Nieuwsbrief 49 - juni 2013

​De actuele bevolkingstendensen stellen de Vlaamse centrumsteden voor belangrijke uitdagingen op het vlak van fysieke voorzieningen, zoals de bouw van scholen, kinderopvang, ouderenvoorzieningen,… De bevolkingsgolven zorgen er ook voor dat de behoeften aan voorzieningen in de tijd wijzigen. Het onderzoek 'Aanpasbare, combineerbare en multi-inzetbare infrastructuur in centrumsteden' in opdracht van Vlaams minister Van den Bossche, schetst de uitdagingen en knelpunten voor het beleid. Je vindt hier een samenvatting van de voornaamste bevindingen en aanbevelingen en hier het integrale onderzoeksrapport.

​In Vlaanderen, waar vrije ruimte een schaars goed is, worden steden (en dorpen) steeds verder uitgebreid ten koste van het open landschap, terwijl binnen de gebouwde omgeving leegstaande gebouwen en terreinen tevergeefs wachten op een nieuwe gebruiker en dus vandaag niet inzetbaar zijn. De Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed in Nederland heeft in 2010 een Nationaal Programma Herbestemming in het leven geroepen om herbestemming van karakteristiek vastgoed te stimuleren. De rijksdienst wil samen met andere partijen oplossingsrichtingen vinden voor de toenemende leegstand van dit vastgoed. Het gaat onder meer om kerken, kloosters, boerderijen, fabrieksgebouwen, postkantoren, watertorens, etc. Alle kennis die binnen het programma wordt opgedaan, is vrij toegankelijk voor iedereen, en makkelijk raadpleegbaar via een overzichtelijke kennisbank. Je vindt er beschrijvingen van gerealiseerde projecten en dossiers met kennis over allerhande aspecten rond herbestemming. Bijvoorbeeld over tijdelijk gebruik, zorgfuncties of stadslandbouw, over de specifieke aanpak van kerken of openbare gebouwen, over duurzaamheid en de sturingsmogelijkheden van gemeenten, etc. Meer informatie over het Nationaal Programma Herbestemming vind je hier. De kennisbank vind je hier.

​Groen in de stad zorgt voor meetbare positieve effecten. Dat is de conclusie van een onderzoek in opdracht van het ANB dat de baten van groen in kaart brengt. De resultaten zijn verrassend. Het rapport toont het zwart op wit: groen maakt mensen gezonder, bevordert sociale contacten, lokt meer toeristen en investeerders, trekt de waarde van huizen op, maakt dagen van strenge vorst of hittegolven draaglijker, enzovoort. Alle resultaten van deze studie werden verwerkt in de brochure 'Investeer in groen, winst verzekerd'. Je vindt hier de integrale studie over de baten van groen, uitgevoerd door Vito en hier de brochure.

​Antwerpen heeft in de Copenhagenize Index, een tweejaarlijkse lijst waarbij 150 steden van over de hele wereld worden beoordeeld op fietsvriendelijkheid, een gedeelde vijfde plaats behaald. De Copenhagenize Index wordt samengesteld op basis van dertien parameters, waaronder de inspanningen die het stadsbestuur levert om het fietsen te promoten, het aandeel van de fietsers in het totale verkeer, de fietsinfrastructuur en de verhouding tussen mannen en vrouwen op de fiets. De jury schuift verschillende positieve punten naar voor die de keuze voor Antwerpen verklaren: de honderd kilometer bijkomende kwaliteitsvolle fietspaden, de stijging van het fietsgebruik van 11 naar 16 procent, de grote fietsparking onder het Astridplein, de Vélo's die slim werden geïntroduceerd met een groot aantal deelstations, de voorzieningen voor fietsende stadsmedewerkers, etc. De initiële lijst met 150 bestudeerde steden betrof alleen grotere steden. De index en meer informatie over de beste fietssteden ter wereld vind je hier.

