Nieuwsbrief 128

​In 2014 documenteerde het Kenniscentrum 250 herbestemde kerken in binnen- en buitenland. In 2015 werd al dat materiaal verwerkt tot een website die de bezoeker toelaat om kerken te selecteren op 'ligging' (8 categorieën) en 'huidige functie' (20 categorieën). Voor elke herbestemde kerk werd een fiche opgesteld die naast de ligging en de huidige functie(s) een beknopte historiek van het kerkgebouw bevat alsook foto(s), contactgegevens en linken naar relevante sites. Naar jaarlijkse gewoonte vulden we de website aan met 30 nieuwe cases. Een overzicht van de nieuwe cases vind je hier. Wie nog niet eerder de website bezocht, kan dat hier.

​In februari 2016 lanceerde het Kenniscentrum de website 'Tijdelijk gebruiken', die tijdelijk gebruik van vacante gebouwen en sites documenteert. De voorbije maanden werd de website naar jaarlijkse gewoonte aangevuld met binnen- en buitenlandse voorbeelden die qua kwaliteit en karakter modelmatig mogen heten. De website licht toe hoe tijdelijk gebruik ook in Vlaanderen een volwaardig instrument kan worden: mogelijke functies, kritische succesfactoren, vereist wetgevend kader, rol van lokale overheden, … Je vindt hier een overzicht van de 20 nieuwe projecten en wie nog niet eerder de website bezocht, vindt die hier.

Leuven mag zich voortaan Europese Hoofdstad van Innovatie noemen en komt zo in het rijtje van Barcelona, Parijs, Amsterdam, Athene en Nantes.  De prestigieuze award van de Europese Commissie beloont de stad die innovatie het best inzet om de levenskwaliteit van haar inwoners te verbeteren. Naast de titel zelf ontvangt Leuven 1 miljoen euro. Hun innovatiemodel gaat verder dan technologische vooruitgang. Samen met inwoners, organisaties, bedrijven en kennisinstellingen werken ze elke dag aan een betere toekomst, voor Leuven en daarbuiten. Die manier van diepgaande samenwerking wordt nu bekroond door Europa. Door de vele diverse krachten in de stad telkens opnieuw te verbinden, krijgen de oplossingen van morgen vorm. Ze willen het voortouw nemen op weg naar een rechtvaardige, duurzame en welvarende toekomst, met én voor iedereen.
De stad stelde zich in samenwerking met Leuven 2030 en Leuven MindGate kandidaat. Leuven haalde het in de finale van onder meer Valencia, Wenen en Milaan. In de aanloop naar de selectie van de 6 finalisten maakt elke stad een filmpje en een jurypresentatie.  Je vindt het Leuvens filmpje hier.
Je vindt hier alle informatie over de prijs van Europese innovatiehoofdstad 2020 en hier waarom Leuven bekroond werd als Europese Innovatiehoofdstad.

​Vraagverlegenheid gaat over verborgen ongelijkheid in het sociaal domein: een tegenstelling tussen zij die wel de weg naar hulp en ondersteuning weten te vinden, versus de hulpbehoevenden die dat niet lukt en onzichtbaar zijn. Voor deze moeilijk te bereiken groep van  hulpbehoevenden is dringend aandacht nodig, concludeert bestuurskundige Mark Reijnders in ‘Non-take-up of social support and the implications for social policies’. Dit onderzoek geeft een unieke inkijk in de dagelijkse realiteit van mensen die niet om hulp vragen. De samenvatting van het onderzoek vind je hier en het onderzoeksrapport hier.

​De Vlaamse overheid reikt via een website ruimtelijke strategieën en concrete klimaatbestendige ruimtelijke inrichtingsprincipes aan waarmee je zelf aan de slag kunt, om een antwoord te bieden op de effecten van de klimaatverandering. Om een beter zicht te geven op de mogelijkheden, biedt de website concrete maatregelen en structurele bouwstenen aan, beide geïllustreerd met inspirerende praktijkvoorbeelden uit binnen- en buitenland.
Je kan er mogelijke maatregelen op maat ontdekken door aan te geven met welke klimaateffecten je geconfronteerd worden. Per maatregel vind je informatie over de effectiviteit ervan, eventuele bijkomende voordelen, het toepassingsgebied, de bouwstenen waaruit de maatregel bestaat, eventuele aandachtspunten bij de implementatie ervan en inspirerende praktijkvoorbeelden.  Je vindt de website hier.

