Elke week brengen we hier een studie, publicatie of boek onder de aandacht rond maatschappelijke / stedelijke vraagstukken of beleidsopgaven. Veel studieplezier!
2020
| Week 49 |  | Samenwerking op bedrijventerreinen
Het onderzoek ‘Samenwerking op bedrijventerreinen’ gaat aan de hand van zes casestudies na hoe duurzaam bedrijventerreinmanagement in de praktijk kan werken. Het betreft inspirerende voorbeelden in Vlaanderen van duurzame samenwerking op bedrijventerreinen. Als buitenlands voorbeeld wordt een Nederlandse case met een BedrijvenInvesteringsZone (BIZ) in kaart gebracht. Voor elke case brengen ze in kaart rond welke thema’s wordt samengewerkt op het bedrijventerrein, welk financierings- en organisatiemodel wordt gehanteerd, welke actoren en partners betrokken zijn. Hierbij gaan ze op zoek naar de drempels en hefbomen voor een goede samenwerking. Je vindt het onderzoeksrapport hier. |
|---|
| Week 48 |  | Naar gewenste verkeersstromen: meer dan toegangsverbodsborden
Het Departement Mobiliteit en Openbare Werken (MOW) lanceert een nieuwe leidraad met richtlijnen, aanbevelingen, juridisch advies én nuttige tips voor het sturen van verkeersstromen. De leidraad werd opgemaakt op vraag van wegbeheerders en politiediensten en zal regelmatig geüpdatet worden bij nieuwe inzichten of wijzigende wetgeving. Bij ongewenste verplaatsingen kijkt men nu vaak naar verkeersborden, terwijl er ook heel wat andere manieren zijn om gewenst verkeer lokaal te stimuleren. Je vindt de leidraad hier. |
|---|
| Week 47 |  | Buurten met lef, buurten vol leven.
Leefbuurten zijn levendige, klimaatrobuuste en autoluwe buurten waar het aangenaam wandelen, fietsen én wonen is. De inrichting van het publiek domein in Leefbuurten draagt mee bij aan de evolutie naar veilige, gezonde, sociale en duurzame gemeenten door de loutere verkeersfunctie te overstijgen en meer ruimte te bieden aan de vele ruimtevragen waarmee onze straten geconfronteerd worden. Met de brochure willen de Vlaamse Bouwmeester en Fietsberaad Vlaanderen alle actoren inspireren die een bijdrage kunnen leveren aan het ontwerp en de realisatie van Leefbuurten. Ze bevat inspirerende voorbeelden, concrete bouwstenen voor de aanpak én heldere ontwerpprincipes. Je vindt de brochure hier. |
|---|
| Week 46 |  | Naar gezonde en duurzame voedselomgevingen
Het begrip voedselomgeving wijst op de voedingswaarde, voedselveiligheid, prijs, informatie en promotie van voeding in de omgeving waar het dagelijks leven van mensen zich afspeelt. Het is deze omgeving die de mogelijkheden en keuzes bepaalt om een bepaald voedingspatroon te volgen. Duurzame en gezonde voedselomgevingen worden gekenmerkt door een goede bereikbaarheid, beschikbaarheid, betaalbaarheid en zichtbaarheid van gezonde en duurzame voeding, terwijl de keuze voor niet-duurzame en ongezonde voeding wordt afgeraden. Daarenboven zijn voedselomgevingen van grote culturele en sociale betekenis. Deze studie bespreekt op basis van academische literatuur en een aantal voorbeelden het concept ‘gezonde en duurzame voedselomgeving’ als basis voor beleid. Je vindt de studie hier. |
|---|
| Week 45 |  | Ruimtelijk- economisch onderzoek – een leidraad voor lokale besturen
Bedrijven vestigen zich op een bepaalde plaats omdat dat bedrijfseconomische voordelen oplevert die elders niet of minder beschikbaar zijn. Binnen een land, regio of zelfs gemeente zijn er grote verschillen tussen specifieke locaties op vlak van omgevingsfactoren (denk aan ontsluitingsmogelijkheden, beschikbare werknemersprofielen,…), maar evengoed op vlak van economische prestaties (zoals productiviteit, groei en werkgelegenheid). Gemeenten stellen zich met die wetenschap in het achterhoofd de vraag op welke economische sectoren ze best inzetten, welke nieuwe kansrijke activiteiten ze kunnen aantrekken of hoe ze een ontwikkelingsgebied terug aantrekkelijk kunnen maken. Daarbij gaat het over veel meer dan bedrijventerreinen. Dezelfde vragen komen immers ook aan bod bij de herontwikkeling van leegstaande sites, het transformeren van het centrale winkelgebied naar een ‘bedrijvige kern’ en zoveel meer. Je vindt hier de VLAIO - leidraad die je kan ondersteunen bij het uitvoeren van een ruimtelijk-economisch onderzoek om zo je lokaal huisvestingsbeleid uit te bouwen. |
|---|
| Week 44 |  | Het kind in Vlaanderen 2019
De publicatie bevat vooreerst heel wat demografische gegevens over kinderen (geboortecijfer, aantal kinderen, nationaliteit, …) en gezinnen (gezinssamenstelling, de leeftijd en
origine van de moeder/ouders, …). Daarnaast presenteren ze cijfers over de arbeidsparticipatie van ouders en schetsen een beeld van het inkomen en de (kans)armoede in gezinnen. Ze rapporteren ook over kinderen in begeleiding of in pleegzorg, over het gebruik van kinderopvang, over de gezondheid en ontwikkeling van jonge kinderen, over sterfgevallen en over kindermishandeling.
