Nieuwsbrief 89 - februari 2017

​Twaalf steden dongen met een smart cities-concept mee naar de tweede Slim in de Stad-prijs 2016 van het Agentschap Binnenlands Bestuur van de Vlaamse overheid. Tijdens het evenement '15 jaar stadsmaken en een vooruitblik op de slimme stad van morgen' overhandigde Liesbeth Homans, Vlaams minister bevoegd voor Stedenbeleid, de prijs aan de steden Antwerpen, Kortrijk, en Roeselare. De jury bekroonde Kortrijk voor het slimme parkeer- en mobiliteitsbeleid 'Slim parkeren van A tot Z', gericht op een autoluwe omgeving. Ze bekroonde Roeselare voor haar regionaal energiesystemenmodel dat tegelijk slim en sociaal is, en Antwerpen voor haar lokaal blockchainplatform, een internettechnologie die naar een drastisch vernieuwende dienstverlening leidt. Elk van de drie steden ontving 50.000 euro prijzengeld.
Een overzicht van alle ingediende projecten vind je hier, telkens met een korte beschrijving en een link naar de integrale inschrijvingsfiche. Het juryverslag vind je hier.

​Stad Antwerpen experimenteert sinds kort in samenwerking met de Vlaamse overheid en Fedict met 'blockchain', een internettechnologie die de overheid drastisch kan doen veranderen. Wanneer een burger bij geboorte geregistreerd wordt, voegt het systeem elke volgende stap in zijn levensloop (schoolattest, rijbewijs, medische behandeling, koopakte, huwelijk,…) als een schakel bij, niet op één plaats maar over het ganse netwerk. Dat maakt de 'blockchain' overal raadpleegbaar en aanvulbaar. Bovendien is het systeem onvervalsbaar en onhackbaar via een complexe wiskundige sleutel. Het maakt elke autorisatie of authentificatie door een derde partij (bank, administrator,…) overbodig.
Blockchain opent de weg naar enorme efficiëntiewinsten. Om de stap naar blockchain-ontwikkeling op meerdere echelons voor te bereiden, organiseerde Stad Antwerpen medio 2016 een inspiratienamiddag, het volledige verslag vind je hier. Een inleidend boekje 'Blockchain: de overheid aan of in de ketting?' kun je hier bestellen.

​Op 19 januari 2017 reikte Flanders DC (vroeger Design Vlaanderen) de Henry van de Velde Awards 2016 uit. Studio Dott en de Stad Aalst kaapten de prijs weg voor 'design-research' voor het traject 'Aalst, stad met zicht op zorg'. De jury loofde het uitstekende stappenplan en de grote betrokkenheid van de uiteenlopende partijen bij het denk- en analyseproces. Het project is gegroeid vanuit de wil van de stad Aalst om als zorgstad de senioren in hun vertrouwde omgeving thuis te laten wonen. De grote uitdaging was om zowel de ideale woonzorgomgeving te onderzoeken als hoe Aalst zich als zorgstad kan positioneren. Hiervoor werden tegelijk twee co-creatietrajecten opgestart vanuit een service design aanpak. Meer informatie vind je hier.

​Naar aanleiding van de tweede Vlaamse Klimaattop in december 2016 lanceerde minister Sven Gatz - bevoegd voor Cultuur, Jeugd, Media en Brussel - Cultuurzaam.be, een website samengesteld door Pulse Transitienetwerk Cultuur. Deze bevat een aanzienlijk aantal 'tools' die cultuur-, jeugd- en mediaorganisaties en professionals helpen hun energieverbruik en CO2-uitstoot te verlagen, of hun werking te verduurzamen. Hoe plan je een event of catering meer ecologisch? Hoe maak je een podium- of filmproductie klimaatvriendelijk? Hoe verbouw je een heem of verenigingshuis duurzaam? Hoe kies je een duurzame bank of energieleverancier, of het meest milieuvriendelijke vervoersmiddel? Niet alle 'tools' zijn scans of meetinstrumenten. Het gaat ook om richtlijnen, tips, adviezen of praktische leidraden om het groeps- of organisatiegedrag te veranderen. Je vindt Cultuurzaam.be hier.

