Nieuwsbrief 51 - september 2013

​Meer dan ooit zijn steden een kweekvijver voor initiatieven van inwoners die zelf een antwoord bieden op maatschappelijke uitdagingen. Van 27 tot en met 30 november organiseert de stad Gent twee conferenties over deze toenemende vormen van zelfinitiatief en de impact op ons als stedelijke overheid: de Belgische Stedenconferentie (27 november) en de jaarlijkse conferentie van Eurocities (27 tot en met 30 november). Tijdens de Belgische Stedenconferentie wordt er nagedacht over de relatie van de Stad tot deze nieuwe samenleving van mondige burgers die niet langer wachten op het formele politieke verhaal maar zelf via coalities aan innovatieve en creatieve oplossingen bouwen. Welke slimme oplossingen detecteren we en wat is de impact van deze nieuwe coalities op de organisatie van een stad? Je vindt hier alle informatie over de Stedenconferentie en hier over de jaarlijkse conferentie van het Europese stedennetwerk Eurocities.

​Om tegemoet te komen aan de vraag om de overload aan 'Europese' informatie (sites, events, projecten…) te filteren op hun belang voor de centrumsteden en een maximale doorstroming van de geselecteerde informatie naar de steden te garanderen zal het Kenniscentrum haar Europawerking verder digitaliseren via haar nieuwsbrief en website. In deze september-editie vestigen we de aandacht op zes initiatieven. Meer informatie vind je hier.

​Steeds meer senioren bieden vrijwillig hun jarenlange beroepservaring aan, onbezoldigd en belangeloos. Ze helpen kleine bedrijven en jonge ondernemers met hun kennis, contacten en ervaring. Verenigd in Senior Consultants Vlaanderen vzw (SCV) vertegenwoordigen ze samen een schat aan kundigheid en expertise op een groot aantal terreinen. Bedrijven, publieke instellingen of vzw's kunnen een beroep doen op SCV voor allerhande problemen: informatica, boekhouding en financiën, investeringsprojecten, technische of productieproblemen, import /export, marktonderzoek, personeelsbeleid, etc. Op een verzoek om advies volgt vrijblijvend een verkennend gesprek, waarin wordt vastgesteld wat de behoeften en verwachtingen zijn. Als de nodige expertise voorhanden is, worden één of meer consulenten aangewezen, die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de opdracht. De consulenten zijn vrijwilligers; ze werken onbezoldigd. De vereniging rekent de opdrachtgever wel een bescheiden vaste bijdrage per halve dag aan, waarmee ze haar werkingskosten dekt. Meer informatie over SCV vind je hier.

​Willen we een duurzame, toekomstbestendige economie, dan moeten we materialen in gesloten kringlopen brengen. Het Vlaams Gewest plaatste in 2010, tijdens het Belgische voorzitterschap van de Europese Unie, Duurzaam Materialenbeheer op de Europese politieke agenda. 'Resource efficiency' is ondertussen één van de vlaggenschipinitiatieven binnen de EU 2020 strategie. Op Vlaams niveau is Duurzaam Materialenbeheer één van de dertien transversale thema's van Vlaanderen in Actie (ViA). In het Vlaams Materialenprogramma bundelen de bedrijfswereld, de overheid, kennisinstellingen en het maatschappelijk middenveld de krachten met het oog op ambitieuze langetermijn visie-vorming, beleidsrelevant onderzoek en concrete acties. Op 12 november 2013 organiseert OVAM in Mechelen een congres gewijd aan het Vlaams Materialenprogramma. Doel is een breed publiek te informeren over de huidige stand van zaken van de 9 hefbomen en 45 acties in het Vlaams Materialenprogramma en daarbij te focussen op een aantal concrete realisaties die passen onder de noemer 'de stad als moderne mijn'. Een voorstellingsfilmpje van het Vlaamse Materialenprogramma vind je hier, meer informatie over het congres hier.

​Met de projectsubsidies voor 'originele en innoverende projecten' ondersteunt minister Van den Bossche, elk jaar vernieuwende projecten van vzw's die zich inzetten voor een aangenamere stad. Dit jaar koos de minister ervoor om specifiek projecten te subsidiëren die het kind in de stad centraal stellen. De prioritaire beleidsaandacht in het Vlaams stedenbeleid voor kindvriendelijkheid zal zich verder zetten in de Kindermonitor (een grootschalig onderzoek naar de belevingen en ervaringen van -15 jarigen in de Vlaamse steden) en de jaarlijkse trefdag in 2014 die volledig in het teken zal staan van kindvriendelijkheid. Je vindt hier een overzicht van de projecten die dit jaar een subsidie ontvangen als origineel en innoverend project alsook de integrale aanvraagdossiers.