Ze nemen zo veel mogelijk kinderen als teleenheid.
Het gaat om gegevens over kinderen en gezinnen in het Vlaamse Gewest, vaak uitgesplitst naar provincies. Voor meer cijfers op provinciaal en gemeentelijk niveau verwijzen we graag naar de cijferpagina op www.kindengezin.be/cijfers-en-rapporten/cijfers/. Je kan er voor tal van thema’s gegevens op maat van een gemeente en jaar naar keuze bekijken. Je vindt de publicatie hier. |
|---|
| Week 43 |  | Een routekaart om in steden samen te werken aan klimaatadaptatie
Publieke, private en maatschappelijke partijen trekken samen op in nieuwe netwerken om steden klimaatbestendig te maken. Onderzoekers van de Erasmus Universiteit Rotterdam hebben gekeken hoe partijen gezamenlijk 'grensobjecten' ontwikkelen om grensoverschrijdend werken binnen netwerken mogelijk te maken. Casussen waren Amsterdam Rainproof en Water Sensitive Rotterdam. Het project heeft een routekaart opgeleverd die de stad klimaatrobuust én mooier kan maken. De routekaart vind je hier. |
|---|
| Week 42 |  | Citizendev: wijkontwikkeling voor, door en met burgers
Een groot deel van de Brusselaars heeft geen toegang tot de plekken waar men de beslissingen neemt en verhoudt zich op zijn minst argwanend tegenover de overheid. Hoe betrek je deze mensen bij het ontwikkelen van hun wijk? Een handvol terreinwerkers, onderzoekers en een aantal sleutelfiguren gingen vanuit het project Citizendev met die vraag aan het werk in drie Brusselse gemeenschappen. Hun missie: een cultuur van burgerinitiatief en solidariteit doen groeien van onderuit. Na drie intense jaren experimenteren, schreven de partners van het project CitizenDev, hun ervaringen, lessen en aanbevelingen neer in een Je vindt de publicatie hier. |
|---|
| Week 41 |  | De lokale armoedebarometer: 300 gemeenten geëvalueerd
De ArmoedeBarometer evalueert de evolutie van armoede sinds 2008 voor de 300 Vlaamse gemeenten en dus ook voor Vlaanderen. Daarbij gebruikt Decenniumdoelen 16 indicatoren. De 13de Armoedebarometer is tegelijkertijd een lokale én een Vlaamse Armoedebarometer. De armoedesituatie van de 300 Vlaamse gemeenten werd geëvalueerd, het totale beeld evalueert Vlaanderen. Vaststelling is dat in 275 van de 300 gemeenten de armoede (zeer sterk) gestegen is in vergelijking met 12 jaar geleden. Eind 2019 kleurde Vlaanderen met andere woorden oranje, vandaag met COVID dieprood. Je vindt hier het persdossier en hier de armoedecijfers voor de 300 gemeenten. |
|---|
| Week 40 |  | Vlaming formuleert verwachtingen fietsbeleid steeds sterker
Naarmate de Vlaming meer fietst, formuleert hij de verwachtingen over degelijk fietsbeleid ook sterker. Dat is de belangrijkste conclusie uit het opvallend cijfermateriaal van FietsDNA, een tweejaarlijks onderzoek van Fietsberaad Vlaanderen. De vraag naar bredere fietspaden en kwalitatievere fietsenstallingen klinkt steeds luider. De deelfietsen winnen aan terrein.
De globale conclusie vind je hier en de brochure met alle cijfers hier. |
|---|
| Week 39 |  | Inspiratieboek over gedeelde mobiliteit bij woningbouwlocaties
Steeds meer projectontwikkelaars, ontwerpers, planners en (lokale) overheden zien de voordelen in van de integratie van gedeelde mobiliteit bij woningbouwprojecten. Maar hoe gaat dat precies in zijn werk? Welke voordelen biedt dit voor de omgeving? Tegen welke moeilijkheden lopen ontwikkelaars en overheden aan en wat vinden de bewoners ervan?
Naast een broodnodige bouwshift kan ook een verandering in mobiliteitsbeleid een verschil maken bij de realisatie van het Vlaams Beleidsplan Ruimte. De keuze om in te zetten op gedeelde mobiliteit zorgt ervoor dat de impact van het verkeer op de ruimte drastisch zal dalen. De integratie van gedeelde mobiliteit in het ruimtebeleid en bij bouwprojecten is niet dé oplossing voor alle problemen, het is wel een essentiële schakel voor de creatie van een betere leefruimte.