​Om tegemoet te komen aan de vraag om de overload aan 'Europese' informatie (sites, events, projecten…) te filteren op hun belang voor de centrumsteden en een maximale doorstroming van de geselecteerde informatie naar de steden te garanderen zal het Kenniscentrum haar Europawerking verder digitaliseren via haar nieuwsbrief en website. In deze februari editie vestigen we de aandacht op zeven initiatieven. Meer informatie vind je hier.

​Woonzorgcentra kunnen onmogelijk alleen de zorg voor het toenemend aantal ouderen opgevangen. Reden waarom de stad Gent bij Gentenaars en bij nieuwbouwprojecten de aanpasbaarheid van woningen aan nieuwe levensbehoeften promoot, het GOLLD-principe: 'Gentse Ontwerpen LevensLoopbestendig Design'. In januari ondertekenden de vijf Gentse sociale huisvestingsmaatschappijen een zogenaamd GOLLD-charter. Ze engageren zich om nieuwe sociale woningen eenvoudig en goedkoop aanpasbaar te maken, zodat ze kunnen mee-evolueren met de wijzigende woonbehoeften: wijzigende gezinssituaties, fysieke beperkingen door veroudering, ziekte of handicap, veranderde tijdsbesteding, enz. Je vindt hier meer over het GOLLD-charter en over de GOLLD-principes.

​Infopunt Publieke Ruimte organiseert op 30 maart haar tiende congres en forum en reikt die dag ook de tiende Prijs Publieke Ruimte uit. Het congresthema voor 2017 'Vooruitkijken' legt de focus op de publieke ruimten van morgen: hoe openbare ruimten vandaag zo aanleggen dat ze 'futureproof' zijn? Zullen prille tendensen in publieke-ruimte-aanleg de komende 10, 20 jaar gemeengoed worden? Hoe de groeiende burgerbetrokkenheid bij publieke-ruimte-projecten een vaste plaats geven? Het programma legt zoals steeds kruisverbanden met andere vakgebieden en beleidsdomeinen.
Deelnemers aan het congres ontvangen gratis de jubileumeditie 'Praktijkboek Publieke Ruimte 2017'. De speciale editie van het boek bevat een retrospectieve met de winnaars van de voorbije jaren, 17 inspirerende reportages over de openbare ruimte van de toekomst en honderden afbeeldingen van recente realisaties uit heel Vlaanderen en Brussel. Samen goed voor 208 pagina's lees- en kijkplezier. Je vindt hier het programma, inschrijven kun je hier.

​Dertig Amsterdammers kochten in 2013 een flat in een verkommerd jarenvijftiggebouw, in de Klarenstraat in Amsterdam-West. Zij voegden dakterrassen, tuinen en balkons toe, voegden een hele verdieping samen en transformeerden het tot een hedendaags woongebouw. Hun project werd in 2015 bekroond met de 'Gouden AAP' (Amsterdamse Architectuur Prijs).
Sinds 2005 moedigen Nederlandse steden als Amsterdam, Rotterdam of Arnhem dergelijke particuliere renovaties 'in collectief opdrachtgeverschap' aan. Zij brengen panden in slechte staat aan relatief lage prijs op de markt. Deze 'klushuizen' bevinden zich in eenzelfde blok of dicht in mekaars nabijheid, zodat de kopers gezamenlijk een architect en aannemer kunnen inschakelen, samen met de bank en gemeente kunnen onderhandelen, al dan niet ondersteund door een procesbegeleider. Ze renoveren de klushuizen binnen een zekere tijdspanne en blijven er vervolgens minimum twee jaar wonen. Je vindt hier wat informatie over 'Klussen in de Klarenstraat' en hier de landelijke website van Klushuizen.

​Steden zijn in transitie, en sommige bewoners dragen daar actief aan bij. Pakhuis de Zwijger brengt met Steden in Transitie bewoners in beeld die 'de stad maken'. Stadsmakers worden ze genoemd, een eretitel. Ze leveren de meest uiteenlopende bijdragen aan stedelijke verandering in het groot en het klein. Hier vind je de interviews van in totaal 50 stadsmakers. De website 'Steden in transitie' biedt nog meer inspiratie, die vind je hier.