Nieuwsbrief 90 - maart 2017

​In 2011 lanceerde data-wetenschapper Jake Porway in New York de non-profit organisatie 'Datakind' die zich tot doel stelde data-kennis uit de commerciële sfeer te halen en voor sociale doelen en verandering aan te wenden. Datakind bracht data – experten, maatschappelijk werkers en overheden bijeen om organisaties met behulp van dataverzameling en –analyse betere probleemanalyses te laten maken van hardnekkige maatschappelijke problemen. 1500 Datakind-vrijwilligers helpen cruciale data te bemachtigen, te analyseren en te visualiseren. De samenwerking tussen datawetenschappers, overheden en maatschappelijk werkers helpt zo talrijke organisaties in de armoedebestrijding, de educatie, de gezondheidszorg, … kritische obstakels te overwinnen. Meer info over Datakind vind je hier en een wervende uiteenzetting (TED- talk) van stichter Jake Porway hier.

​Groep Mechelen omvat de stadsdiensten van Mechelen samen met het Sociaal Huis. Een onafhankelijke jury van captains of industry verkoos Groep Mechelen op 14 maart tot 'Overheidsorganisatie van het Jaar 2017' in de categorie 'lokaal'. De jury prijst de organisatie voor haar durf om, ondanks schulden, te investeren in de stad - en daar nu de vruchten van te plukken: de terugkeer van bewoners en bedrijven, de verandering die "voelbaar is in de straat". De partnerships met de privésector noemt ze innovatief. Op vlak van diversiteit bestempelt de jury Groep Mechelen als een voorloper, met haar initiatieven om burgers van alle nationaliteiten constructief te laten samenleven. Andere finalisten waren de Stad Antwerpen en het Lokaal overheidsbedrijf Aalst (LOA). Je vindt hier een verslag van de prijsuitreiking en een overzicht van de winnaars in alle categorieën met een toelichting van de jury.

​De resultaten van de tweede FietsTelweek bevestigen dat steeds meer Vlamingen de fiets nemen, vooral in de stedelijke en gemeentelijke kernen en langs de fietssnelwegen. Het doet het fietsverkeer in Vlaanderen jaarlijks met 2 tot 6 % stijgen. Ook de fietsafstanden nemen toe, voornamelijk langs de fietssnelwegen en voor verplaatsingen naar het werk. Op de fietsostrades neemt ook de gemiddelde snelheid toe. Het laat verwachten dat het aantal fietspendelaars met de toename van het aantal fietssnelwegen en betere oversteekplaatsen verder zal toenemen.
De Fietstelweek kwam onder impuls van Fietsberaad Vlaanderen samen met de Vlaamse overheid, gemeenten, provincies en vrijwilligers van de Fietsersbond tot stand. Universiteit Gent verzamelde alle data en inzichten in een eindrapport. Je vindt hier meer informatie en de resultaten van de fietstelweek, hier het persbericht en hier het eindrapport met alle nieuwe fietsinzichten en kaarten.

​Eind december ontving de stad Hasselt de Vlaamse Natuur in je Buurt-prijs 2016 voor de heraanleg van het Kapermolenpark, een populair sportpark aan de noordoostelijke stadsrand. Het Agentschap voor Natuur en Bos bekroont daarmee vernieuwende, creatieve groenprojecten van openbare besturen. In Hasselt bekroonde de jury het parkconcept zowel als de co-creatieve aanpak. De stad organiseerde terreinbezoeken en verzamelde via een online participatieplatform ideeën die verwerkt werden in het schetsontwerp. Het ontwerp werd via hetzelfde platform 'Co-creëer Kapermolen' voorgelegd aan de burgers en bijgewerkt op basis van de feedback. Het parkconcept dient de uitdagingen van de stadsrand van antwoord met nieuwe functies en doorsteken, met de Demer als ruggengraat. Doel is met de binnenstad een blauwgroene verbinding tot stand te brengen. De eigenlijke heraanleg volgt dit jaar. Het online platform vind je hier, het persbericht van de Vlaamse overheid hier.

​Om tegemoet te komen aan de vraag om de overload aan 'Europese' informatie (sites, events, projecten…) te filteren op hun belang voor de centrumsteden en een maximale doorstroming van de geselecteerde informatie naar de steden te garanderen zal het Kenniscentrum haar Europawerking verder digitaliseren via haar nieuwsbrief en website. In deze maart editie vestigen we de aandacht op vijf initiatieven. Meer informatie vind je hier.