Het inspiratieboek vind je hier en de webinar over de integratie van gedeelde mobiliteit bij woningbouwlocaties hier. |
|---|
| Week 38 |  | Vier Belgen op tien riskeren digitale uitsluiting
We leven in een samenleving waarin het digitale en de snelle technologische evoluties een impact hebben op alle aspecten van ons leven. De coronacrisis heeft duidelijk aangetoond welke opportuniteiten digitale technologieën met zich meebrengen. Ze heeft echter ook pijnlijk blootgelegd dat niet iedereen mee is. Voor deze mensen betekent dat een belemmering voor hun deelname aan de samenleving en de toegang tot hun rechten. We moeten vermijden dat de voordelen van de toenemende digitalisering van onze samenleving vooral te beurt vallen aan groepen die sociaal, cultureel en economisch al bevoordeeld zijn, waardoor de kloof tussen sociale groepen dieper wordt. De Koning Boudewijnstichting liet een barometer ontwikkelen die het fenomeen digitale uitsluiting in kaart brengt en de oorzaken en gevolgen ervan beter doet begrijpen. Bovendien willen ze monitoren hoe dit fenomeen evolueert, in de hoop de digitale kloof te zien verkleinen. Het persbericht en tevens samenvatting vind je hier, het rapport zelf hier. |
|---|
| Week 37 |  | Zo integreer je binnenstedelijke verdichting met een leefbare stad
In de masterthesis stedenbouwkunde ‘Victory compact city’ onderzocht men hoe binnenstedelijke verdichting én een op de mens gefocust leefbaar stadsleven – op de het eerste zicht tegengestelde concepten - elkaar kunnen versterken.
Uit het onderzoek blijkt dat er drie specifieke elementen zijn die de compacte stad op een haalbare manier kunnen verbinden aan ‘urban life’. De oplossingen per element zijn niet zozeer nieuwe oplossingen, de combinatie echter is wat er uiteindelijk voor zorgt dat het geheel meer is dan de som der delen. Zo ontstaat een meervoudige relatie tussen verschillende aspecten van de compacte stad en urban life. De drie elementen zijn: de vorm van de gebouwen, het stedelijk langzaam verkeersnetwerk en kwalitatieve stedenbouwkundige aspecten.
Een samenvatting van de masterproef vind je hier en de masterproef hier. |
|---|
| Week 36 |  | Op weg naar de wandelbare stad
Geen heerlijkere manier om een stad te beleven dan er door te wandelen. Meer wandelen is niet alleen goed voor jou maar ook voor ‘onze’ gezondheid, het stimuleert de lokale economie, het toerisme en sociale cohesie omdat je meer mensen in je buurt leert kennen. Ruimte voor lopen is dus goed voor een gezonde, levendige stad. Letterlijk én figuurlijk.
Lopen maakt onze woon- en werkomgeving niet alleen gezonder, levendiger en aantrekkelijker maar helpt ook om mobiliteit anders te organiseren.
Wat is dan nodig om meer mensen aan het wandelen te krijgen? Het Nederlandse College van Rijksadviseurs liet Felixx Landscape Architecture en Stipo onderzoek doen naar vier bestaande wijken in Rotterdam. Het rapport ‘Naar een gezonde stad te voet’ richt zich op interventies die de leefomgeving overzichtelijker en aantrekkelijker maken en een menselijke maat geven. Dit moet mensen aanzetten vaker te gaan wandelen. Je vindt het onderzoeksrapport hier. |
|---|
| Week 35 |  | Het COVID Event Risk Model helpt een evenement COVID-veiliger te maken.
Het COVID Event Risk Model werd in samenwerking met wetenschappelijke experts, gespecialiseerde onderzoekers en de Alliantie van Belgische Event Federaties ontwikkeld. Met dit model kan je inzicht verwerven in het COVID-veiligheidsrisico van elk evenement. Dit wordt weergegeven met behulp van een kleurenlabel: groen, oranje, rood. Dit label kan als referentie worden gebruikt door lokale beurs bij het lidmaatschap van vergunningen. Met het online COVID Event Risk Model kun je je eigen events scannen en aanpassen. Je vindt hier meer informatie. |
|---|
| Week 34 |  | Coöperatief wonen in Vlaanderen
Deze publicatie is het eerste resultaat van een traject waar de toepassingsmogelijkheden, de haalbaarheid en de meerwaarde van het coöperatieve ondernemingsmodel binnen de sector wonen onderzocht wordt. Met deze publicatie wil Cera burgers, middenveld en overheden een helder inzicht geven in de principes, uitdagingen en opportuniteiten van coöperatief wonen in Vlaanderen, en wil hen ook praktische adviezen aanbieden en de slaagkansen vergroten om wooncoöperaties op te starten, uit te breiden en in te bedden in het woonlandschap. Je vindt de publicatie hier. |
|---|
Week 33
| 
| De rol van de sociale diensten in de SDG’s ESN, het Europees sociaal netwerk, organiseerde een werkgroep over de Sustainable Development Goals (SDG’s). De werkgroep had tot doel de rol van de sociale diensten te verkennen in het kader van het implementeren van de duurzaamheidsagenda op nationaal, regionaal en lokaal niveau. Vertegenwoordigers uit stedelijke sociale diensten van overal in Europa bespraken de rol van hun sociale diensten in de implementatie van doelstelling 11 van de SDG’s: maak steden en menselijke nederzettingen inclusief, veilig, veerkrachtig en duurzaam. Het resultaat van de werkgroep is een beleidsaanbeveling waarin de cruciale rol van stedelijke sociale diensten in de ontwikkeling en implementatie van inclusie en duurzame strategieën wordt aangekaart en de uitdagingen waarvoor ze staan en specifieke aanbevelingen worden voorgesteld om de realisatie van doelstelling 11 van de SDG’s concreet te maken. Je vindt de aanbeveling hier. |