​Voor nieuwbouw zijn er normen en voorbeelden van duurzaamheid. Maar de mogelijkheden om bestaande woningen duurzaam te renoveren zijn minder bekend bij particulieren, ontwikkelaars, aannemers en investeerders. Hier ligt een groot marktpotentieel en de technologie is beschikbaar. Om deze technologie te demonstreren en te promoten zijn acht organisaties en de steden Antwerpen, Delft, Londen, Ludwigsburg, Namen en Rijsel in 2008 het 'Livinggreen.eu' project gestart. Samen wilden ze de voorwaarden helpen creëren voor een 'groener leven' in de stad. In de loop van het project zijn er verschillende (erfgoed-) gebouwen gerenoveerd, werden de beschikbare technologieën en methoden voor duurzame renovatie gedemonstreerd en toegankelijk gemaakt, werden huiseigenaars en aannemers geadviseerd en getraind, en werden de opgedane ervaringen en leerpunten gebundeld in een handboek. Algemene informatie over 'Livinggreen.eu' vind je hier, een filmpje over het opzet en de resultaten van de samenwerking hier. Concrete informatie over de inbreng van het Ecohuis van de Stad Antwerpen vind je hier.

​Om tegemoet te komen aan de vraag om de overload aan 'Europese' informatie (sites, events, projecten…) te filteren op hun belang voor de centrumsteden en een maximale doorstroming van de geselecteerde informatie naar de steden te garanderen zal het Kenniscentrum haar Europawerking verder digitaliseren via haar nieuwsbrief en website. In deze juni-editie vestigen we de aandacht op vier initiatieven. Meer informatie vind je hier.

​De Europese Groene Hoofdstad Prijs werd in 2008 opgestart om steden die zich het meest voorbeeldig tonen in het verbeteren van het milieu en duurzame ontwikkeling te belonen. De winnende stad moet fungeren als rolmodel en getuigen van een visie voor de toekomst die andere steden zal inspireren om soortgelijke maatregelen te nemen.
De kandidaatsdossiers van de deelnemende steden voor de editie 2015 werden geanalyseerd door 12 Europese experts die na een eerste ronde 4 kandidaturen hebben weerhouden: Brussel, Bristol, Glasgow en Ljubljana. Bristol werd de uiteindelijke laureaat. Je vindt hier alle informatie over European Green Capital, hier informatie over de winnaars 2010 tot 2014, hier de website voor de Bristol kandidatuur.
Steden kunnen zich vanaf 17 juni kandidaat stellen voor de titel Europese Groene Hoofdstad 2016 en dit tot 17 oktober 2013. Je vindt hier de brochure met alle informatie.

​In tijden van crisis blijkt de stad springlevend. Op allerlei wijzen realiseren mensen hun dromen. De Energieke Stad, een initiatief van het Simuleringsfonds Creatieve Industrie, toont een uiteenlopende verzameling voorbeeldprojecten in Nederland die een bijdrage leveren aan een aangenamer, socialer, groener,… leven in de stad. Zij laten zien dat de meest uiteenlopende ideeën worden gerealiseerd door coalities aan te gaan, tijd te investeren, nieuwe financieringsvormen te ontwikkelen en vooral door vol te houden. De selectie is het resultaat van een uitputtende inventarisatie die dertien architectuurcentra, verspreid over Nederland, in de zomer van 2012 hebben uitgevoerd. Uit een longlist van meer dan 130 initiatieven zijn er uiteindelijk 50 door de redactie en auteurs bezocht en geïnterviewd. Het resultaat is een overzichtelijke fiche per project met vermelding van de sleutelfiguren, links, videomateriaal, de financiële aanpak, etc. Meer informatie vind je hier.

​In juli is er geen nieuwsbrief, je mag ons weer in je mailbox verwachten in augustus. Voor de thuisblijvers doen we extra ons best en stofferen we tijdens de vakantiemaanden uitbundig onze homepage met nieuwe items.

​