Nieuwsbrief 122

​Opbouwwerkster Emine Sahin en wijkmanager Luc Dirkx liepen al even rond met het gevoel dat ze ‘iets’ moesten doen rond de opvallend goede relaties tussen de buren in de Genkse tuinwijk Waterschei. Langzaam groeide de idee om bewoners zelf te laten getuigen over het samenleven in deze buurt met mensen ‘van overal’. Ze trokken met hun idee naar het stadsbestuur en daar waren ze enthousiast, wat een enorme duw in de rug betekende. Luc en Emine drukten een plan van de wijk af en gingen straat per straat aan de slag. Het resultaat van hun inspanningen zijn bijna tweehonderd filmpjes over solidair samenleven in een superdiverse wijk. Na meer dan een jaar hard werken, werden de filmpjes opgenomen in een interactieve multimedia-installatie en op een zomeravond voorgesteld op de Genkse Grote Markt. Lees hier meer over dit project, bekijk hier filmpjes en informatie in functie van een bezoekje aan de installatie vind je hier.

​Het versoberen van de verzorgingsstaat zorgt voor een ingrijpende verandering in de verhouding tussen overheid en burger. De idee van samenredzaamheid is niet meer weg te denken en leidt tot nieuwe rolverdeling en rolneming van zowel burgers als overheid. 
In de afgelopen twee jaar is in Nederland aan de hand van acht praktijkvoorbeelden gezocht naar handvatten voor die nieuwe rolverdeling en rolneming. De onderlinge kruisbestuiving en reflectie tussen onderzoekers van gemeenten, projectleiders, initiatiefnemers en wetenschappers gaf inzicht aan welke knoppen te draaien om het sociaal-doe-het-zelven te stimuleren. De uitkomsten zijn opgetekend in een publicatie, die kaders aanreikt waarmee bruggen kunnen geslagen worden tussen de traditionele instituties en de burger.  Je vindt de publicatie hier.

​De stad Hasselt mag zich dit jaar de bijenvriendelijkste gemeente van Vlaanderen noemen. Week van de Bij, een initiatief van het Departement Omgeving, ging voor de vijfde maal op zoek naar de ‘Bijenvriendelijkste gemeente’ in Vlaanderen. De stad Hasselt is dus de vijfde winnaar en volgt zo Genk (2018) Beernem (2017), Beveren (2016) en Knokke-Heist (2015) op. De wedstrijd kadert in de ‘Groene Lente’ van de Vereniging voor Openbaar Groen, die de zoektocht naar de bijenvriendelijkste gemeente in opdracht van het Departement Omgeving uitvoert.
Met het project 'Bestuivers' zet de stad Hasselt zich actief in voor bijen en vormen waar nodig het groen om door het aanplanten van lindes die belangrijke leveranciers zijn voor nectar en stuifmeel. Zo werden er 100 lindebomen aangeplant aan het Cultureel Centrum en 100 knotwilgen in de nieuwe wijk Ekkelgarden. Verder verving ze heel wat klassieke bebloeming door bijvriendelijke veldbloemen. Diverse percelen langs de Grote Ring, invalswegen, pleintjes, parken en kerkhoven werden ermee ingezaaid. In samenwerking met de Hasseltse imkersbond bouwde de stad bovendien een heus educatief project uit op domein Kiewit. Zo vinden er in de bijenhal van begin mei tot eind oktober op zon- en feestdagen geleide bezoeken plaats. Daarnaast werden samen met Natuurpunt ook insectenhotels geplaatst in verschillende parken. Tot slot krijgen projectmakelaars regelmatig advies om bij de groenaanleg ook rekening te houden met wilde bijen.
Gemeenten die speciale aandacht hebben voor bijen, kunnen zich vanaf eind april 2020 terug inschrijven voor de wedstrijd ‘Groene Lente’ categorie ‘Bijenvriendelijkste gemeente’.
Je vindt hier alle laureaten in alle categorieën van de wedstrijd ‘Groene Lente’.