|---|
Week 32
|  | Wijk in zicht - Kwalitatief onderzoek naar de dynamiek van leefbaarheid in kwetsbare wijken in Nederland
Na jaren van afwachtend beleid bezinnen in Nederland zowel gemeenten als het Rijk zich op een actievere rol bij de aanpak van kwetsbare wijken. Welk beleid is effectief om kwetsbare wijken vitaal te maken en te houden? En hoe komt het dat bepaalde buurten afglijden, terwijl andere buurten juist de weg omhoog vinden? De centrale vraag in dit onderzoek is: welke factoren dragen bij aan verval van kwetsbare wijken en hoe kan een negatieve ontwikkeling worden voorkomen of omgebogen? Naast een literatuurverkenning, om lessen te trekken uit de wetenschap en uit de beleidspraktijk van de afgelopen decennia, voerde Platform31 kwalitatief onderzoek uit in elf wijken in zes steden (Den Haag, Groningen, Lelystad, Nijmegen, Rotterdam en Zoetermeer). Van deze wijken werd de ontwikkeling in kaart gebracht over de afgelopen twintig jaar, enerzijds met documentenanalyse en anderzijds op basis van diepte-interviews met meer dan honderd beleidsmakers, wijkprofessionals en bewoners. Je kan het onderzoeksrapport hier vinden. |
|---|
| Week 31 |  | Hoe maken we de stad gezond?
De Coronacrisis heeft aangetoond hoe belangrijk ruimtelijke kwaliteit is voor onze gezondheid. Naar aanleiding van de lockdown organiseerde de VRP de #PostCoronaTalks. De inhoud daarvan werd samengevat in een nota.
Wat kan een goede ruimtelijk planning betekenen voor stedelingen in een crisis als deze? Wat zijn de ruimtelijke knelpunten? Welke maatregelen kunnen we nemen op korte termijn? Wat kunnen we meenemen voor de toekomst? Je vindt hier de maatregelennota die de VRP bezorgde aan relancecomités en politici. |
|---|
| Week 30 |  | Sociale economie: de regierol van de lokale besturen onder de loep
De Vlaamse overheid stimuleert en ondersteunt de lokale besturen om een regierol op te nemen op het vlak van sociale economie. IDEA Consult evalueerde de invulling die de lokale besturen geven aan deze regierol en bundelde haar bevindingen in een evaluatierapport. Het eindrapport vind je hier. |
|---|
| Week 29 |  | Proeftuinen Droogte
Begin 2020 gingen 8 proeftuinen droogte van start. In zo’n proeftuin droogte werken minstens drie bedrijven samen aan een innovatief project die waterschaarste in periodes van droogte kan inperken. Met deze proeftuinen wil de VMM al doende leren over de praktische en technische uitdagingen en oplossingen op het terrein. Op die manier openen ze de weg naar andere gelijkaardige projecten die overal in Vlaanderen de droogte te lijf gaan. Drie proeftuinen bevinden zich in stedelijke context. Het gaat om : Wasco - industrieterrein levert drinkwater voor nieuwe wijk, Mallaardstraat - buurtbedrijven helpen wasserij aan duurzaam waswater en Water voor later - doorgedreven waterbuffering en -hergebruik dankzij samenwerking
Meer informatie over de 8 proeftuinen vind je hier en de brochure over de proeftuinen hier. |
|---|
| Week 28 |  | Het grote buitenspeelonderzoek
Spelen kinderen nog buiten op straat en in hun eigen buurt? Wie zijn de buitenspelers, waar spelen ze, en wat doen ze? En hoe is dat veranderd tegenover vroeger? Het grote buitenspeelonderzoek brengt dat in kaart. Kind & Samenleving ging spelende kinderen observeren in zeven uiteenlopende woonwijken, én vergelijkt de cijfers met eerder onderzoek uit 2008 in precies dezelfde wijken. Spelende kinderen lijken steeds meer in de verdrukking te komen. Het buitenspelen in de woonomgeving gaat er fors op achteruit. Op 11 jaar tijd zien we 37% minder kinderen in de publieke ruimte spelen. En ook de cijfers voor de iets oudere meisjes en voor de zeer stedelijke wijken roepen vragen op. De belangrijkste resultaten worden hier toegelicht in een gloednieuw filmpje en hier vind je het integrale onderzoek. |
|---|
| Week 27 |  | Nieuwe wooninitiatieven: de tweede golf
In Vlaanderen schieten nieuwe wooninitiatieven zoals cohousing, CLT, kangoeroewonen en zorgwonen als paddenstoelen uit de grond. We weten er echter nog weinig over. Het rapport ‘Nieuwe wooninitiatieven: de tweede golf’ van Steunpunt Wonen is een eerste aanzet om enig inzicht te krijgen. Het rapport bestaat uit twee delen. In een eerste deel inventariseert deze studie de nieuwe wooninitiatieven. De auteurs exploreren aan de hand van een literatuurstudie en een schriftelijke enquête waarom nieuwe initiatieven ontstaan, welke vormen ze aannemen en voor wie ze bedoeld zijn. In het tweede deel onderzoeken ze de juridische vormen van deze nieuwe wooninitiatieven en op welke wettelijke drempels ze botsen. Een uitgebreide samenvatting van de studie vind je hier en het integrale rapport hier. |
|---|
| Week 26 |  | Verhuistrajecten van internationale immigranten na aankomst in België.
