gewest. Verschuivingen tussen 1990 en 2020 In het Vlaamse Gewest is in de periode 1990-2020 het aantal alleenwonenden veel sterker toegenomen dan het aantal volwassenen. De sterke toename van het aantal alleenwonenden ging gepaard met een wijziging van hun profiel. Anno 2020 bestaat de groep alleenwonenden meer dan in 1990 uit mannen, uit vijftigers, uit jongere ongehuwde en oudere gescheiden personen. Bij de jongere alleenwonenden valt de toename van het aantal niet-Belgen op. En meer dan voorheen wonen alleenwonenden nu ook buiten de centrumsteden. Het percentage volwassenen dat op jaarbasis gaat alleen wonen is de voorbije drie decennia slechts in zeer geringe mate toegenomen, de aanleidingen zijn doorheen de tijd wel veranderd. Bovendien stromen meer alleenwonenden vanuit een ander gewest of vanuit het buitenland binnen in het Vlaamse Gewest. Je vindt het rapport hier.
Week 1		Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor editie 2020 De 8ste editie van de Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor is beschikbaar. De monitor vat voor iedere gemeente de cijfers over migratie, integratie en inburgering samen. De gegevens komen uit centrale Vlaamse of federale databanken. Elk jaar is er een update. Voor elke gemeente uit het Vlaamse en Brusselse Hoofdstedelijke Gewest is er een afzonderlijk cijferrapport dat gegevens bevat over de omvang en de samenstelling van de groep vreemdelingen, personen van buitenlandse herkomst en nieuwkomers, over de maatschappelijke positie van die groep op het vlak van tewerkstelling, huisvesting, welzijn en armoede, onderwijs en maatschappelijke participatie. De monitor vergelijkt voor iedere indicator de resultaten van een gemeente met die van het Vlaamse of Brusselse Hoofdstedelijke Gewest als geheel. Je vindt hier de cijferrapporten voor elke gemeente en hier de conclusies bij deze editie.