Turn on more accessible mode
Turn off more accessible mode
Nieuwsbrief
Home Nieuwsbrief Nieuwsarchief Contact
Search
  • HomeCurrently selected
    • Over het kenniscentrum
      • Leden
      • Partners
      • Beheerscomité
      • Missie en visie
      • Dagelijks bestuur
      • Medewerkers
      • Jaarverslag
      • Jaarplan
    • 2007-2011
      • Europa
      • Gebiedsgerichte werking
      • Management
      • Participatie
      • Publiek-publieke samenwerking
      • Stadscontracten
      • Stadsregionale ontwikkeling
    • 2012-2016
      • Demografie en capaciteit
      • Stadsregionale samenwerking
      • Transitie en transformatie
      • Europa
      • Wonen
    • 2017-2021
      • Omgevings-, beleids-en managementinformatie
      • Smart cities
      • Ruimtelijk rendement
      • Stadsgenoten
      • Bovenlokale en stadsregionale arrangementen
      • Innovaties in de stedelijke organisatie
      • Het meerjarenprogramma en Europa
      • Gebiedsgerichte werking
      • Website herbestemming kerken
      • Website tijdelijk gebruiken
    • 2022-2026
      • Omgevings-, Beleids-en Managementinformatie
      • Smart Cities
      • Stadsgenoten
      • Klimaat
      • Digitale Transitie
      • Europa
  • NieuwsbriefCurrently selected
    • 2023
    • 2022
    • 2021
    • 2020
    • 2019
    • 2018
    • 2017
    • 2016
    • 2015
    • 2014
    • 2013
    • 2012
    • 2011
    • 2010
    • 2009
    • Nieuwsbrief 164
    • Nieuwsbrief 165
    • Nieuwsbrief 166
    • Nieuwsbrief 167
    • Nieuwsbrief 168
    • Nieuwsbrief 169
    • Nieuwsbrief 170
    • Nieuwsbrief 171
    • Nieuwsbrief 172
    • Nieuwsbrief 173

Nieuwsbrief 175

Januari 2025

Pagina-afbeelding

De EU AI Act: een nieuw reguleringskader voor artificiële intelligentie in Europa

KCVS Inhoud 1

​De afgelopen jaren heeft AI een indrukwekkende groei doorgemaakt, met toepassingen die variëren van geavanceerde medische technologie en verkeerssystemen tot onderwijs en rechtshandhaving. Deze ontwikkelingen bieden uiteraard nieuwe kansen, maar ze roepen ook belangrijke vragen op over ethiek, veiligheid, gegevensbescherming en de bescherming van grondrechten. Op 1 augustus 2024 trad daarom de Europese AI-verordening in werking, die het gebruik van AI binnen Europa wil sturen en reguleren. Vanuit een risico-gebaseerde benadering probeert de EU AI Act een antwoord op alle uitdagingen te bieden. Het doel van de Act is om regels vast te stellen die de risico's van AI helpen beheersen, verantwoordelijkheden te definiëren voor zowel ontwikkelaars als gebruikers, en een kader te schetsen voor het betrouwbare en transparante gebruik van AI-systemen.

Om iedereen wegwijs te maken in deze materie gaf Thomas Gils, onderzoeker voor het Kenniscentrum Data & Maatschappij, eind vorig jaar een digitale infosessie over de EU AI Act. Hij geeft een overzicht van de vereisten en aandachtspunten die voortvloeien uit de AI Act, met daarbij bijzondere aandacht voor wat dit voor de Vlaamse overheid en lokale besturen inhoudt. De sessie werd ook opgenomen, je kan ze hier bekijken. Voor meer vragen over de Europese AI Act kan je steeds bij het AI Expertisecentrum van Digitaal Vlaanderen terecht.

KCVS Image 2

This is Us. This is Brussels.

KCVS Inhoud 2

​"This is Us. This is Brussels" is een artistiek en sociaal design project dat een human archive bouwt met de verhalen van 1000 mensen.  Het project werd vormgegeven met de steun van urban.brussels en ontwikkeld voor Molenbeek-Brussels2030 in het kader van de kandidatuur culturele hoofdstad van Europa in 2030.

De website schetst een zo accuraat mogelijk beeld van 1000 Brusselaars uit de jaren 2020 op basis van beschikbare cijfers en demografische gegevens en maakt zo de rijke diverse gemeenschap van Brussel écht zichtbaar. Als Brussel 1000 mensen zou zijn. Wie zouden dat dan zijn? Waar wonen zij? Waar komen zij vandaan? Hoe oud zijn ze? Hoe welvarend en gezond of net niet? Welke talen spreken ze? En hoe zit het met hun bewegingen naar, binnen en uit Brussel?

Daarnaast leidt het project een nieuwe en diverse gemeenschap van verhalenrapers of "erfgoedmakelaars" op met wie ze op zoek gaan naar de verhalen en verwachtingen van de Brusselaars. Waar komen ze vandaan, hoe ervaren zij Brussel en waar gaan zij naartoe? Ze registreren deze verhalen, bewaren ze en maken ze toegankelijk en schetsen op die manier een uniek tijdsbeeld op een scharniermoment van Brussel én creëren op die manier ook nieuwe allianties en verbindingen.