Statistiek Vlaanderen ging de mogelijkheid na om nieuwe statistieken te ontwikkelen over geografische mobiliteit van internationale immigranten, meer bepaald met betrekking tot de duur van het verblijf in België, de duur van het verblijf op de plaats van aankomst en de verhuistrajecten en geografische spreiding. De resultaten tonen aan dat de geografische opvolging van internationale immigranten statistische informatie kan verschaffen complementair aan bestaande statistieken. Een uitbreiding van de geografische focus van de studie en een verbetering van de operationele definitie van migratietrajecten zijn echter noodzakelijk voor verdere statistiekontwikkeling. Het rapport over dit onderzoek vind je hier. |
|---|
| Week 25 |  | Wat werkt om ouderen in beweging te krijgen?
Steeds meer ouderen blijven tot op hoge leeftijd thuis wonen. Gemeenten zijn in Nederland verantwoordelijk voor het welzijn van deze burgers. Er is veel winst te behalen door inactieve mensen meer te laten bewegen. Winst voor de fysieke gezondheid, sociale contacten, psychische gezondheid, beperken van cognitieve achteruitgang en behoud van zelfredzaamheid
Daarom is het belangrijk dat gemeenten inzetten op het stimuleren van bewegen door ouderen. Het Nederlandse Kenniscentrum Sport & Bewegen publiceerde een whitepaper waarin het focust op interventies voor die 55-plussers die ondersteuning nodig hebben om te blijven bewegen. De inhoud is echter ook toepasbaar op ander aanbod. Je vindt de whitepaper hier. |
|---|
| Week 24 |  | Begeleiding bij meer dan 100 concrete acties voor jouw klimaatplan of meerjarenplan.
Elke gemeente in Vlaanderen maakte een meerjarenplan met bijhorende actieplannen. De meeste gemeenten in Vlaanderen hebben een klimaatplan of werken aan de opmaak van een SECAP. Gemeente voor de Toekomst, het netwerk van experten voor een duurzame gemeente, lanceerde zijn nieuwe catalogus. Door een of meerdere van de acht beleidsdoelstellingen in deze catalogus na te streven, ben je goed op weg om een gemeente voor de toekomst én zo ook een klimaatneutrale gemeente te worden. De catalogus schetst acties die je onmiddellijk kan inzetten voor de uitvoering van je meerjarenplan en kan opnemen in je SECAP. Of je nu een mobiele, groene of circulaire en delende gemeente wil worden: Gemeente voor de Toekomst helpt je door concrete projecten aan te reiken om dat waar te maken. De catalogus vind je hier. Raadpleeg hier de interactieve catalogus als je wil snuisteren in het aanbod op basis van thema of doel. |
|---|
| Week 23 |  | De Veranderende Gemeente - Onderzoek naar verandertrajecten in de praktijk
De samenleving verandert en de rol van gemeenten transformeert. Nieuwe taken en andere manieren van samenwerken zorgen voor nieuwe functies. Kansen en uitdagingen van nieuwe technische mogelijkheden leiden tot tal van verandertrajecten binnen gemeentelijke organisaties. Gemiddeld meer dan 15 trajecten tegelijkertijd. Hoe gaan gemeenten daar mee om?
Het onderzoek heeft op basis van uitgebreid en verdiepend onderzoek in een groot aantal gemeenten in Nederland geleid tot een grondige reflectie op hoe binnen de gemeenten met organisatieverandering en -ontwikkeling wordt omgegaan. Het onderzoek opent nieuwe zichtlijnen en triggert ideeën die gebruikt kunnen worden in de dagelijkse praktijk. Tijdens het onderzoek zijn negen fenomenen naar voren gekomen die niet één, twee, drie in een paar zinsneden te karakteriseren zijn. Die worden toegelicht in zogenaamde 'tabs' (tabbladen). Van sommige fenomenen is bij de tab ook een mini-college te volgen.
