Nieuwsbrief 145

Tot zondag 22 mei kan je solliciteren voor een vacature halftijdse polyvalent ondersteuner administratie, organisatie en communicatie (M/V) voor het Kenniscentrum Vlaamse Steden. Het Kenniscentrum Vlaamse steden is een samenwerkingsverband tussen de 13 centrumsteden, de Vlaamse Gemeenschapscommissie Brussel en VVSG en in haar werking staan kennisverzameling-  en kennisontsluiting, netwerkvorming, kennisbemiddeling en beleidsbeïnvloeding centraal. De samenwerking wordt geformaliseerd door samenwerkingsovereenkomsten van telkens vijf jaar. Begin 2022 ging de vierde samenwerkingsovereenkomst 2022 – 2026 van start.

Je collega's worden de directeur en 2 inhoudelijke stafmedewerkers waarmee je samen een kleine maar slagvaardige staf vormt.  Wij bieden een halftijdse overeenkomst van onbepaalde duur. Indiensttreding is voorzien op 1 september 2022.

Meer informatie over de opdracht, het gezochte profiel en de daarbij horende competenties en meer praktische informatie vind je hier.

​De Stad Gent heeft in 2020-2021 een intensief interactief traject opgezet met onderzoekers en middenveldorganisaties in het kader van het lokaal sociaal beleid. Zowel de aanpak van dat traject als de thema’s die daarbij centraal stonden, zijn interessant materiaal voor het middenveldbeleid van de Vlaamse steden en bij uitbreiding alle lokale besturen. Tijdens het traject brachten de onderzoekers het middenveld in kaart, inventariseerden ze soorten organisaties en soorten ondersteuning, focusten ze op discussies over de rol van de stad als actor en de rol als regisseur, evalueerden ze de stedelijke instrumenten en de overlegvormen, ze keken naar de rol van intermediairen of actieve netwerkers die in de wijken en op stedelijk niveau de stedelijke praktijk van samenwerking vorm geven. Dat gebeurde telkens in interactie tussen middenveld en vertegenwoordigers van het stadsbestuur. Tijdens dit seminarie dat doorgaat op 24 juni in Gent wordt de Gentse aanpak uitvoerig gepresenteerd waarbij de nadruk niet gelegd wordt op de specifiek Gentse kwesties maar wel op de gebruikte kaders van het traject die ook voor kennisuitwisseling tussen andere lokale besturen relevant zijn. Je vindt hier het programma, alle praktische informatie en de inschrijvingsmodule.

​Via de oproepen City of Things voorziet de Vlaams overheid elk jaar middelen voor projecten van lokale besturen die een maatschappelijke uitdaging op een slimme manier willen aanpakken, via Internet of Things (IoT) of met open data. Om tegemoet te komen aan de economische gevolgen van de coronapandemie, richtte de 4e oproep, gelanceerd in juni 2021, zich in de eerste plaats tot projecten rond Smart Economy. Daarnaast konden ook projecten goedgekeurd worden die zich tot de andere 5 smart city domeinen richten: Smart Economy, Smart Government, Smart Living, Smart People, Smart Mobility en Smart Environment. Ingediende projecten moesten verder bouwen op eerder onderzoek. Bedoeling was slimme toepassingen waarvoor de basis al gelegd werd, zoveel mogelijk in de markt te zetten. De focus van de oproep 2021 lag dus op het opschalen en implementeren van reeds onderzochte en geteste concepten.
In december 2021 werden 13 projectaanvragen ingediend bij het Agentschap Innoveren en Ondernemen (VLAIO). Op basis van de rangschikking van de jury en van de gemotiveerde projectfiches, besloot de Vlaamse Regering op 1 april om 10 geselecteerde projecten van de City of Things oproep 2021 te subsidiëren. Bij deze selectie een ruime variatie aan thema’s: van Urban Mining over Machine Learning en Slimme Markten tot een zogenaamde Smart Innovation Factory. Een overzicht van de 10 geselecteerde projecten, met een samenvatting, vind je hier.
Tegelijk werd ook de oproep 2022 gelanceerd. Focus ligt dit jaar op (grote) partnerschappen die een idee, waarvoor er een ruim draagvlak is, willen gaan opschalen, door een effectieve uitrol, door het uitbreiden van een pilootproject of door replicatie in een andere context. Opnieuw zal gewerkt worden in 2 fasen. De deadline voor de ideefase is 1 juni 2022, met een verplichte pitching sessie op 16 juni 2022. Deadline voor de definitieve aanvraag is 3 oktober. Meer informatie over de oproep City of Things 2022 en de bijhorende procedure vind je hier.

