Innovaties in de stedelijke organisatie

Onze stedelijke administraties zijn nog altijd gebouwd op het model van de klassieke bureaucratie, gelaagd, met een hiërarchische verdeling van taken, met vaste procedures en planningsprocessen. Dat bewijst zijn nut voor grote pakketten van identieke diensten, voor routineuze opdrachten, voor opdrachten die specialisme en deskundigheid vragen. Het garandeert rechtszekerheid, rechtsgelijkheid en rechtsbescherming.

De stedelijke bureaucratieën veranderen door innovatie van binnenuit: veldwerkers die op maat van de problematieken proberen te werken; projecten en programma’s die doorheen de organisatie tot samenwerking proberen te komen.

Maar de belangrijkste druk tot vernieuwing komt van buitenaf: de assertieve, deskundige, georganiseerde en soms agressieve samenleving die engagement vraagt in coalities met het middenveld, bedrijven, kennisinstellingen en burgerinitiatieven – de quadruple helix. Dergelijke partnerschappen zetten de hiërarchische en sectorale logica van de stedelijke organisatie onder druk, en vergen van stadsambtenaren een denken vanuit de coalitie in plaats van vanuit de organisatie. De druk om zelf ook innovatief te werken – meer wendbaar te worden, meer netwerkachtig te functioneren - neemt toe.

2018

Op 7 december 2018 organiseerden we, samen met CSI Flanders en de UGent, een seminarie met als thema ‘Innovatie van stedelijke organisaties - Stadsbesturen in transitie voor een samenleving in transitie’. Traditioneel zijn onze stedelijke organisaties zowel ambtelijk als politiek sectoraal georganiseerd en zijn ze volgens bureaucratische principes ingericht. Samenwerken rond complexe maatschappelijke uitdagingen vraagt evenwel meer integratie, meer flexibiliteit, meer ruimte voor innovatie, ook van de moederorganisatie zelf. In het eerste deel van het seminarie lag de focus op de externe factoren in de samenleving die invloed kunnen hebben op de manieren waarop de stadsbesturen zich organiseren en werken. De onderzoeksresultaten van het grote CSI onderzoek over het maatschappelijk middenveld in Vlaanderen was daarbij de leidraad. In het tweede deel van het seminarie stonden de interne factoren en bewegingen die de onderzoekers menen te zien in onze stedelijke organisaties centraal. De presentatie van het seminarie vind je hier.

2017

Seminarie ‘Samenwerken in netwerken: innovatie van stedelijke organisaties’

De verhoudingen tussen overheden en organisaties in het middenveld zijn aan het veranderen. Die evoluties zien we bij uitstek in de Vlaamse centrumsteden: burgerinitiatieven die zich autonoom opstellen, burgerbewegingen die sociale acties opzetten, netwerken tussen organisaties die zich rond stedelijke thema’s vormen,… Burgers, middenveldorganisaties en bedrijven willen en eisen eigen handelingsruimte om zelf maatschappelijke waarden van publiek belang te creëren. Stadsbesturen hebben maatschappelijke partners nodig om complexe problematieken aan te pakken. Tijdens dit seminarie, georganiseerd op 8 december in samenwerking met CSI Flanders, bekeken we de innovatie in de centrumsteden in de relatie met het maatschappelijk middenveld. Welke ontwikkelingen zien we, welke veranderingsagenda ontwikkelt zich hierrond en welke thema’s dienen zich voor verder debat aan? Je vindt hier de presentatie.