Je vindt het boek hier en de tabs die niet in het boek staan hier. |
|---|
| Week 22 |  | Eenzaamheid aanpakken: inspiratiegids voor lokale besturen
De coronacrisis treft onze volledige samenleving. Het is een moeilijke tijd, met veel onzekerheden. Door de lockdownmaatregelen en de social distancing kunnen we elkaar veel moeilijker steunen, terwijl we net nu elkaar zo nodig hebben. Mensen die niet overweg kunnen met nieuwe media of geen internet hebben, blijven al helemaal verstoken van sociaal contact. CAW Noord-West-Vlaanderen ontwikkelde in 2019 een brochure rond de aanpak van eenzaamheid voor de lokale besturen in haar werkingsgebied. Naar aanleiding van de coronacrisis kreeg de brochure een update. Het CAW wil hiermee inspiratie en handvatten aanreiken om een duurzaam lokaal beleid te ontwikkelen dat zorg draagt voor elke inwoner en in het bijzonder de inwoners die uit de boot dreigen te vallen, of sociaal geïsoleerd zijn. De brochure vind je hier. |
|---|
| Week 21 |  | Communicatiegids voor burgerwetenschapsprojecten
Wat alle burgerwetenschapsprojecten gemeen hebben, is een nood aan goede communicatie om burgers te rekruteren en te behouden, te informeren, op te leiden of om hen na afloop van het project te bedanken. Correct en efficiënt communiceren vraagt oefening en kennis. Om initiatiefnemers van citizen science projecten goed op weg te helpen, ontwikkelde de Scivilwerkgroep Communicatie en Participatie een praktische handleiding voor communicatie en betrokkenheid bij burgerwetenschappen. Je vindt de publicatie hier. |
|---|
| Week 20 |  | Snel nog even antwoorden. Digitale verbinding op het werk en thuis
De digitaliseringsprocessen in de samenleving leiden onder meer tot een meer doorgedreven (digitale) connectiviteit. Werknemers hebben een onbeperkte toegang tot informatie, sociale media, slimme apparaten, enz. via pc, tablet, smartphone en kunnen elkaar overal en altijd bereiken. Wie structureel bereikbaar is voor het werk, door vaak of altijd e-mails te verwerken na de werkuren, of door telefonisch bereikbaar te zijn, heeft een hogere kans op werkstress en een hogere kans op een problematische werk-privébalans, ook al wordt connectiviteit vaak als een oplossing daarvoor gezien. Op basis van literatuur worden de contouren van digitale bereikbaarheid in kaart gebracht. Daarnaast bevat het rapport enkele voorbeelden van binnen- en buitenlandse ondernemingen en organisaties die hier een initiatief hebben rond genomen. Je vindt hier een artikel en hier het onderzoeksrapport. |
|---|
Week 19
| 
| Handleiding: Geef discriminatie geen kansDe handleiding voor het invoeren van een nondiscriminatiecode binnen het bestuur uit 2007 werd volledig herwerkt en bevat concrete tips rond: Hoe maak je werk van een non-discriminatiecode? Welke gegevens kan de code bevatten tot voorbeeldclausules. Je vindt de handleiding hier. |
|---|
Week 18
| 
| Hoe groot is het draagvlak voor onroerend erfgoed in Vlaanderen? In uitvoering van de beleidsnota Onroerend Erfgoed 2014-2019 werd een draagvlakonderzoek gerealiseerd naar wat de burger in Vlaanderen weet, denkt, voelt en doet in zijn relatie t.o.v. het onroerend erfgoed en de zorg hiervoor. De versteviging van het draagvlak bij het grote publiek voor het onroerend erfgoed en het onroerenderfgoedbeleid is immers een belangrijke uitdaging voor de overheid en de partnerverenigingen. Om te weten of draagvlakvergroting wordt bereikt, was een nulmeting noodzakelijk. Uit de enquête blijkt dat het draagvlak voor de onroerenderfgoedzorg in Vlaanderen groot is. Het merendeel van de bevolking vindt het behoud van ons onroerend erfgoed (bouwkundig, landschappelijk en archeologisch erfgoed) belangrijk. Je vindt hier het onderzoeksrapport. |
|---|
Week 17
| 
| Open kansen in de open ruimteDe open ruimte kan veel voor een stad of gemeente betekenen. Ze draagt bij aan een gezonde en aantrekkelijke leefomgeving, bevordert de sociale cohesie, versterkt de uitstraling van een regio en het recreatief en toeristisch potentieel. Hoe kunnen we de open ruimte vrijwaren voor de toekomst “Open Ruimte & Stad” is een verkenning naar innovatieve mogelijkheden voor de ontwikkeling van open ruimte in een verstedelijkte context. In de inspiratienota ‘Open kansen in de open ruimte’ toont men hoe gemeenten en steden op zoek gaan naar nieuwe verbindingen tussen landbouw, kernversterking en recreatie. Je vindt hier de inspiratienota. |
|---|
Week 16
| 
| Meer dan 43.000 hectare aan onbebouwde woonpercelen in VlaanderenIn Vlaanderen zijn er 282.285 onbebouwde percelen met een bestemming die het bouwen van woningen toelaat. Het gaat om een totale oppervlakte van 43.369 ha. De cijfers geven de toestand van begin vorig jaar weer en bevatten naast percelen in woongebied of woonuitbreidingsgebied, ook zonevreemde kavels. Het Vlaams Departement Omgeving verzamelde de cijfers op basis van verschillende gebiedsdekkende en uniforme bronnen. Je vindt hier een overzicht van de onbebouwde percelen per gemeente (2019) en hier meer informatie over de indicator onbebouwde percelen. |
|---|
Week 15
| 
