Nieuwsbrief 120

​Fietsberaad Vlaanderen stelde op 5 december op haar Fietsparkeercongres ‘Velopark.be’ voor, een opendata-platform rond fietsstallingen. Stallingseigenaars kunnen via het platform informatie over fietsstallingen en de beschikbaarheid van plaatsen delen als opendata. Door de bundeling van alle informatie op Belgisch niveau ontstaat een rijke databron voor onder meer mobiliteitsapps en routeplanners. Elke gemeente kan stallingen toevoegen en heeft controle over de gegevens die voor haar grondgebied worden toegevoegd.  De fiets wordt zo een volwaardig deel van de mobiliteitsketen. Het platform kwam tot stand binnen het federale programma “Smart Mobility Belgium” van ministers De Backer en Bellot én met steun van de steden Antwerpen, Gent en Leuven. Op 20 januari geeft Fietsberaad Vlaanderen een praktische infosessie voor steden en gemeenten die stallingen aan het platform willen toevoegen. Je vindt hier een presentatie over Velopark, hier het platform zelf en hier alle informatie over een Velopark-werkdag.
Daarnaast bracht Fietsberaad Vlaanderen ook een cahier uit over duurzame parkeer- en stallingsnormen. Hoe die kunnen vertaald worden in robuuste richtlijnen of normen die lokale besturen kunnen gebruiken voor de beoordeling van woonprojecten, staat in het cahier uitgelegd met de nodige concrete voorbeelden en achtergrondinformatie.  Je vindt het cahier hier.

​Alles begon in 2013 als idee van een Leuvens bewoner. Het idee werd opgepikt door de gebiedsgerichte werking die de boekentillen opnamen in het vast aanbodluik van ‘Kom op voor je wijk’, een project dat Leuvenaars ondersteunt bij het realiseren van ideeën in de buurt. De tillen geven niet alleen een tweede leven aan boeken en tijdschriften, maar fungeren ook als laagdrempelige ontmoetingsplekken in de buurt. Elke til heeft een meter en peter die zorg draagt voor het onderhoud en het bekend maken van de boekentil in de buurt.
Voor het ontwerp en de productie ging de stad in zee met het Leuvens Vrij Technisch Instituut, opleiding houtbewerking. Studenten maken jaarlijks een 10-tal boekentillen en de studenten graveren hun naam in de til. De tillen worden in blank hout aangeleverd bij de aanvragers in de buurt. De stad ondersteunt verder met een kleine toelage van 75 euro waarmee zij de til dan verder kunnen personaliseren met vernis, verf, behangpapier, stickers, zodat elk ruilkastje een eigen verhaal in de buurt vertelt. Enkele van deze boekentillen zijn zo echte parels geworden. Meer informatie over de boekentil en de voorwaarden om er één te plaatsen vind je hier en de kaart met de plekken waar de tillen zich bevinden hier.

​Op 24 oktober 2019 vond in Den Haag de 4de Dag van de Stad plaats met als thema ‘Wie durft?!’. Ruim 2.000 bestuurders, ambtenaren, vertegenwoordigers van maatschappelijke organisaties, wetenschappers, ondernemers en actieve bewoners lieten zich inspireren over de belangrijkste stedelijke opgaven. In een bonte verzameling van ruim honderd last lectures, Stadssafari’s, pecha kucha’s, debatten, ontwerpateliers en andere sessies kwamen alle belangrijke stedelijke opgaven aan bod in het kader van sterke, duurzame, toekomstbestendige en leefbare steden.  Je vindt hier het artikel ‘Mooie verhalen van bijzondere mensen’, dat een globaal inzicht geeft in het aanbod van de dag, hier de video’s van de lezingen, hier alle presentaties. Voor de Dag van de stad werd ook een magazine gemaakt dat je hier vindt.

​Met Ask Antwerp, de nieuwe chatbot van Visit Antwerpen, biedt de stad bezoekers de kans om rechtstreeks in contact te komen met ‘locals’ die Antwerpen door en door kennen.  Bezoekers en toeristen kunnen in de Facebook Messenger app "Ask Antwerp" opzoeken en vragen naar het leukste terras, de beste chocolade in Antwerpen, …  Je vindt hier een filmpje over hoe het werkt en hier de website van de stad met alle praktische informatie.

