Nieuwsbrief 43 - december 2012

​Tot 20 januari kan je solliciteren voor een vacature van stafmedewerker (m/v) voor het Kenniscentrum Vlaamse Steden. Het Kenniscentrum staat voor kennisverzameling-  en kennisontsluiting, voor netwerkvorming, kennisbemiddeling en beleidsbeïnvloeding.  Het kenniscentrum wil kennisontwikkeling en -uitwisseling versterken tussen de centrumsteden en tussen de centrumsteden, instellingen en andere stedelijke actoren. Het ondersteunt de centrumsteden bij innovatief en efficiënt lokaal beleid. De stafmedewerkers  zijn verantwoordelijk voor de ontwikkeling, uitbouw en uitvoering van een aantal programma's. Meer informatie over het Kenniscentrum, de taakomschrijving en praktische gegevens vind je hier.

​Om tegemoet te komen aan de vraag om de overload aan 'Europese' informatie (sites, events, projecten…) te filteren op hun belang voor de centrumsteden en een maximale doorstroming van de geselecteerde informatie naar de steden te garanderen zal het Kenniscentrum haar Europawerking verder digitaliseren via haar nieuwsbrief en website. In deze december-editie vestigen we de aandacht op vier initiatieven. Meer informatie vind je hier.

​

In het werkveld merkten we de afgelopen jaren een dynamiek van versterkte samenwerking tussen gemeenten en OCMW. We wensen twee afgeronde initiatieven onder jullie aandacht te brengen.

Voorjaar 2011 nam de werkgroep centrumsteden - financiën het initiatief tot een onderzoeksopdracht over de (on)mogelijkheden op het vlak van de financiële samenwerking tussen de stad en het OCMW. Het streefdoel van het rapport is niet te pleiten voor een op alle deeldomeinen van financieel management zo groot mogelijke samenwerking. In het onderzoek wordt een afweging gemaakt voor welke deeldomeinen van financieel management samenwerking wenselijk en mogelijk is, welke vorm en inhoud deze samenwerking dan kan of zou moeten aannemen en welke factoren hierbij determinerend zijn. Door een verhoogde kennis van de samenwerking tussen stad en OCMW op vlak van financieel management moet het bijdragen tot een objectivering en dynamisering van het debat in de lokale besturen. Je vindt hier het eindverslag van het onderzoek uitgevoerd door de Hogeschool Gent, gedurende het onderzoek aangestuurd door een voor de centrumsteden en -OCMW's representatieve stuurgroep bestaande uit schepenen financiën, OCMW- voorzitters,  stads- en OCMW- secretarissen en  stads- en OCMW- ontvangers, vertegenwoordiger VVSG en het Kenniscentrum Vlaamse Steden.

Heel wat besturen hebben de afgelopen jaren stappen gezet in de richting van verregaande samenwerking tussen gemeente en OCMW en zelfs van integratie van (ondersteunende) diensten.  Deze oefeningen stuitten evenwel op een aantal decretale belemmeringen. Het Agentschap voor Binnenlands Bestuur meende daarom dat het zinvol was om een studie te laten uitvoeren over de manier waarop de samenwerking tussen gemeente en OCMW geoptimaliseerd kon worden binnen het regelgevende kader en rekening houdende met een aantal wijzigingen die aan de organieke decreten zouden worden aangebracht. Die wijzigingen zijn ondertussen allemaal doorgevoerd en worden op 1 januari 2013 van kracht. Ze nemen de meest gedetecteerde drempels in de decreten weg.  In de loop van 2012 voerde een onderzoeksteam van de Universiteit van Antwerpen deze studie uit. Je vindt hier het eindrapport.

​Het team Ontwerpend Onderzoek van de stad Antwerpen wint de door de VRP uitgereikte Vlaamse Planningsprijs. De prijs gaat uitzonderlijk niet naar een concreet ontwerp of een verwezenlijking op het terrein maar naar de wijze waarop het Antwerpse stadsbestuur de voorbije vijf jaar een cel 'Ontwerpend Onderzoek' samenstelde en integreerde in zijn beleid op het gebied van ruimtelijke planning en stedenbouw.
De jury looft de innoverende en anticiperende werking van de dienst, die zich zowel inlaat met de pragmatische uitdagingen van het dagelijkse planningswerk als met grote ruimtelijke uitdagingen zoals de demografische groei of de regionale mobiliteit. Met beleidsvoorbereidend ontwerp doet het team aan afstemming van verschillende beleidsaspecten en aan ontwikkeling van een langetermijnvisie op ruimtelijke ontwikkeling. Het team heeft het zelf over het zoeken naar de juiste afstand ten aanzien van het ruimtelijk beleid: voldoende betrokken om niet vrijblijvend te zijn, met voldoende afstand om voorbij de grenzen van het voor de hand liggende te kunnen kijken. Volgens de jury overstijgt het werk van het team Ontwerpend Onderzoek de Antwerpse context. De wijze waarop in nauwe samenwerking met zowel beleidsmakers als externe actoren in ontwerpcapaciteit werd geïnvesteerd, is inspirerend voor andere Vlaamse gemeenten maar ook voor buitenlandse steden. Je vindt hier deel 1 en deel 2 van het kandidaatsdossier dat de stad indiende.

