Nieuwsbrief 110

​Na decennia van lintbebouwing en verkavelingskoorts is ons landschap hopeloos versnipperd en ook onze steden raken stilaan verzadigd. Hoe moet het verder? Hoe kunnen we onze steden zodanig organiseren dat we er op een leefbare manier kunnen wonen, werken en ons verplaatsen, en dat met nog veel meer mensen dan vandaag? VRT NWS-journalist Riadh Bahri vroeg het aan architecten, stedenbouwkundigen en andere denkers en doeners in binnen- en buitenland. Dit leidde tot 3 boeiende afleveringen waarvan je de linken hieronder vindt :
• Hoe kunnen we op een leefbare manier blijven werken in onze steden?
• Hoe kunnen we op een leefbare manier blijven wonen in onze steden?
• Hoe kunnen we ons op een leefbare manier blijven verplaatsen?

​Op 20 juli 2018 keurde de Vlaamse Regering  de strategische visie over het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen goed. Deze visie zet nieuwe krachtlijnen uit voor het ruimtelijk beleid in Vlaanderen. Het Departement Omgeving wil met de gemeenten rond de nieuwe uitdagingen aan de slag en zal pilootgemeenten die het ruimtelijk veranderingstraject mee in gang zetten ondersteunen met een subsidie- en samenwerkingstraject. Het subsidietraject loopt gedurende achttien maanden. Voor de subsidie wordt een maximaal bedrag bepaald, waarbij de aanvrager moet aangeven welk bedrag hij nodig heeft en welke producten daarmee binnen de subsidieperiode geleverd worden. Projecten worden geselecteerd op basis van hun pilootwaarde en hun bijdrage aan het ruimtelijk veranderingstraject dat de strategische visie BRV vooropstelt. Subsidieaanvragen kunnen worden ingediend van 1 tot en met 31 maart 2018. Bijkomende informatie en het aanvraagformulier vind je hier.

​‘De omslag richting een klimaatneutrale toekomst moet binnen 12 jaar zijn ingezet’, schrijven internationale klimaatwetenschappers in het IPCC-rapport. In Leuven worden de inspanningen op lokaal niveau daarom gevoelig opgevoerd. De komende jaren zijn bepalend als we het klimaat en de welvaart die we vandaag kennen, veilig willen stellen. De tijd is aangebroken om de stap te zetten van 'doen wat kan' naar 'doen wat moet'. Vzw Leuven 2030 stelde daarom, met inbreng van een groot aantal Leuvense experten, een Roadmap op. De Roadmap 2025/2035/2050 is een leidraad om het doel van een klimaatneutrale stad tegen 2050 te realiseren. Iedereen wordt bij deze uitdaging betrokken: inwoners, bedrijven, kennisinstellingen, de overheid, …

Het document van Leuven 2030 beschrijft in 13 programma's en 80 werven hoe dit doel bereikt kan worden. Het is een call to action aan overheden, burgers, kennisinstellingen, bedrijven en investeerders om samen in te zetten op een klimaatneutrale toekomst.

Niet enkel voor Leuven, maar voor alle steden en gemeenten kan de Roadmap als leidraad fungeren. Daarom organiseren stad Leuven en Leuven 2030 op 28 maart 2019 de conferentie ‘Road to 2050’. Tijdens 'Road to 2050' wordt er kennis gedeeld, geïnspireerd, spreken enkele Leuvense sleutelactoren officiële engagementen uit en gaan steden, gemeenten en Leuvense stakeholders volop aan de slag voor een gezonde, leefbare en klimaatneutrale toekomst.  Je vindt hier het ontwerp van de Roadmap, de reportage van Terzake over de roadmap hier en het programma van ‘Road to 2050’ hier. Inschrijven voor de gratis conferentie is verplicht. De inschrijvingslink komt binnenkort online.

​Met stadsvernieuwingsprojecten wil minister Homans de (sociale) aantrekkelijkheid, duurzaamheid en leefbaarheid van onze steden verhogen. Deze stadsprojecten streven allemaal een ingrijpende vernieuwing van een stadsdeel na. Ze passen in een brede stedelijke visie en ze vormen een hefboom voor een geïntegreerde stadsontwikkeling.  Sinds 2018 beschikt de jury ook over een nieuwe visietekst op stadsvernieuwing. In deze tekst bevestigt de jury haar geloof in de hefboomwerking van stadsprojecten, in de rol van maatschappelijke coproductie, in de kracht van stedelijke regie, in de koppeling van punctuele actie aan een breed stadsdebat, in het belang van ontwerp en investering in ruimtelijke kwaliteit. In het tweede deel daagt de jury de steden uit om projecten in te dienen die de bakens verzetten en het pad effenen voor innovatieve stadsvernieuwing in Vlaanderen. De oproep stadsvernieuwing 2019 loopt tot 26 april 2019. Je vindt hier meer informatie voor de projectoproep ‘stadsvernieuwing 2019’ en hier de link naar de visietekst.
De subsidie-oproep 'Investeringen in sociale infrastructuur' ondersteunt op zijn beurt steden om investeringsprojecten op te zetten voor sociale infrastructuur die bijdragen aan het terugdringen van (kans)armoede in de stad en het verhogen van zelfredzaamheid van mensen in (kans)armoede. Vlaams minister Homans lanceert voor een derde maal de subsidie-oproep ‘Investeringen in sociale infrastructuur’. Voor 2019 bedraagt het totale subsidiebudget 6.000.000 euro. De oproep 'Investeringen in sociale infrastructuur' 2019 loopt tot 1 maart 2019. Je vindt hier meer informatie over de ‘Investeringen in sociale infrastructuur 2019’.

