Nieuwsbrief 151

​​De stad Sint-Niklaas pakt uit met de Lang-Zult-U-Wonen-scan. Deze scan wil 50-plussers aanzetten om tijdig stil te staan bij hoe ze zo lang mogelijk comfortabel en zelfstandig thuis kunnen wonen. Na de covidpandemie en de verplichte quarantaine zijn heel wat mensen gaan nadenken over hun huis, hun thuis. Vele mensen drukken de stille hoop uit om 'voor altijd' in hun vertrouwde omgeving te kunnen blijven. Of hun woning hiervoor geschikt is, is maar de vraag.

Met de Lang Zult U Wonen-scan kan je zelf je eigen woning scannen om te zien hoe 'levensloopbestendig' je woning is. Na het invullen van een eenvoudige online vragenlijst krijg je een volledig gepersonaliseerd rapport met praktische tips en aanbevelingen. Met dit persoonlijk rapport kan je aan de slag om hulp, informatie rond subsidies of extra advies in te winnen om langer zelfstandig te wonen. De stad zal de woonscan ook koppelen aan een begeleidingstraject met informatie over renovatiepremies en sociale dienstverlening. De scan is volledig gratis.

De woonscan komt er door een samenwerking tussen pilootstad Sint-Niklaas en strategiebureau Bureau50. Andere steden en gemeenten zullen op termijn volgen. Meer informatie over de woonscan vind je hier en de eigenlijke scan hier.  

​Op donderdag 13 oktober 2022 organiseerde VVSG de Klimaatdag waar de deelnemers aan de hand van een informatief en interactief programma bestaande uit inspirerende keynotes, infosessies, workshops en werkbezoeken werden ondergedompeld in een ‘Klimaat-bad’ met onderwerpen als energie, adaptatie, wonen en ruimtegebruik en duurzame mobiliteit.

Voor wie er niet bij kon zijn of alles nog eens rustig wil bestuderen zijn de 28 presentaties van die dag nu thematisch gegroepeerd online beschikbaar. Onderaan de pagina vind je ook een overzicht van welke presentaties je in welk thema terugvindt.

Je vindt hier de presentaties en het schema.

​De publieke en beleidsmatige interesse voor het thema geluidsklimaat nam toe nadat in de eerste lockdown in 2020 de stilte van de stad ervaren werd als een kwaliteit en de behoefte aan plekken waar bewoners zich kunnen terugtrekken, of er de drukte op een aangename manier kunnen beleven zich manifesteerde.

Het innovatietraject luwte- en geluidsplanning dat Antwerpen opstartte, wil via een lerend netwerk ontwerpers en planners inzichten over het thema verschaffen. Zij ontdekken er welke maatregelen bijdragen aan een gezond geluidsklimaat en kunnen die kennis meenemen naar volgende projecten. Een belangrijk doel van het traject is om door een goed ontwerp de problemen van geluidsoverlast in de toekomst te vermijden maar ook om geluid te zien als een bijdrage aan de kwaliteit van het leven in de stad door bijvoorbeeld ruimte te geven aan muziek, aan spelende kinderen, aan ruisend groen en kwetterende vogels. Belangrijk om te vermelden is dat luwte- en geluidsplanning niet een extra en zoveelste laag of advies in een ontwerpplan hoeft te zijn. Door een kleine twist te geven aan plannen waarin groen, water, ontharding en biodiversiteit worden uitgewerkt, kan je betekenisvol met geluid in een omgeving of op een plek bezig zijn.

Meer informatie over het innovatietraject en de vijf Antwerpse pilootprojecten vind je hier.

