Nieuwsbrief 42 - november 2012

​Tegen 2050 zal Vlaanderen naar schatting 1 miljoen meer mensen dan vandaag tellen. Dat zijn 7 miljoen mensen die allemaal betaalbaar en goed willen wonen op dezelfde beperkte ruimte in Vlaanderen. Dat realiseren vraagt aanpassingen in hoe en waar we wonen. Of anders gesteld, hoe kunnen we meer betaalbare woningen en bijkomende sociale woningen realiseren in aangename wijken en tegelijk zuiniger omspringen met de ruimte? De Vlaams Bouwmeester wil in samenwerking met minister Freya Van den Bossche, de Afdeling Woonbeleid, de VMSW en het team Stedenbeleid vijf pilootprojecten van gemengde woonomgevingen tot stand brengen. Het moeten voorbeeldprojecten zijn die een trendbreuk in de Vlaamse woningproductie kunnen betekenen. 
In voorbereiding van een oproep naar initiatiefnemers om ambitieuze projecten in te dienen, moet ontwerpend onderzoek de opgave verkennen en de verschillende aspecten van collectiviteit die in de woningbouw aan de orde zijn, onderzoeken.  Het voorbereidende ontwerpend onderzoek moet in een eerste fase de kansen en opgaven uit de voorgaande studie "Naar een visionaire woningbouw. Kansen en opgaven voor een trendbreuk in de Vlaamse woonproductie" en uit de animatiefilm "De Vlaamse metropolitane droom, een breuk met de actuele woningproductie" vertalen en concreter maken.  Je vindt beiden hier.
Vervolgens zal in april 2013 een oproep gelanceerd worden aan gemeenten, sociale huisvestingsmaatschappijen en andere bouwheren om ambitieuze voorstellen in te dienen en zo te komen tot 5 te realiseren pilootprojecten.  Aan de vijf ontwerpteams zal dan worden gevraagd om samen met de bouwheren hun visie toe te passen op één van de pilootprojecten wonen en een ruimtelijk masterplan uit te werken. Deze fase zal afgesloten worden in februari 2014.

​Op vrijdag 9 november 2012 vond in Londen de uitreiking van de 'European City of the Year 2013 Award' plaats aan de stad Antwerpen. De Award is een initiatief van The Academy of Urbanism, een Britse onafhankelijke organisatie die sinds 2006 aandacht heeft voor het belang van stadsontwikkeling.  De Academy telt 500 leden: een gevarieerde groep van denkers, beleidsmakers en professionelen, die betrokken zijn bij de sociale, culturele, economische, politieke en ruimtelijke ontwikkeling van steden en gemeenten. Drie steden waren genomineerd voor de prijs: Hamburg, Lyon en Antwerpen. Eind augustus brachten een aantal afgevaardigden van de Academy  een bezoek aan Antwerpen. Op het tweedaagse programma stonden toelichtingen over stadsontwikkeling en de strategische visie en aanpak in Antwerpen. Daarna volgden verschillende bezoeken aan stadsontwikkelingsprojecten, onder meer het Eilandje, Park Spoor Noord, het Schipperskwartier, het De Coninckplein en 't Groen Kwartier. 
De leden van The Academy of Urbanism prezen de Antwerpse aanpak: het concept van 'slow urbanism' of organische stedenbouw, de intense wisselwerking tussen ruimtelijke en sociaal-economische doelstellingen en het evenwicht tussen oud en nieuw. Je vindt hier meer informatie over de Academy en de Award.

​Om tegemoet te komen aan de vraag om de overload aan 'Europese' informatie (sites, events, projecten…) te filteren op hun belang voor de centrumsteden en een maximale doorstroming van de geselecteerde informatie naar de steden te garanderen zal het Kenniscentrum haar Europawerking verder digitaliseren via haar nieuwsbrief en website. In deze november-editie vestigen we de aandacht op vijf initiatieven. Meer informatie vind je hier

​Voor de vijfde maal organiseert de Stad Kortrijk zijn jaarlijks woonseminar dat anderhalve dag bestrijkt.  Op 13 december vindt een gespecialiseerde studienamiddag plaats over bouwblokrenovatie. Vier sprekers met empirische knowhow en de voorstelling van een praktisch handboek "Bouwblokrenovatie" zullen heel wat werkers op het woonveld inspiratie en informatie geven. Op 14 december  wordt het woonseminar georganiseerd onder de noemer "Nieuwe trends in woonprojecten" . Op het programma staan zeven lezingen van experten en professionelen. Het woonseminar vindt plaats in de Concertstudio aan het Conservatoriumplein (vlakbij het station) te Kortrijk. Inschrijven is verplicht.  Meer info over het vijfde woonseminar vind je hier.