Ze gaan voor 'wij', voor wat die 1000 mensen gemeenschappelijk hebben want dat is uiteindelijk de basis om samen te leven.

Hoe dat alles werd vormgegeven, vind je hier.

KCVS Image 3

Collectieve omgevingsvergunning voor wijkrenovaties in Mechelen

KCVS Inhoud 3

​Mechelen zet met de collectieve omgevingsvergunning voor de wijkrenovatie Nekkerspoel een krachtig voorbeeld voor collectieve energiebesparende renovaties neer. Samen met Planmeesters, een initiatief van Thomas More hogeschool, bundelt de stad individuele vergunningsaanvragen voor dak- en gevelisolatie. Het Woon- en Energieloket coördineert de aanvragen en Planmeesters verzorgt de opmetingen en tekent de plannen uit. Via het omgevingsloket wordt alles gezamenlijk ingediend. Stad Mechelen treedt hierin op als aanvrager om privacy te beschermen en administratieve kosten voor burgers te vermijden.

Een eerste collectieve wijkrenovatie werd in december 2023 opgestart in de wijk Nekkerspoel. De aanpak leidde ertoe dat 28% van de bewoners deelnam aan de warmtescans. 19% vroeg vervolgens gratis renovatie-advies via het Woon- en Energieloket, en een 25-tal gezinnen namen de beslissing om de renovatiewerken effectief te laten uitvoeren en stapten in de groepsaankoop voor energetische renovatiewerken aan het dak, gevel of schrijnwerk.  Stad Mechelen startte hetzelfde initiatief recent op in de Arsenaalwijk.

Deze collectieve omgevingsvergunning zorgt voor tijdswinst, lagere kosten en ontzorging voor de burger. Het verhoogt ook de samenwerking met aannemers, wat leidt tot snellere doorlooptijden en kwalitatieve renovaties.

Meer informatie over de aanpak van de wijkrenovatie en het 7-stappenplan vind je hier en over de Planmeesters hier.

KCVS Image 4

Citizen Science Scan 2023. Landschap en evoluties van citizen science in België

KCVS Inhoud 4

​Eind 2024 verscheen de Citizen Science Scan 2023. Deze Scan onderzocht Belgische Citizen Science initiatieven actief in 2023. De doorlichting gaat op zoek naar gemeenschappelijkheid, trends en evoluties en formuleert ook beleidsaanbevelingen.

Via desk research werd een inventaris aangelegd van 150 citizen science projecten. Voor elk citizen science-project in dit overzicht werden 25 kenmerken in kaart gebracht. Dat gebeurde in eerste instantie op basis van publiek beschikbare informatie, later werd ontbrekende informatie aangevuld op basis van eigen bronnen van de auteurs. Ten slotte vroegen de onderzoekers aan de projecten met onlinecontactgegevens via een survey om de ontbrekende informatie verder aan te vullen en de reeds gevonden informatie te controleren. Belangrijkste conclusie: Het Belgische citizen science-landschap is groot, divers en bruisend. Om dit landschap ook in de toekomst te laten bloeien, blijft de financiering van deze projecten een belangrijk aandachtspunt. Een beknopt overzicht van de belangrijkste conclusies vind je hier en het volledige rapport hier.

KCVS Image 5

Ja, maar de parkeerplaatsen...

KCVS Inhoud 5

​Bij herontwikkelingsprojecten voor de openbare ruimte lijkt de parkeerkwestie dikwijls de agenda te kapen. Ze beheerst het debat en overschaduwt vaak alle andere, minstens even belangrijke onderwerpen, soms zelfs met een stopzetting van het project tot gevolg.

Met ondersteuning van het Bouwmeester Label 030 heeft atelier horizon in samenwerking met Osmos Network een documentaire gemaakt. Aan de hand van cases en getuigenissen geven ze inzichten en verbreden ze het debat via vier insteken voor processen van veranderingen: afstemmen van strategieën op verschillende schalen, starten van een kwalitatieve publieke ruimte en niet mobiliteit, de waarde van een co-creatief traject en stapsgewijze implementatie als sleutel.

Je vindt hier meer informatie over de inhoud van de documentaire. De teaser van de documentaire bekijken en de link naar de volledige documentaire aanvragen, kan hier.