​Dat crowdfunding aan belang wint, illustreren volgende cijfers: in 2012 werd er wereldwijd 2 miljard euro opgehaald op 800 verschillende platforms, een quasi verdubbeling ten opzichte van 2011. Massolution, een consulting bedrijf dat zich toelegt op crowdfunding, verwacht dat in 2013 de kaap van 4 miljard wordt gerond. In ons land loopt het nog geen storm voor crowdfunding en blijft zo een hoop (maatschappelijk) kapitaal onaangeroerd, in vergelijking met de buurlanden. Belgïe is nog quasi braakliggend terrein wat crowdfunding betreft, Sowrowd is daar een uitzondering op. SoCrowd, staat voor sociale crowdfunding en is een online platform waar organisaties met een maatschappelijke meerwaarde bij leden, sympathisanten of bevriende organisaties maar ook bij een ruimer publiek van geïnteresseerden op een innovatieve manier financiering zoeken voor hun projecten. SOCROWD werkt via het co-financieringsmodel en geeft financiële zuurstof aan duurzame initiatieven uit de welzijnssector, sociale tewerkstelling, mens- en milieuvriendelijke ondernemingen, internationale solidariteit, ecologie, ... door het aantrekken van privé-kapitaal te begeleiden. Een organisatie heeft bijvoorbeeld een financieringsnood van 60.000 euro. Ze zoeken zelf 20.000 euro via hun netwerk, sympathisanten, klanten, leden,... Na een succesvolle oproep verdubbelt Socrowd dit bedrag met eigen middelen en krijgt de organisatie een renteloze lening van 60.000 euro. De organisatie betaalt de lening terug en de investeerders krijgen hun geld terug. Je vindt hier een overzicht van projecten die dit jaar ingediend werden geordend per regio en sector en hier een antwoord op de meest gestelde vragen over het functioneren van Socrowd.

​Sommige scholen in Vlaanderen hebben, meer dan andere, te maken met een instroom van leerlingen die beantwoorden aan de GOK‐kenmerken . De overheid heeft steeds getracht om te komen tot scholen met een gezonde sociale mix. Ook zijn er diverse maatregelen genomen om deze scholen extra te ondersteunen. Toch merken we dat deze inspanningen niet steeds de verhoopte resultaten opgeleverd hebben. Er blijven concentratiescholen (scholen met een hoge concentratie aan GOK‐ leerlingen) bestaan, ondanks de inspanningen van zowel de overheid als lokale actoren om tot een sociale mix te komen. Zeker in basisscholen die gelegen zijn in een buurt met een specifiek demografisch en socio‐economisch profiel is die sociale mix moeilijker te realiseren (basisscholen rekruteren meer dan secundaire scholen uit de eigen buurt). Ondanks de extra middelen en extra omkadering staat de onderwijskwaliteit in deze scholen vaak onder druk. Het project Innoveren en Excelleren in Onderwijs (PIEO), een opdracht van de Vlaamse minister van Onderwijs en onder leiding van de Koning Boudewijnstichting, wil in een aantal basisscholen met een grote concentratie aan GOK-leerlingen (GOK = gelijke onderwijskansen) zoeken naar manieren om in deze scholen te komen tot een grotere leerwinst, tot betere leerprestaties en tot een hoger welbevinden van de leerlingen. De bedoeling is om de resultaten uit dit proefproject te transfereren naar andere Vlaamse scholen in een gelijkaardige context en naar alle betrokken partners. Je vindt hier meer informatie over het project.

​In het najaar organiseert VRP de tweede editie van de Masterclass Stadsstudio. Tijdens vier opleidingsdagen wordt gezocht naar wat er in de praktijk nodig is om duurzame stadsprojecten op te zetten. Uit een rondvraag bij de Vlaamse centrumsteden blijkt dat de praktijk minder evident is dan de theorie. Daarom worden in de Masterclass Stadsstudio geen algemene theoretische concepten of ideeën omtrent duurzaamheid verkondigd, maar ligt de focus op realistische (of gerealiseerde) duurzame publiek-private woonprojecten. De focus ligt op de planinstrumenten, de processen, de concrete inhoudelijke elementen (zoals energievoorzieningen, wateropvang, parkeeroplossingen…), het beheer, de rol van bewoners… Tal van praktijkvoorbeelden uit binnen- en buitenland bieden inspiratie. Op het einde van elke lesdag werken de deelnemers in kleine groepen samen aan ideeën voor de realisatie van hun eigen duurzame stadsprojecten. Ze worden hierbij begeleid door de gastsprekers. Je vindt hier meer informatie.

​De Prijs Bouwmeester wordt uitgereikt door de Vlaamse regering op initiatief van Vlaams Minister van Bestuurszaken Geert Bourgeois en van Vlaams Bouwmeester Peter Swinnen, en bekroont publieke en semi-publieke bouwheren die kwaliteit hoog in het vaandel dragen. Daarbij wordt niet enkel het resultaat in beschouwing genomen, maar vooral het, vaak complexe, proces dat daaraan voorafging. De prijs wordt jaarlijks uitgereikt, telkens in drie wisselende categorieën. Voor deze zevende editie werden dertig projecten ingediend voor één of meerdere van de categorieën 'Reconversie', 'Stedelijk Landschap' en 'Collectief Wonen'. Op 20 september werden de laureaten bekend gemaakt: de stad Gent voor de heraanleg van het Emile Braunplein, de stad Deinze voor haar stadskernvernieuwing en de gemeente en het OCMW van Oostkamp voor het bestuurs- en dienstencentrum Oostcampus. De laureaten tonen elk op hun manier aan hoe je als grote of kleine gemeente op een uitzonderlijke manier kan omgaan met je centrum, en hoe een uitgesproken visie daarbij hand in hand gaat met ontwerpende creativiteit. In de categorie 'Collectief Wonen' werden geen nominaties aangeduid. Geen van de ingezonden projecten loste de verwachtingen in die een waarlijk collectief woonproject bij de jury oproept. Je vindt hier de nominaties en een toelichting bij de keuze van de laureaten.

​