​In de Voedseltuin in Rotterdam-West wordt een sponstuin aangelegd, een groene plek die water kan opzuigen en vasthouden bij perioden van hevige regen. Het gaat om een experiment om te zien welke grond- en plantensoorten het beste water kunnen opzuigen en vasthouden, zodat er geen grote plassen komen. Het vastgehouden water wordt weer gebruikt in droge periode. Voor deze sponstuin worden stevige planten gebruikt die goed tegen droogte kunnen en waarvan de wortels ook onder water kunnen staan. Ook zullen er speciale muren komen waarin insecten welkom zijn. De sponstuin is een idee van De Urbanisten, ook de gemeente Rotterdam en de Voedseltuin werken mee. Rotterdam gaat bijvoorbeeld de nodige metingen doen en de Voedseltuin gaat de tuin onderhouden en voorlichting geven aan bezoekers over de werking van de sponstuin want het is de bedoeling dat ook particulieren uitleg krijgen hoe zij de sponswerking van hun tuin kunnen verbeteren. De proef gaat twee jaar duren. Meer informatie over het project vind je hier en een brochure over de sponstuin hier.

​De Deelfabriek is een project op de Venning in Kortrijk dat ruil-, deel- en hersteleconomie koppelt aan armoedebestrijding. Drie jaar na opening blijkt de Deelfabriek een succes. Meer zelfs, het project breidt verder uit met drie nieuwe initiatieven: de Babytheek, Sportrijk en de Legotheek. Zo telt de Deelfabriek momenteel 12 volwaardige initiatieven, gerund door meer dan 35 vrijwilligers en ondersteund door twee medewerkers. De doelgroep is iedereen, de deelfabriek is voor iedereen toegankelijk maar kwetsbare gezinnen krijgen door middel van een verwijsbrief (die men kan krijgen in een OCMW, CAW, brugfiguren of andere sociale organisatie) extra aandacht. Zij kunnen er beroep doen op het materiële aanbod en de integrale gezinsondersteuning via de professionele OCMW-medewerkers. Het OCMW zet daarbij vooral in op de uitgavenzijde, namelijk het optimaal besteden van het beperkt gezinsbudget. Met de inzet van activerings- en praktijkbegeleiders koppelt het OCMW de deeleconomieën ook aan activering en arbeidsmarktparticipatie. 

Door het succes van deze burgerinitiatieven wil de stad deze werking verder uitbreiden zowel kwalitatief als kwantitatief. In juni 2022 opent de nieuwe Deelfabriek in de oude brandweerkazerne wat een verviervoudiging van de huidige beschikbare oppervlakte zal betekenen. De stad kreeg hiervoor een subsidie van 1.396.290 euro naar aanleiding van de subsidie-oproep 2018 'Investeringen in sociale infrastructuur' die steden ondersteunt om investeringsprojecten op te zetten voor sociale infrastructuur die bijdragen aan het terugdringen van (kans)armoede in de stad en het verhogen van zelfredzaamheid van mensen in (kans)armoede. Je vindt hier meer informatie over deze nieuwe initiatieven (en de bestaande).

​Na vier jaar intensief onderzoek, debat en overleg over de uitdagingen voor middenveldorganisaties en innovatieve antwoorden erop, organiseert CSI Flanders op 4 februari 2020 in Gent een slotconferentie die een inkijk geeft in het volledige onderzoek, inspiratie biedt vanuit onderzoek naar concrete cases van vernieuwing in het middenveld, het debat voedt over actuele uitdagingen voor middenveldorganisaties en een agenda formuleert voor de toekomst. De conferentie is gratis maar inschrijven is verplicht. Je vindt hier het programma, alle praktische informatie en de inschrijvingsmodule.

​Hoe beleven en gebruiken kinderen en tieners hun woonomgeving, wanneer ze opgroeien in stapelbouw? Dit was de vraag die centraal stond in het onderzoeksproject BLOK, vanuit de vaststelling dat een groeiende groep van kinderen en jongeren opgroeit in één of andere vorm van stapelbouw: van grootschalige sociale hoogbouw, over private flats tot kleinschalige cohousing. Van 22 mei tot 18 juni liep in Gent de tentoonstelling ‘Kindvriendelijke stapelbouwomgevingen’. In navolging van de tentoonstelling presenteert HOGENT een website waar de verschillende digitale producten van het onderzoek werden gebundeld met onder meer een publicatie met de belangrijkste resultaten van het onderzoek. Het boek wordt opgehangen aan de thema’s veiligheid, toegankelijkheid & grenzen, vitaliteit, eigenaarschap, voorzieningen, eigenheid, ontmoeting & conflict, schaal, privacy en betekenisvolle personen. Binnen de thema’s worden aandachtspunten aangereikt, geïllustreerd met voorbeelden uit de onderzoekscases. Een overzicht dat je doorverwijst naar alle digitale eindproducten van het BLOK- project dat liep van 2016 tot 2010 vind je hier en de publicatie hier.

​We wensen alle lezers fijne feestdagen. Om alvast in de sfeer te komen, hier een bijzonder stukje piano, gespeeld mét schwung en zonder handen.  We zijn er volgend jaar weer met inspirerend nieuws over en begeesterende praktijken uit binnen- en buitenlandse steden.