| Wat werkt bij de aanpak van armoede en schulden In het dossier ‘Wat werkt bij de aanpak van armoede en schulden’ beschrijven de auteurs van Movisie, het landelijk kennisinstituut voor een samenhangende aanpak van sociale vraagstukken in Nederland, welke werkzame elementen professionals kunnen inzetten om personen te ondersteunen die te maken hebben met financiële problemen. Omdat de thema’s ‘armoede’ en ‘schulden’ dicht bij elkaar liggen en overlap kennen, worden deze thema’s samengevoegd. In dit dossier zijn ook de recente (wetenschappelijke) publicaties over deze thematiek verwerkt. Het dossier geeft inzicht in wat werkt bij de aanpak van armoedeproblematiek en schuldhulpverlening in de praktijk. Het geeft professionals handvatten om zelf in de praktijk met deze problematiek aan de slag te gaan. Je vindt hier het dossier en hier de infographic die het rapport vergezelt. |
|---|
Week 14
|  | Transformaties van panden in Vlaanderen: Ruimtelijke analyse
Nieuwbouw neemt af ten opzichte van renovaties. Renovaties kunnen ingrijpend zijn. Woningen worden opgedeeld, opgetopt, gesloopt en vervangen door appartementen met meerdere woonunits, of voormalige bedrijfspanden worden omgevormd tot lofts. Stuk voor stuk dragen deze transformaties bij aan het verdichten van de woonwijken en het realiseren van een hoger ruimtelijk rendement. Het onderzoek geeft inzicht in de transformaties die plaatsvonden in 1995 en 2015 in Vlaanderen. Daarbij wil men inzicht verwerven in de mate waarin de transformaties van panden zich voordoen. Daarbij kijkt het zowel naar de aard van de transformatie als de locatie. Als definitie voor transformatie hanteert men ‘het veranderen van functie of een wijziging binnen eenzelfde functie van een pand op een bepaald moment in de tijd’. Je vindt hier het rapport. |
|---|
Week 13 |  | De psychische gevolgen van quarantaine en wat we daaraan kunnen doen
Quarantaine kan de verspreiding van het coronavirus afremmen, maar het heeft ook grote psychische gevolgen. Dat blijkt uit een studie die net gepubliceerd werd in medisch tijdschrift The Lancet. Mensen in quarantaine voelen zich vaak eenzaam en geïsoleerd. Ze ervaren verveling, angst en onzekerheid, soms ook woede en frustratie. Gelukkig is er veel dat we zelf kunnen doen. We hoeven niet stil te zitten tot de storm gaat liggen. Je vindt hier meer informatie en hier het artikel uit het medisch tijdschrift waar hierboven naar verwezen wordt. |
|---|
| Week 12 |  | Praktijkboek voor de oprichting van je eigen buurtpunt
De bakker, de slager, de bushalte, de bankautomaat waren tot voor kort onder elke kerktoren terug te vinden, maar ze verdwijnen aan een ijltempo. Hierdoor zijn inwoners aangewezen op de auto. De oprichting van een buurtpunt / dorpspunt / dorpshub ... brengt niet enkel diensten en producten, maar ook mensen bij elkaar. Netwerk Duurzame Mobiliteit, Cera en het Innovatiesteunpunt voor Landbouw en Platteland organiseerden in 2019 het lerend netwerk ‘ons buurtpunt, samen en op maat’. In dit praktijkboek delen de initiatiefnemers hun kennis en ervaring. Ze overlopen de verschillende bouwstenen en starten daarbij bij het prille begin. Van daaruit bouwen ze doorheen dit document het buurtpunt op. Je vindt hier de handleiding vol tips en handvaten om je buurtpunt uit te bouwen. |
|---|
| Week 11 |  | Talent: het hart van een agile transformatie
‘Alwéér een verandering? Kan de organisatie niet even pas op de plaats maken? Een tijdje geen verandering doorvoeren, zodat we gewoon ongestoord ons werk kunnen doen?’
Een veelgehoorde uitspraak bij bedrijven. Een legitieme wens, maar geen veranderingen doorvoeren is voor de organisatie geen optie. De veranderingen in de wereld om ons heen volgen elkaar in hoog tempo op, daarmee is verandering de enige constante. Organisaties kunnen dus beter investeren in personeel dat goed omgaat met onzekerheden waar de organisatie mee te maken krijgt. Je vindt hier de brochure. |
|---|
| Week 10 |  | Transities door regelluwte?
Experimentregelgeving en regelluwe zones worden geregeld naar voren geschoven als een manier om innovatie te realiseren. Maar zijn ze ook bruikbaar om duurzaamheidstransities te versnellen, zoals bijvoorbeeld de transities in de Visie 2050 van de Vlaamse Regering? Dit rapport bespreekt regelluwte en de verschillende visies die erop zijn. Case studies uit de zorg- en woonsector analyseren hoe regelluwe zones in de praktijk functioneren en in welke mate ze onderdeel kunnen zijn van transitieprocessen. Het rapport eindigt met een aantal beleidsadviezen. Je vindt het rapport hier. |
|---|
| Week 9 |  | Digitale Democratie in de praktijk
In Nederland loopt een proeftuin Digitale Democratie. Daarin wordt onderzocht wat de toegevoegde waarde is van digitale instrumenten die de participatie van inwoners vergroten. Twee jaar geleden is er een handleiding gemaakt die als doel had om gemeenten kennis te laten maken met een aantal digitale participatie-instrumenten. Dit jaar is er een nieuwe versie ontwikkeld. Het doel van de tweede handleiding is vooral inzicht te bieden in hoe de instrumenten toegepast kunnen worden. Ze is eveneens een aanvulling op de toolkit die is opgesteld aan de hand van de vraagstukken die door gemeenten zijn voorgedragen in de proeftuin.