​De editie 2019 van de Eurocities Awards  kreeg als thema ‘cities at a crossroads’ mee. De Awards kennen drie permanente categorieën: samenwerking, innovatie en participatie. Uit alle inzendingen werd een shortlist van 9 projecten geselecteerd. Voor samenwerking waren dat de steden Antwerpen, Dresden en München, voor innovatie de steden Bristol, München en Strasburg en voor participatie de steden Izmir, Rennes en Zaragoza. Die negen steden werd gevraagd een korte video te maken over hun project, die je hier vindt.                                   

Uit de 9 steden op de shortlist werden 3 winnaars gekozen en dat werden de stad Antwerpen voor De Big Link,  de stad München voor AKIM project en de stad Zaragoza voor Harinera zgz cultural centre.
Wat het Antwerpse project betreft, waardeerde de jury het innovatieve en grootschalige karakter van het overlegmodel dat achter De Grote Verbinding zit. Ze vermeldde in het bijzonder de rol van de intendant, de nadruk op leefbaarheidsprojecten en de manier waarop de verzamelde kennis van de burgerbewegingen gehonoreerd werd. Je vindt hier alle informatie over de Grote Verbinding.

​Bospolder/Tussendijken is een vooroorlogse stadswijk in het westen van de stad met ongeveer 14.500 inwoners en staat in de top vijf van armste postcodegebieden van Nederland. Dat BoTu geen gewone wijk is, laat zich aflezen aan formuleringen als ‘grote uitdagingen op het gebied van veiligheid, werk en wonen’ in het persbericht verspreid naar aanleiding van een informeel koninklijk werkbezoek. De afgelopen twee jaar is de veiligheidssituatie in de wijk fors verbeterd. Er zijn ook volop offensieven gaande tegen ongeletterdheid, tegen huiselijk geweld en om inwoners uit de schulden te helpen. In die context nam een supermarktmanager uit de Rotterdamse wijk Tussendijken een opmerkelijk initiatief door samen te werken met de politie, de stad, wijkteams, de stadsmarinier, het Openbaar Ministerie en andere instanties om de wijk ‘op te liften’. Waarom hij zich er als supermarktmanager mee bemoeit? Omdat hij onderdeel is van de wijk, zo stelt hij in een interview in Trouw. “De situatie in de wijk moet een probleem van ons allemaal zijn:  van de voedselbanken, lokale partners, gemeente én ondernemers. Doen we dat niet, dan blijft Bospolder/Tussendijken zitten in de vicieuze cirkel waarin het nu verkeert.” Zie het zo, zegt hij: zijn supermarkt is de wijk. Helpt hij daar mensen vooruit, dan gaat de wijk ook stapsgewijs vooruit. Hoe hij dat doet, zie je hier.
Samen met de stad Rotterdam en de politie dokterde hij een nieuwe aanpak voor winkeldiefstal uit.
In zijn supermarkt stelt hij vast dat klanten, maar ook medewerkers moeilijk rondkomen. Hij vermoedt dat sommige diefstallen gebeuren uit armoede en vraagt zich af of mensen die voor de eerste keer stelen niet beter geholpen zouden worden in plaats van bestraft hetgeen hun problemen vaak alleen maar groter maakt.  Deze aanpak heeft als doel om tot een interventie te komen die oplossingen biedt voor de financiële problemen van de pleger. Hierbij wordt het strafrecht als een laatste optie gezien.  Lees hier hoe dit concreet in zijn werk gaat.
Deze aanpak kadert in het breder en open programma Veerkrachtig Bospolder-Tussendijken waar de stad Rotterdam samen met bewoners werkt aan grote verbeteringen voor de wijken Bospolder-Tussendijken (BoTu). Je vindt hier meer informatie over het programma.