Met het Vlaams stadsvernieuwingsbeleid is de voorbije 20 jaar een mooi parcours afgelegd met de realisatie van heel wat aantrekkelijke en innovatieve woon-, werk- en leefomgevingen. Dit is vooral de verdienste van de steden zelf, maar de stadsvernieuwingsaanpak heeft daar zeker toe bijgedragen. Op 30 juni 2021 lanceerde Vlaams minister Somers een opdracht waarmee hij wilde komen tot een nieuwe herijkte visie op stads- en stedelijke vernieuwing voor de komende jaren. Dat is nodig omdat we in een snel veranderende en evoluerende samenleving leven, we nieuwe dynamieken zien ontstaan door technologische ontwikkelingen, vernieuwende inzichten en noden (vb. op vlak van wonen, werken, kwaliteitsvolle openbare ruimte, samenleven, …) en onverwachte omstandigheden zoals de corona- en Oekraïnecrisis.

Het Hannah Arendt Instituut voerde deze opdracht uit en net als twintig jaar geleden gebeurde dat in een dialoog tussen academische en stedelijke professionals, Vlaamse beleidsmakers en experts en vertegenwoordigers van de steden. Het eindrapport van het visietraject rond stadsvernieuwing & stedelijkheid is intussen beschikbaar en biedt een uitgebreid overzicht van de belangrijkste sleutelopgaven en de toekomstige werven voor stedelijkheid en stadsvernieuwing en de doorvertaling hiervan in een vernieuwde, toekomstgerichte en gedeelde visie, inclusief het nodige instrumentarium om dit in praktijk te vertalen.

Je vindt hier het eindrapport ‘Stadsvernieuwing voor stedelijkheid - Samen bouwen aan de plekken van de toekomst’. ​

​Met het Gemeente zonder gemeentehuis – dossier ‘Fundament proactieve dienstverlening’ zet de stad Gent met drie zorgvuldig gekozen cases in op de automatische toekenning van verlaagde tarieven aan personen uit kansengroepen zonder dat zij hiervoor bewijsstukken moeten aanleveren. De beoogde doelgroepen lopen nu vaak om velerlei redenen die kortingen waarop ze recht hebben mis. Rechthebbenden hebben bijvoorbeeld geen weet van het bestaan van het voordeel, noch of ze ervoor in aanmerking komen. Ook de aanvraag van het voordeel en de voorlegging van bewijslast en attesten zijn drempels die met deze projecten verdwijnen.

Gent koos als use cases voor drie verschillende dienstverleningen in drie verschillende aanvraagcontexten voor kwetsbare doelgroepen, namelijk de Uitpas aan kansentarief, korting op de facturen voor stedelijk onderwijs en kinderopvang, en sociale maatregelen in de lage-emissiezone (LEZ). De meerwaarde is ook groot voor andere lokale besturen die nu zelf eenvoudiger data over hun burgers kunnen aftoetsen aan de verhoogde tegemoetkoming, het leefloon en het gezamenlijk belastbaar inkomen, dankzij de uitbreiding van de regelset binnen de generieke bouwsteen Automatisch Advies van Digitaal Vlaanderen.

Je vindt hier de informatiefiche over het GzG-dossier ‘Fundament proactieve dienstverlening’. Wie meer inzicht wil krijgen op doelen, doelgroepen, impact en deliverables van het project vindt die hier. Wie liever kijkt en luistert, vindt hier een interview met projectleiders Sarah Spiessens en Isabelle Van de Reviere. Wie meer wil weten over de verdere plannen van de stad Gent met proactieve dienstverlening vindt hier meer informatie.

​Van 31 mei tot 2 juni 2023 organiseert de Vlaamse Vereniging voor Ruimte & Planning (VRP) een driedaagse studiereis naar Londen, waarin je ondergedompeld wordt in de grootstedelijke ontwikkelingen die de voorbije 30 jaar onze steden domineerden. Thema’s die aan bod komen zijn de invloed van grootkapitaal op vastgoedontwikkelingen en stadsplanning, hoe bewoners, middenveld en stedelijke actoren de diversiteit in wijken trachten te bewaren,…. Je wordt tijdens de studiereis op sleeptouw genomen door Ann Verhetsel en Stijn Oosterlynck, waarbij Ann toont hoe financieel gedreven dynamieken de stad vorm geven en Stijn belicht hoe deze ontwikkelingen druk zetten op de aanwezigheid van diverse groepen bewoners. Je vindt hier het programma, alle praktische informatie en de inschrijvingsmodule.