Je vindt hier de handleiding en hier de toolkit. |
|---|
| Week 8 |  | Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor editie 2019
De Lokale Inburgerings- en Integratiemonitor 2019 is net als de voorgaande edities het resultaat van een samenwerking tussen het Agentschap voor Binnenlands Bestuur (ABB) en Statistiek Vlaanderen. De monitor informeert iedere burger en lokaal bestuur over de omvang en de samenstelling van de groep vreemdelingen, personen van buitenlandse herkomst en nieuwkomers in de gemeente en over de maatschappelijke positie van die groep op het vlak van tewerkstelling, huisvesting, welzijn en armoede, onderwijs en sociale participatie. Je vindt hier het cijferrapport voor elke gemeente uit het Vlaamse en Brusselse Hoofdstedelijke Gewest en hier de conclusies bij deze editie. |
|---|
| Week 7 |  | Hoe waardeer je een maatschappelijk initiatief? Handboek voor publieke ondernemers.
Maatschappelijke initiatieven zijn in. Burgers onderhouden hun eigen groen of organiseren activiteiten in het park. Buurtbewoners verenigen zich in hun eigen energiecoöperatie of patrouilleren door de wijk om meer veiligheid te garanderen.
Hoe effectief en efficiënt kunnen en moeten initiatieven zijn? Wat als initiatieven concurreren met bestaande voorzieningen? Welke eisen willen en kunnen overheden stellen aan burgers die publieke problemen op gaan lossen? Moeten ze iedereen helpen? Of mogen ze zelf beslissen welke burgers ze wel of niet helpen?
Het Nederlandse Instituut voor Publieke Waarden heeft de afgelopen 3 jaar samen met het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties een waarderingskader ontwikkeld. Verder hebben zij aan de hand van acht groeiende en bloeiende initiatieven gekeken wat er nodig is om een initiatief dat werkt structureel in te bedden, om de stap te zetten van burgerinitiatief naar publieke onderneming. Je vindt het handboek hier. |
|---|
| week 6 |  | Leegstand bestrijden
Sinds 1 januari 2017 ligt de weg vrij voor gemeenten om het beleid rond verwaarlozing van woningen en gebouwen naar eigen inzichten in te vullen. Wonen-Vlaanderen wil gemeenten daarbij ondersteunen met de website die je hier vindt en een handleiding, die een antwoord geeft op de meest voorkomende vragen. De handleiding vind je hier. |
|---|
Week 5
| 
| Kompas voor inclusieve communicatie - Een procesbeschrijving voor professionals en organisaties in het publieke domein
Onze samenleving is superdivers en publieke organisaties hebben contact met veel verschillende mensen. Communicatie waarbij iedereen zich gezien en begrepen voelt, is dus van groot belang. Zodat er niet onbedoeld wordt bijgedragen aan gevoelens van uitsluiting of het versterken van vooroordelen tussen (groepen) burgers. Echter, inclusieve communicatie, wat wordt daarmee bedoeld? De handleiding ‘kompas voor inclusieve communicatie’ geeft richting aan. Je vindt de handleiding hier.
|
|---|
Week 4
| 
| Loshouden en meemaken. Over samenredzaamheid en overheidsparticipatie.
In de afgelopen twee jaar is in Nederland aan de hand van acht praktijkvoorbeelden gezocht naar handvatten voor de nieuwe rolverdeling en rolneming van zowel burgers als overheid. De onderlinge kruisbestuiving en reflectie tussen onderzoekers van gemeenten, projectleiders, initiatiefnemers en wetenschappers gaf inzicht aan welke knoppen te draaien om het sociaal-doe-het-zelven te stimuleren. De uitkomsten zijn opgetekend in een publicatie, die kaders aanreikt waarmee bruggen kunnen geslagen worden tussen de traditionele instituties en de burger. Je vindt de publicatie hier.
|
|---|
Week 3
| 
| Regie op data uit de stad
Gemeenten zijn naast gebruikers vooral ook producenten van data, voortkomend vanuit verdergaande digitalisering binnen diverse sectoren en domeinen. Denk hierbij aan duurzame energie, slimme mobiliteit, gezond stedelijk leven, veilige leefomgeving, etc. In dit onderzoek zijn vier gemeenten met dataplatforms onderzocht: Eersel, Helmond, Utrecht en Zwolle. Daarnaast bevat het praktijkvoorbeelden uit Den Haag, Enschede, Hilversum, Kopenhagen en Rotterdam. Gemeenten kunnen het rapport ook gebruiken als handreiking: hoe kunnen zij deze data op een slimme manier organiseren en delen? Je vindt het verkennend onderzoek hier.
|
|---|
Week 2
| .jpg)
| Ook kwetsbare burgers betrekken: 45 methodieken voor participatie
De VVSG verzamelde 45 methodieken om lokale beleidsparticipatie mogelijk te maken. Daarbij krijgt participatie van kwetsbare inwoners extra aandacht. Hoe versterken we de stem van laaggeschoolde, anderstalige, minder-mobiele… inwoners van onze gemeente. Je vindt hier de link naar het bundel.
|
|---|
2019
Studies gepubliceerd in 2019 vind je hier
2018
Studies gepubliceerd in 2018 vind je hier
2017
Studies gepubliceerd in 2017 vind je hier
2016
Studies gepubliceerd in 2016 vind je hier