KCVS Image 6

Stad Kortrijk richt warmtebedrijf op

KCVS Inhoud 6

​De stad Kortrijk richtte in het najaar van 2024 samen met de Hogeschool West-Vlaanderen (Howest), Universiteit Gent (UGent) en het Provinciaal Technisch Instituut (PTI) een warmtebedrijf op om het warmtenet op Kortrijk Weide, dat destijds door stad Kortrijk werd aangelegd,  te beheren. Juridisch bleek de oprichting van een nieuwe coöperatieve vennootschap de meest aangewezen vorm om de samenwerking vorm te geven. De coöperatieve vennootschap heeft als doel warmte en elektriciteit te produceren, distribueren en leveren aan haar aandeelhouders. Deze zijn zowel klant als leverancier van de vennootschap: op bepaalde ogenblikken leveren ze warmte aan het netwerk, op andere nemen ze er warmte van af. Door de doorgedreven samenwerking in de vorm van de nieuwe vennootschap kan de werking van het net verder worden geoptimaliseerd, wordt de site een living lab op het vlak van energie-efficiëntie en zijn grotere investeringen mogelijk die voor individuele partijen moeilijker te realiseren zijn. Stad Kortrijk streeft ernaar om in de toekomst de warmtenetten in de stad uit te breiden en zo in te zetten op duurzame en betaalbare energie voor haar inwoners. Je vindt hier meer informatie.

KCVS Image 7

Handboek voor samenwerking met de stad

KCVS Inhoud 7

​De Nederlandse gemeente Den Haag wil beter samenwerken met haar inwoners, ondernemers en organisaties. Daarom startte ze het programma 'Haags Samenspel' op, bestaande uit de opmaak van diverse hulpmiddelen en nieuwe regels voor een goede burgerparticipatie. In dat kader stelde de gemeente ook het Handboek 'Samenwerking met de stad' op, dat bedoeld is als leidraad en inspiratiebron voor participatie- en inspraakbevordering van burgers, bedrijven en organisaties bij het gemeentelijk beleid en projecten. Het boek benadrukt het belang van samenwerking, transparantie en wederkerigheid. Je kan er onder meer de  Haagse visie, spelregels, het kwaliteitskader en concrete hulpmiddelen in terugvinden. Je vindt hier meer informatie over het programma 'Haags Samenspel en hier het handboek.

KCVS Image 8

Expo 'Hier wil ik wonen! Coöperatief woondromen in Vlaanderen'

KCVS Inhoud 8

​Coöperatief wonen is een vorm van wonen waarbij meerdere mensen of gezinnen samen in één grotere accommodatie wonen en allen aandeelhouder zijn van het pand. Een wooncoöperatie biedt verschillende voordelen, zoals een keuze uit diverse, kwalitatief gelijkwaardige woningtypes en de mogelijkheid om binnen het gebouw te verhuizen wanneer een ander woningtype beter past. Bewoners kunnen zo flexibeler inspelen op veranderingen in hun leven. Daarnaast laat de expo zien dat coöperatief wonen de bewoner ook veel te bieden heeft op vlak van kwaliteit van de eigen woonunit en private buitenruimte.

Wie meer wil weten over coöperatief wonen, kan vanaf 13 februari een bezoek brengen aan de expo "Hier wil ik wonen! Coöperatief woondromen in Vlaanderen" in C-Mine in Genk. Nadien verhuist de expo naar STAM Gent, voor een tweede editie van 20 juni 2025 tot 25 januari 2026. Deze tentoonstelling laat aanknopingspunten zien tussen coöperatief wonen en 'het wonen zoals het vandaag is'. Via diverse 'droomprojecten' uit binnen- en buitenland wordt getoond hoe coöperatief wonen net zo aantrekkelijk kan zijn als het wonen in een 'eigen huis'. Je vindt hier meer informatie over de expo in C-mine en hier over coöperatief wonen.

KCVS Image 9

Gezuiverd rioolwater rechtstreeks omgezet in drinkwater

KCVS Inhoud 9

​Met het proefproject DEEPER BLUE (Deep buffering for Effluent Reuse) zal vanaf dit jaar gezuiverd afvalwater (effluent) afkomstig van de rioolzuiveringsinstallatie (RWZI) van Aalst herbruikt worden als veilige drinkwaterbron. Het project kadert binnen een programma van de Vlaamse Milieumaatschappij dat deel uitmaakt van de Blue Deal, het plan van de Vlaamse Regering om de strijd tegen waterschaarste en droogte aan te gaan.   Dit initiatief van de Waterunie, Farys/TMVW en De Watergroep, kwam tot stand in samenwerking met Aquafin en CAPTURE.  In eerste instantie zal men 400 miljoen liter drinkwater per jaar produceren, dat deels ook zal  worden verdeeld in ruimer Vlaanderen. Op die manier vermindert de druk op het gebruik van leidingwater in Vlaanderen en helpt het Vlaanderen zich beter te wapenen tegen droogte.

Je vindt hier en hier meer informatie over het proefproject.

KCVS Image 10

KCVS Inhoud 10

Kenniscentrum Vlaamse Steden - Interlokale vereniging

Bischoffsheimlaan 1-8, 1000 Brussel

02 211 55 32

info@kenniscentrumvlaamsesteden.be

Over het Kenniscentrum 2007-2011 2012-2016 2017-2021 Kennisbank Home Nieuwsbrief Nieuwsarchief Contact
Sign In