​Sinds september 2016 vonden mobiliteitsaanbieders op het online informatieplatform 'Slim naar Antwerpen' een 'Marktplaats voor mobiliteit'. Ze konden daar slimme oplossingen voorstellen: systemen die in en om Antwerpen een modal shift helpen realiseren in het personen- en vrachtvervoer. Een onafhankelijke jury selecteerde uit 22 voorstellen 10 realiseerbare projecten die ze sindsdien intensief begeleidt.
Het gaat ondermeer om depotX, een app voor alternatieve 'drop-off/pick-up'-locaties voor lege zeecontainers buiten Antwerpen, zodat de knelpuntzones worden vermeden, of het project Pallet Shuttle Barges: 'cargoboten' die goederen op paletten of in grote zakken over binnenwateren verschepen en (tijdelijk) onbenutte overslagkades gebruiken. Het project 'Bike2Go' organiseert dan weer een laagdrempelig aanbod van elektrische dienstfietsen. Een aantal van de projecten zou reeds deze zomer operationeel worden. Een overzicht van de geselecteerde projecten vind je hier en wat meer uitleg bij de geselecteerde projecten hier.

​Op 18 november 2015 presenteerde Den Haag een plan voor de heraanleg van Westbroekpark, een waterpartij en de Scheveningse Bosjes tot één 'Internationaal Park' met de potentie een klein 'Central Park' te worden. Het bestuur werd verrast door de negatieve reacties van 3200 Hagenaars. Het haalde het plan van tafel en stelde een nieuw plan voor, maar nu geen ontwerpplan maar een stappenplan om tot een ontwerpplan te komen. In september en oktober 2016 richtte de stad per stadsdeel een 'Stadslab' in en vroeg ze online reacties op. Ze bezorgde het syntheserapport aan een Denktank van 12 burgers, allen verkozen in de stadslabs en aangeduid door het college of loting, met de opdracht een nieuwe visie uit te werken. Daarmee werd deze directe participatie gelegitimeerd en de 'burgervertegenwoordigers' officieel benoemd. In overleg met de belangengroepen, wijkverenigingen en andere Hagenaars werkt de Denktank intussen aan een nieuw ontwerpplan, en kan ze te allen tijde beroep doen op bijstand in de vorm van budget of onderzoek. Tegen het najaar zal de programmavisie wellicht klaar geraken en overhandigd worden aan het college. Je vindt hier meer informatie, de chronologie van het proces en links naar rapporten, ontwerpen en kaarten.

​Sedert 2010 publiceert de Europese Commissie driejaarlijks een regionale competitiviteitsindex. Deze 'Regional Competitiveness Index' of RCI vergelijkt 263 Europese regio's op 74 indicatoren, belangrijk voor de economie. Het interessante aan de RCI is dat niet enkel klassieke, harde indicatoren zoals infrastructuur, transport, afzetmarkt of fiscaal regime in rekening worden genomen, maar ook de kwaliteit van de woon- en leefomgeving (kans op kanker en hartziekten, op verkeersaccidenten en zelfmoord), de voorraad aan menselijk kapitaal (mate van gendergelijkheid, levenslang leren, onderwijskwaliteit, vroegtijdige schooluitval,…), het institutioneel klimaat (transparantie in het beleid, legale tewerkstelling en intellectuele eigendomsbescherming, maar ook de criminaliteitsgraad en corruptie) en het innovatief potentieel, d.i. de tewerkstelling in creatieve en innovatieve sectoren. Een geïnteresseerde regio kan zich via spin-grafieken vergelijken met andere regio's. De RCI-website die alle indicatoren en detailgegevens bevat, vind je hier.

​De Deense non-profit organisatie Sustainia publiceert sinds 2012 jaarlijks een selectie van 100 opgemerkte duurzame oplossingen, de Sustainia100. De uitgave gaat sinds 2015 gepaard met een uitgave van Cities100, een verzameling van 100 succesvolle stadsantwoorden op de klimaatverandering wereldwijd. Met 100 voorbeelden uit steden biedt de Cities100 een overzicht van hoe steden overal ter wereld win-win's creëren voor klimaat, economie, gezondheid en gemeenschap. De voorbeelden bestrijken uiteenlopende domeinen als afvalrecyclage, groene energie, klimaatadaptatie-systemen, CO2-meting en -planning, energie-efficiëntie, duurzame economische ontwikkeling en wijkontwikkeling, smart cities en transport. Cities100 is een uitgave van Sustainia samen met de Deense architectuurorganisatie Realdania en het wereldwijd stedennetwerk C40. De editie 2016 van Cities100 vind je hier en de editie 2015 hier. Op de website van Sustainia vind je de cases ook en is de mogelijkheid voorzien selecties te maken op subthema's. Dat kan hier.