‘Ruimte voor logistiek‘ is een nieuwe publicatie van VRP in samenwerking met het Departement Mobiliteit en Openbare Werken. Het inhoudelijke werd vormgegeven aan de hand van enkele verkennende gesprekken tussen enkele experten en diverse stakeholders die mekaar treffen binnen mobiliteit, economie en ruimte.

In de publicatie komen de ruimtelijke dimensies van de transitie naar duurzame logistiek aan bod, wordt ingezoomd op hoe de Vlaamse overheid en haar partners via ruimtelijk, economisch en mobiliteitsbeleid mee de omslag kunnen maken naar een economie met minder impact op haar omgeving. Daarbij wordt een geïntegreerde aanpak op het vlak van economie, mobiliteit en omgevingsbeleid verkend.

In de publicatie wordt ingegaan op drie hoofdassen voor ruimtelijk logistiek beleid in Vlaanderen: internationale logistieke knopen en corridors, bedrijventerreinmanagement en locatiebeleid en stedelijke logistiek. Ook wordt nagedacht en ingegaan op enkele bestuurlijke organisatorische opgaves. VRP ziet deze publicatie als opstart naar een verder dialoog en actie op het terrein.

Je vindt de publicatie hier. ​

​In opdracht van de Federale Overheidsdienst Mobiliteit en Vervoer becijferde het VIAS Institute, op basis van de meest recente statistieken en wetenschappelijke studies, de impact van fietsen op de economie, de volksgezondheid en het klimaat. Heel concreet werd berekend hoeveel het fietsbeleid in België - meer specifiek het inzetten op het realiseren van een modal shift - oplevert in termen van het aantal vermeden vroegtijdige overlijdens en de vermeden koolstofuitstoot. Dat levert opvallende cijfers op: het fietsverkeer in ons land voorkomt jaarlijks 1.294 voortijdige overlijdens, de fietssector levert werk aan 5.175 mensen en spaart de uitstoot van 137.717 ton CO2 uit. Het totaal van de bespaarde sociale kosten loopt op tot 8,44 miljard euro.

Meer informatie over de impactstudie vind je hier en het volledige rapport hier.

In het licht van de klimaattransitie beseffen we nog maar pas hoe belangrijk de impact van bouwen is op de uitstoot van broeikasgassen, maar ook wat de eindigheid van grondstoffen betekent voor de bouwpraktijk. Behoud en hergebruik van bestaand patrimonium winnen hierdoor enorm aan belang. Ze vormen voor ontwerpers boeiende en veelzijdige uitdagingen, die door de energetische opgave ook complexer worden. Dat de omgang met bestaande gebouwen telkens een evenwichtsoefening is, blijkt uit vier renovatieprojecten die voortkwamen uit de selectieprocedure van de Open Oproep of deel uitmaakten van een adviesdossier van de Vlaamse Bouwmeester.

Is er een herbestemming nodig of wordt de huidige functie op de locatie beter bestendigd? Wordt de grijze energie maximaal behouden of is er nood aan ontharding en groen? Is het bestaande compact en energiezuinig genoeg, of kan het nieuwe het oude energetisch opwaarderen? Bij beschermd en niet-beschermd erfgoed blijft het noodzakelijk diverse aspecten af te wegen en zo te komen tot een integrale en inventieve omgang met erfgoed.

Lees hier het artikel in A+297. Hierna vind je wat meer informatie over de projecten die in het artikel aan bod komen: Fierensblokken, Campus Cadix, Stuivenbergsite en De Woeker. ​