​Net als Rome worden smart cities niet op één dag gebouwd. De transitie naar een smart city vereist een combinatie van innovatief denken, slim gebruik van technologie, een verscheiden groep aan actoren die aan de slag gaan met en voor de stad en zijn inwoners in functie van de realisatie van een lange termijnstrategie. 
In 2017 en 2018 gingen intussen al een hele reeks masterclasses door, telkens met een andere thematische invalshoek. Je vindt hier een hele reeks presentaties van die masterclasses. Wil je op de hoogte gebracht worden van de masterclasses 2019, registreer je dan hier.

​Het Departement CJM, Sport Vlaanderen en VVSG brachten verschillende gegevensbronnen bijeen op de lokale vrijetijdsmonitor. Daarnaast vulden 232 gemeenten het voorbije jaar hun vrijetijdsgegevens in op het rapporteringsplatform. Dankzij de inzet van deze gemeenten brengt de lokale vrijetijdsmonitor het vrijetijdsgebeuren van 85% van de inwoners uit het Vlaamse Gewest in kaart en kan het een hulp zijn voor nieuwe lokale besturen om hun cultuur-, jeugd- en sportbeleid verder uit te bouwen.  Het departement voerde alvast enkele interessante analyses uit voor Vlaanderen. Deze resultaten lichten slechts een tip van de sluier. Benieuwd naar meer? Je vindt hier het volledige rapporteringsplatform met alle informatie per gemeente.

​De Koning Boudewijnstichting wil via een projectoproep steun verlenen aan initiatieven van co-creatie die leiden tot projecten op het gebied van de circulaire economie (mobiliteit, materiaal- of energiestromen, afvalverwerking, voedselverspilling, …), door gebruik te maken van het potentieel van data. De ingediende projecten zijn echte laboratoria waar, op het niveau van een territorium, actoren actief meewerken aan het doorgronden, analyseren en gebruiken van data in projecten van circulaire economie. Het gaat om een proces van co-creatie. De bestaande of te genereren data maken het voor de actoren mogelijk om een diagnose op te stellen, een gemeenschappelijk visie en strategie te ontwikkelen en concrete oplossingen door te voeren. Je vindt hier meer informatie over de projectoproep.
De circulaire economie en de digitale revolutie veranderen samen grondig onze traditionele economische modellen. Digitale technologie zou heel wat interessante gegevens kunnen opleveren die antwoorden helpen bieden op economische, ecologische en sociale uitdagingen. Maar, hoewel het potentieel van digitale technologie algemeen erkend wordt, ligt het niet voor de hand hoe die twee bewegingen elkaar effectief gaan versterken. Op 21 februari vindt een internationaal seminarie plaats in Brussel dat wil zorgen voor inzicht in hoe de digitale en circulaire transities kunnen convergeren en laat zien hoe het in de praktijk met concrete initiatieven wordt aangepakt.  Meer informatie over het seminarie vind je hier en inschrijven kan hier.

​Met de projectoproep ‘Proeftuinen ontharding’ 2018 voorzag minister Schauvliege in 5 miljoen euro voor initiatieven en inspanningen rond ontharding van de bodem. De projecten moesten de omslag maken van een praktijk van uitbreiding naar een transformatie van al gebruikte/verharde ruimte, zoals opgenomen in de strategische visie van het Beleidsplan Ruimte Vlaanderen.  Een commissie van deskundigen selecteerde 23 projecten uit de meer dan 300 voorstellen die werden ingediend na de projectoproep ‘Proeftuinen ontharding’. Deze 23 Proeftuinen Ontharding krijgen samen 5 miljoen subsidies en worden in 2019 opgestart. De initiatiefnemers krijgen ook projectbegeleiding om beton, asfalt of gebouwen te verwijderen en die ruimte kwalitatief in te richten. Dat moet leiden tot concrete ontharding op het terrein, maar ook tot kennisopbouw en -deling over hoe ontharding mogelijk wordt.  Je vindt hier het overzicht van de geselecteerde projecten.

​Bij het (ver)bouwen, (ver)kopen of (ver)huren van een woning komt heel wat papierwerk kijken. Daarom lanceren het Vlaams Energieagentschap (VEA), het departement Omgeving, Wonen-Vlaanderen en de Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij (OVAM) de woningpas. De woningpas is een gratis digitaal paspoort dat een heleboel beschikbare informatie over een huis bundelt en ter beschikking stelt van de woningeigenaar.  Je vindt hier een filmpje waarin de werking wordt toegelicht. Meer over de woningpas in vraag en antwoord vind je hier. En de woningpas zelf is hier met een persoonlijk token, de e-id of via de it’s me-ap te raadplegen.