​Het ruimtelijk beleid in Vlaanderen houdt vandaag weinig rekening met migratie. Het onderzoek naar aankomstwijken in Vlaanderen zoekt een antwoord op de vraag hoe we de Vlaamse ruimte meer ‘resourceful’ kunnen maken voor migratie. Het concept van de stedelijke transitiezone of aankomstwijk staat hierbij centraal. Meer specifiek vertrekt dit onderzoek vanuit de stelling dat deze aankomstwijken cruciale plaatsen zijn binnen de Vlaamse ruimte om te kunnen omgaan met de vele kansen en uitdagingen die migratie met zich meebrengt. Op basis van onderzoek in Antwerpen-Noord, Aalst en Liedekerke wordt onderzocht op welke manier migranten toegang krijgen tot gelokaliseerde hulpbronnen die ze nodig hebben in hun aankomst- en transitieproces. Ook de rol die lokale en bovenlokale overheden al dan niet vervullen in het ondersteunen van deze bronnen wordt hierbij belicht.
Het onderzoek vind je hier.

​Onze steden zijn bruisende groeipolen van diversiteit, creativiteit en ontmoeting en bijgevolg al eeuwenlang de motor van onze welvaart. Corona bracht het leven in onze steden tot stilstand.  Maar tegelijk zag je ook veel beweging en nieuwe inzichten. Onze steden moesten zich plots heruitvinden en daar liggen kansen. Minister Somers nodigde 7 denkers en doeners ( Alexander D’Hooghe, Geert Noels, Yasmien Naciri, Aline Muylaert, Erik Wieërs, Elke Van Hoof en  Stijn Baert) uit om via podcasts hun kijk op de toekomst van de stad na corona te delen.  De afleveringen zijn beschikbaar op www.stadnacorana.be en op de meeste podcastplatformen.
Ze schreven hun visie ook neer in het boek ‘De Stad na Corona’, waarvan je de digitale versie hier kan lezen vanaf 30 oktober.

​De afgelopen vier jaar werkte CitizenLab met meer dan 125 overheden in 11 landen aan het opstarten en onderhouden van digitale participatieplatformen. Vaak hebben lokale overheden, ongeacht locatie, vergelijkbare zorgen en vragen over het lanceren van een online burgerparticipatieproject.
CitizenLab bundelde haar ervaringen over de terugkerende uitdagingen waar overheden in de beginfase van hun participatieproject mee geconfronteerd worden in een gids. Er is geen gouden regel voor succesvolle (digitale) participatie, maar er zijn wel richtlijnen die hun waarde voor het bereiken van participatiedoelstellingen al ruimschoots hebben bewezen. In de gids delen ze enkele belangrijke lessen en inzichten, zowel uit hun eigen praktijkervaring als van de participatiemedewerkers van enkele overheden waar ze mee samenwerken. Ze laten 10 terugkerende thema’s de revue passeren en voegen praktische tips toe die je als bestuur meteen kan toepassen. De gids vind je hier.

​In het voorjaar van 2019 startten het Departement Omgeving en het Team Vlaams Bouwmeester een verkenningstraject om na te gaan hoever steden en gemeenten in de praktijk staan met strategieën om goed gelegen wijken te transformeren, en huidige leemtes in het kenniskader rond verdichting in kaart te brengen. De resultaten uit dit verkennend onderzoek werden gebundeld in een brochure, die je hier vindt.
Het Departement Omgeving en het Team Vlaams Bouwmeester zetten nu een volgende stap en willen steden en gemeenten ondersteunen bij de transformatie van goed gelegen verkavelingswijken en hier een leertraject aan koppelen voor ruimtelijke praktijk en beleid. Het gaat om kwaliteitsvol verdichten, het verhogen van de leef- en omgevingskwaliteit en integrale verduurzaming. Ze zoeken daarvoor concrete cases van goed ontsloten 20ste-eeuwse woonwijken waar de generatiewissel zich laat voelen en waar een bijkomende woonopgave aan de orde is. Ze denken aan de typische laagbouwwijken uit de jaren 1960-70-80,  gekenmerkt door een geringe dichtheid en vrijstaande of halfopen bebouwing, gelegen op groeilocaties nabij een dorp of stad.  Een project indienen kan tot en met 15 januari 2021. Je vindt hier alle informatie over de oproep en de indienmodule.
Op 20 november 2020 (10u-12u) organiseren ze een toelichting over deze projectoproep. Als de coronamaatregelen het toelaten, zal deze plaatsvinden in het Atelier van de Vlaamse Bouwmeester, zo niet organiseren ze de toelichting digitaal. Inschrijven is verplicht en kan via pbm.omgeving@vlaanderen.be.