​De Genkse sociale huisvestingsmaatschappij Nieuw Dak start in samenwerking met de Vlaamse Maatschappij voor Sociaal Wonen (VMSW) en Stebo vzw in november het Europese  proefproject 'Ice Wish'. Dit project wil bij sociale huurders uit 10 verschillende landen aantrekkelijke, gebruiksvriendelijke en toegankelijke ICT-toepassingen testen. Het doel  is om hen te stimuleren en te motiveren om hun energie- en waterverbruik te verminderen.
In Genk nemen 30 gezinnen in de wijk Kolderbos deel aan het project. Nieuw Dak heeft reeds vele jaren geïnvesteerd in het renoveren en energiezuinig maken van deze appartementen. Via een speciaal 'Ice Wish'-kanaal kan de huurder op zijn TV het verbruik van water, elektriciteit en/of gas van dat moment zien en de kosten aflezen. Hij krijgt ook tips waar hij zuiniger kan zijn.  Meer info over het 'Ice Wish'-project vind je hier.

​Klimaatverandering zal een impact hebben op de manier waarop de Vlaamse samenleving haar gebruik van de ruimte kan organiseren. Wat zijn de klimaateffecten waar we in Vlaanderen rekening mee kunnen en zullen houden? Hoe gaan we om met de klimaatimpacten en welke kansen kunnen we benutten? Het onderzoeksproject CcASPAR (Climate change and changes in spatial structures in Flanders) heeft gedurende vier jaar onderzoek verricht naar de ruimtelijke impact van klimaatsverandering. Tijdens het congres op 17 en 18 december staat de zoektocht naar adaptatiestrategieën voor de Vlaamse ruimtelijke structuur, ontwerpend onderzoek en een aanzet tot beleidsaanbevelingen centraal. Meer informatie over het onderzoeksprogramma, de congresagenda en alle praktische informatie vind je hier.

​Het iSPEX-team - bestaande uit onderzoekers en studenten van onder andere de Nederlandse Onderzoekschool voor Astronomie (NOVA), Universiteit Leiden, KNMI en het RIVM - heeft de Nederlandse Academische Jaarprijs 2012 gewonnen voor een project waarbij fijnstof met smartphones kan worden gemeten. Hiermee kan met 10.000 deelnemers het grootste Nederlandse 'citizen science experiment' ooit worden gerealiseerd.
De prijs wordt sinds 2005 toegekend aan het team met het beste plan om wetenschappelijk onderzoek onder de aandacht van een groot publiek te brengen.
De winnaars willen een experiment houden met een opzetstukje voor een smartphone en een bijbehorende app. Daarmee zullen volgend jaar 10.000 mensen in Nederland tegelijk een meting uitvoeren naar fijnstof en zo een bijdrage leveren aan de wetenschap. Alle metingen worden gecombineerd tot een kaart van fijnstof boven Nederland. De 100.000 euro die aan de prijs is verbonden, wordt gebruikt om de opzetstukjes te produceren en te verspreiden. Als het experiment slaagt, wordt het uitgebreid.  Je vindt hier meer informatie over de prijs en hier over het project zelf.

​De steden Mechelen en Antwerpen maken als eerste Vlaamse steden gebruik van de digitale stempel om documenten thuis af te drukken. Die documenten zijn rechtsgeldig en een derde partij kan de authenticiteit online verifiëren.
In Mechelen kunnen burgers sinds juli vijf attesten digitaal opvragen: bewijs van woonst, van gezinssamenstelling, van woonst met historiek van adressen, van samenwoonst en van nationaliteit. In Antwerpen zijn volgende documenten al beschikbaar: digitale geboorteakte, huwelijks- en echtscheidingsakte, uittreksel strafregister. De overlijdensakte volgt later dit najaar. De voordelen voor de stad en burger zijn duidelijk: betere en efficiëntere dienstverlening. Met een digitale stempel worden attesten en documenten voorzien van een wettelijke digitale handtekening. Zo behouden ze hun legale waarde bij het afdrukken. Je vindt hier een filmpje die de werkwijze toelicht.

​Op 6 december organiseren OCMW en stad Genk, Enter vzw en Mobiel 21 vzw een studiedag rond het verbeteren van de toegankelijkheid van het publiek domein. Toegankelijkheid wordt hierbij opgevat in de ruime betekenis van het woord, gaande van ruimtelijke planning en de inplanting van diensten en oversteekplaatsen tot fysieke hindernissen op stoepen en aan haltes van het openbaar vervoer.
De focus ligt op welke methodieken kunnen ingezet worden om als gemeente de toegankelijkheid van het publiek domein op een systematische wijze te verbeteren. Hierbij is ook de samenwerking tussen de verschillende gemeentelijke diensten, het betrekken van gebruikers en de inschakeling van professionelen de sleutel tot succes.  Op de studiedag worden ook een aantal goede voorbeelden en methodieken toegelicht die inspirerend kunnen werken voor andere steden en gemeenten. De vooraankondiging van deze studiedag vind je hier.

​