​Het Agentschap Sociaal Cultureel Werk lanceerde dit jaar een nieuwsbrief. Met deze nieuwsbrief willen ze twee keer per jaar een overzicht geven van interessante onderzoeksprojecten en publicaties over kinderen en jongeren, jeugdwerk, jeugdbeleid en kinderrechten in Vlaanderen. De nieuwsbrief bevat een overzicht van nieuw opgestart onderzoek, afgerond onderzoek met onderzoeksrapporten, nieuwe publicaties en databanken en websites met data, cijfers en onderzoek over kinderen en jongeren in Vlaanderen. Je vindt hier de eerste nieuwsbrief.

​L'Espoir is de eerste laureaat van de Blue House Prize voor duurzaam en betaalbaar bouwen, uitgereikt door de Stichting voor de Toekomstige Generaties. De prijs bekroont het ontwerp van architect Damien Carnoy en het hele proces dat tot het project heeft geleid. Het houten passiefhuis is niet alleen een voorbeeld op vlak van techniek en energiebesparing, maar ook wat betreft de andere dimensies van duurzaamheid. Zo is L'Espoir, gelegen in Sint-Jans-Molenbeek, minder duur dan een klassieke nieuwbouw en biedt het een comfortabele woonst aan 14 gezinnen in financiële moeilijkheden. De 4 P's, People, Prosperity, Planet, Participation zijn in het gebouw geïntegreerd. Ook is L'Espoir een belangrijke inspiratiebron geweest voor de oprichting van het Community-land-trust platform in Brussel in 2010. Meer informatie over de prijs en de jury, en korte films over de laureaat en de andere genomineerden vind je hier. Meer informatie over Community-land-trust vind je hier.

​In 2009 startte in Gent, met steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling, een project waarbij de volledige stad werd ingescand via digitale 3D-tekeningen. 'Gent in 3D' wordt ondertussen in diverse beleidsdomeinen ingezet. In verschillende fases van het planproces (ruimtelijke analyse, ontwerp, evaluatie, communicatie, as built) voor zowel grote stadsvernieuwingsprojecten als voor ontwerpen van openbare ruimtes, interieurs van publieke gebouwen, etc. kan 3D aan bod komen. Een van de meest spectaculaire vormen om dit te doen is via de 3D-C.A.V.E. (Computer Aided Virtual Environment). In deze hybride 3D ruimte, een kubus van 3,2 meter bij 3,2 meter, wandel of zweef je doorheen de stad. Andere toepassingen zijn de 3D-scanner, ingezet door verschillende politiediensten voor bijvoorbeeld verkeersongevallenregistratie en gewelddelicten, een 3D-game-engine en sinds kort ook 3D-printing. Stad Gent transformeert tot slot een oude Lijnbus tot interactieve 3D-mobiel waarmee bijvoorbeeld een nieuwe 3D-straatinrichting op locatie kan getoond worden. Meer informatie over het ontstaan, de ambitie en mogelijke toepassingen van het project vind je hier. De laatste stand van zaken vind je hier. Een korte film met beelden van de 3D-animaties vind je hier.

​Kazerne Dossin opende op 1 december voor het grote publiek. Het museum gaat uit van de realiteit dat de Dossinkazerne werd ingericht als een verzamel- en doorgangskamp van waaruit tussen 1942 en 1944 25.484 joden en 352 zigeuners naar Auschwitz-Birkenau werden gedeporteerd.
Het museumcomplex bestaat uit drie delen: het Memoriaal, een documentatiecentrum en een museum. Je vindt hier de website, hier meer informatie over de geschiedenis van het project en hier over het concept, de doelgroepen, de functie en invulling van het Memoriaal.
Burgemeester Somers duidde ook de betekenis van Kazerne Dossin voor de stad Mechelen zelf: 'Het nieuwe project kon onmogelijk in aan andere stad dan Mechelen ontwikkeld worden. Kazerne Dossin bewaart, toont en bestudeert een stuk stadsgeschiedenis dat de plaatselijke context ver overschrijdt en universele dimensies aanneemt. Voor de Mechelaars wordt het nieuwe museum daarom een opportuniteit van formaat. Het project Kazerne Dossin biedt de mogelijkheid om een stuk weg gebannen geschiedenis eindelijk een plaats te geven in het stedelijk geheugen. De mogelijkheid om ze te leren kennen, in al haar gruwel, maar ook in de juiste context en met de juiste omkadering. Het is belangrijk dat stadsbewoners met dit stuk geheugen leren omgaan en het kunnen duiden in hun gemeenschappelijk erfgoed. Het kritisch verwerken van die geschiedenis is de enige manier om met hoopvolle verwachting de toekomst in te gaan. Bovendien levert het aspect van mensenrechten een bijzonder actueel gegeven voor de multiculturele stad die Mechelen is'. Je vindt hier een overzicht van de betrokkenheid van de stad bij de totstandkoming van Kazerne Dossin.

​We wensen alle lezers een aangename jaarwende.
Je vindt hier een digitaal cadeautje, een 'christmas flash mob' in een winkelcentrum in New York.  Er zijn er intussen veel maar dit blijft de mooiste.
Wij zijn er volgend jaar weer met inspirerend nieuws over en begeesterende praktijken uit binnen- en buitenlandse steden.

​