​Het begrip kwartiermaker komt uit het militaire jargon. In een leger zoekt een kwartiermaker een veilige plaats voor de achterhoede die volgt. In de samenleving richten kwartiermakers zich op mensen die zich uitgesloten voelen omwille van hun psychische kwetsbaarheid. Een kwartiermaker creëert voor hen een veilige plek, waar ze op verhaal kunnen komen, gevoelens kunnen delen en zichzelf mogen zijn. In Brugge gebruikten ze de afgelopen twee jaar kwartiermaken om te werken aan gastvrije en inclusieve wijken. Wijken waar mensen met een psychische kwetsbaarheid zich gedragen voelen, en ook zelf kunnen bijdragen.
Kwartiermaken doen ze in Brugge met hulp van een klassieke hulpverlener en een ervaringswerker. Samen maken zij de verbindingen tussen buurtbewoners, het verenigingsleven, buurtcentra en hulpverlening. Lees hier meer over kwartiermaken in Brugge en bekijk hier een filmpje over het project.

​Tijdens de pandemie werd de fiets massaal gebruikt om te bewegen en te ontspannen. Ook het aantal functionele verplaatsingen steeg, net zoals het aantal leasefietsen. Maar hoe houden we fietsen leuk én veilig? Over deze vraag buigt het Fietscongres zich op 31 mei en 2 juni. Door middel van themasessies over bijvoorbeeld dynamische verkeerlichten, collectief stedelijke fietsenstallingen, fietstochten, internationale keynotes en een kennismarkt worden kennis, tools en ervaringen gedeeld en mogelijke oplossingen verkent. Deelnemen kan zowel digitaal als fysiek (in Deinze). Het Fietscongres, georganiseerd door de Vlaamse Stichting Verkeerskunde (VSV), is er voor al wie werkt aan een veiliger en aangenamer fietsklimaat, van politie tot beleidsmakers, studenten en leden van mobiliteitsorganisaties.
Meer informatie over het fietscongres vind je hier.

​Gemiddeld 3/4 van het energieverbruik van de Vlaamse gezinnen gaat naar warmte. 85% van die warmtevraag wordt vandaag nog ingevuld door fossiele brandstoffen. Deze 2 cijfers maken meteen duidelijk dat de lokale duurzame warmtetransitie een dringende zaak is.
Eén manier om die transitie in gang te zetten is door een lokaal warmteplan op te maken, gekoppeld aan de renovatiestrategie die focust op de beperking van de warmtevraag in gebouwen. Zo’n lokaal warmteplan zet aan de hand van een visie, een warmtezoneringsplan en een concreet actieplan de krijtlijnen uit voor fossielvrij verwarmen en koelen.
Maar hoe begin je aan zo’n warmteplan? Om daarbij te helpen ontwikkelde het Vlaams Energie- en Klimaatagentschap (VEKA) samen met de VVSG de Warmtegids. Hierin stellen ze steden en gemeenten een stappenplan ter beschikking voor de opmaak van een lokaal warmteplan, geven ze een overzicht van mogelijke partners en financieringskanalen, leveren ze (technische) achtergrondkennis over alle mogelijke warmteoplossingen en bieden ze een heleboel antwoorden op veel voorkomende vragen en hindernissen.
De warmtegids van VEKA en VVSG vind je hier en meer informatie over het thema warmte hier.