​Infopunt Publieke Ruimte en de Stad Gent bieden tijdens het congres 17 maart een breed en divers programma aan dat in het teken staat van de rol van de publieke ruimte in een snel evoluerende maatschappij. Naast een grote variëteit aan lezingen, keynotes, workshops en praktijktafels vinden ook vier stadsexcursies plaats. Je verneemt hoe hedendaagse stadsparken evolueren naar voedselparken en welke impact de komst van de trambus zal hebben op de straatinrichting. Een aantal lokale overheden laat stukken van het openbaar groen verwilderen en komt vertellen hoe zij daarvoor een draagvlak vinden bij de bevolking. Je leert meer over de invloed van bomen en groen op de straatakoestiek of over concrete toepassingen van smart cities in de openbare ruimte.  En dat is maar een greep uit het programma. Op de beursvloer kan je tussen de sessies door experts ontmoeten en innovatieve producten bekijken.
In de plenaire slotsessie wordt de Prijs Publieke Ruimte uitgereikt en kom je te weten welk project de favoriet is van het grote publiek. Elke congresdeelnemer gaat naast een hoofd vol ideeën en inspiratie naar huis met het gloednieuwe Praktijkboek Publieke Ruimte.  Je vindt hier het programma, hier alle praktische informatie en hier de inschrijvingsmodule.

​De Gids Duurzame Gebouwen is ontwikkeld door Leefmilieu Brussel in samenwerking met gespecialiseerde studiebureaus. Met bijna 50 themadossiers, op termijn voorzien van meer dan 200 praktische fiches rond technische oplossingen en tal van casestudy's, is de Gids Duurzame Gebouwen een referentiemiddel voor ontwerpers, bouwheren en aannemers.  De gids biedt concrete oplossingen op basis van thema's die stuk voor stuk eisen voor duurzaam bouwen zijn: energie, beheer van het project , de werf en het gebouw, mobiliteit, natuurontwikkeling, fysieke omgeving, menselijke omgeving, materiaal, water en welzijn, comfort en gezondheid. Verder zijn trefwoorden toegevoegd die met sub thema’s overeenkomen om het mogelijk te maken via de thema's naar meer specifieke informatie te zoeken. Alle inhoud is eenvoudig te vinden via een gekruiste zoekopdracht met filter. Meer informatie over de gids vind je hier en de gids zelf hier.

​De laatste jaren kwam het instrument ‘Community Land Trust’ her en der ter sprake als mogelijke oplossing bij het uitwerken van een woonbeleid. Met dit draaiboek wordt getracht een helpende hand te reiken aan geïnteresseerden, woonactoren, particuliere woongroepen of sociale vastgoedinvesteerders, lokale besturen of sociale huisvestingsmaatschappijen, om een Community Land Trust (CLT) op te zetten. Het draaiboek belicht de voornaamste vragen en aandachtspunten, en biedt een overzicht van de stappen om een CLT op te zetten die voorziet in hedendaags, betaalbaar wonen. Het draaiboek werd samengesteld op basis van ervaring in het binnenland en buitenland, vanuit een casus-specifieke beleidsevaluatie, namelijk het praktijkgeval van CLT Gent. Het kan dienen als referentiekader voor het opzetten van lokaal maatwerk voor CLT – projecten. Het is geen technisch draaiboek waarin alle stappen technisch, financieel en juridisch in detail zijn uitgewerkt omdat nog veel maatwerk vereist is. Waar mogelijk of nuttig wordt verwezen naar modelprojecten of modeldocumenten. Het is eerder een overzicht dat inspiratie moet geven om de projecten daadwerkelijk te realiseren met tricks en tips, met knipperlichten en opportuniteiten… Je vindt hier het draaiboek en hier een samenvattende presentatie.

​FoodWIN, het Vlaams Ketenplatform Voedselverlies en Interreg NWE Food Heroes slaan de handen in elkaar om op 18 maart Food Waste Fest 2.020 te organiseren. Dit jaar ligt de focus op multisectorale samenwerking om de gezamenlijke strijd tegen voedselverlies een niveau hoger te tillen. Je kan je verwachten aan inspirerende talks waaronder Tristram Stuart en Carolyn Steel, workshops rond sectoroverschrijdende thema’s, een voedselverliesbeurs en een zero waste diner. Deelname is gratis maar registratie verplicht. Je vindt hier het programma, alle praktische informatie en de registratiemodule.