​Moestuinieren in mijn tuin gaat uit van het volgende principe: mensen met een tuin waar ze niks mee doen, kunnen hem verhuren aan buurtgenoten die er dan een moestuin kunnen in aanleggen en soms zelfs die huur betalen met verse groenten. Dat is slim want steeds meer mensen willen gezonder leven en lokaal voedsel eten maar moestuintjes huren is vaak niet zo gemakkelijk. En zo begon in Engeland ‘Allotme’ dat werd opgezet door Corrie Rounding die de tuin van haar buurman huurde, waarna ze samen besloten om dit ook voor andere mensen aan te bieden waardoor intussen honderden mensen hun tuin verhuren aan moestuinierende buurtgenoten.
In Nederland kan dat intussen ook via het platform ‘Mijn Tuin, Jouw Tuin’ dat 5 jaar geleden ontstond vanuit een vraag van een 80-jarige man uit Barneveld, vertelt initiatiefnemer Edwin Gorissen. Hij wilde zijn tuin op orde houden, maar kon dat niet meer alleen. Ook had hij behoefte aan contact. Edwin stelde de man voor om anderen uit te nodigen om te komen tuinieren. Zo kon hij zijn grond, zijn kennis van tuinieren en zijn koffie delen en duurzame contacten opbouwen. Bovendien kan dit soort initiatieven ook bijdragen aan verbindingen in de wijk, gezonde voeding en het tegengaan van de verstening van tuinen. Doorgaans gaan de deelnemers samen aan de slag om een moestuin aan te leggen. In iedere tuin lopen mensen met meer of minder ervaring. Een tuincoach van de stichting kijkt mee zodat er altijd een aanspreekpunt is en iemand die verstand heeft van moestuinieren. Eten uit de moestuin dat over is, gaat naar de Voedselbank of naar een ander goed doel.
Je vindt hier alle informatie over ‘Allotme’ en hier het platform van de stichting ‘Mijn Tuin, Jouw Tuin’

​Kinderen vormen 26 procent van alle personen die geen eigen dak boven het hoofd hebben. In Charleroi alleen al hebben zo’n 200 kinderen geen eigen dak boven het hoofd. In Namen zijn het er 272, en in Zuid-West-Vlaanderen 479. Dit blijkt uit een nieuwe telling door de universiteiten KU Leuven en UCLouvain, met steun van de Koning Boudewijnstichting. Ook is een derde van alle getelde dak- of thuislozen vrouw. ‘De tellingen doorbreken het stereotype beeld van een alleenstaande man met verslavingsproblematiek’, zeggen de onderzoekers. Ook beantwoorden niet alle mensen aan het traditionele beeld van de dakloze die de nacht op straat doorbrengt. Het gaat ook om mensen die overnachten in tenten, kraakpanden of garageboxen, of die onderdak vinden in opvangcentra.
De resultaten bevestigen de bevindingen van tellingen die een jaar eerder, in 2020, werden uitgevoerd in Aarlen, Luik, Gent en de provincie Limburg. De nieuwe tellingen vonden plaats in 2021 in Zuid-West-Vlaanderen, de eerstelijnszone BraVio en de steden Namen en Charleroi.
Je vindt hier het globale rapport over de situatie van dak- en thuisloosheid in de verschillende locaties en hier de handleiding gehanteerd door de lokale besturen om deze tellingen te realiseren. Een lokaal rapport en een infofiche met de gegevens voor Zuid-West-Vlaanderen vind je hier en voor de eerstelijnszone BraVio hier.

​Het Departement Omgeving lanceert 2 nieuwe subsidieoproepen rond verharding en groenblauwe inrichting van de bebouwde omgeving.
De oproep Groen-blauwe Parels betreft een subsidie bedoeld voor projecten die als doelstelling hebben ontharding en groen-blauwe inrichting van de bebouwde omgeving te realiseren. Met groen-blauwe inrichting wordt gedoeld op waterpartijen, planten, struiken en bomen met aandacht voor biodiversiteit, inheemse of streekeigen en bestuivers vriendelijke beplanting en een doordachte aanpak voor het beheer ervan. Ook moet er veel aandacht gaan naar watercaptatie en -infiltratie die bij voorkeur via natuurgebaseerde oplossingen wordt gerealiseerd. De deelnemers moeten ook bekijken of ze de nieuwe natuur die ze gaan aanleggen kunnen verbinden met reeds bestaande natuur rond het terrein. Waar mogelijk moeten groen-blauwe verbindingen worden nagestreefd in het project.
De oproep groenblauwe dooradering is op zoek naar projecten die op een structurele manier een antwoord bieden op de water- en droogteproblematiek in de bebouwde ruimte. Steden en gemeenten die een aanvraag indienen voor quick-win projecten, maken kans op een subsidie en ondersteuning voor de uitvoering ervan. Zo wil het Departement Omgeving grote én kleine steden en gemeenten in Vlaanderen warm maken om ruimtelijke projecten uit te voeren die verder gaan dan de reguliere aanpak om te ontharden en zich aan te passen aan de klimaatverandering.
Je vindt hier alle informatie over de oproep Groen-blauwe Parels en hier over de oproep Groen-blauwe dooradering. Op maandag 2 mei organiseren ze een online infosessie over de calls Groen-blauwe Parels en Groen-blauwe dooradering. Je vindt hier alle informatie over de infosessie en de inschrijvingsmodule.