Nieuwsbrief 154

​Elk jaar brengt de Vlaamse Vereniging voor Bestuur en Beleid met de Life-time Achievement Award een tribuut aan iemand die zijn of haar professioneel leven gewijd heeft aan de overheid, aan het algemeen belang, pro bono publico. Op 31 januari werd hij uitgereikt aan Linda Boudry omdat ze als toegewijde ambtenaar mee het verschil heeft gemaakt om het stedenbeleid in Vlaanderen vorm te geven. Na eerst projectleider ‘Thuisindestad’ te zijn geweest binnen de Vlaamse overheid werd ze in 2008 de directeur van het nieuwe Kenniscentrum Vlaamse Steden. Daar werkte ze aan het samenspel en de capaciteit van de centrumsteden zelf. Op die manier was zij er mee voor verantwoordelijk dat de Vlaamse steden stappen hebben kunnen zetten de afgelopen jaren. De passie van mevrouw Boudry voor haar beleidsdomein en haar jarenlange inzet voor de publieke sector waren de belangrijkste redenen om haar de carrièreprijs 2022 toe te kennen. Je vindt hier de laudatio uitgesproken door prof. Joris Voets (UGent), het dankwoord van Linda Boudry zelf en een filmpje met felicitaties. Ook het kunstwerk dat ze mocht ontvangen, is daar te zien.

​Stad Brugge wenst een strategische visie rond circulaire stad, circulaire stadsontwikkeling en circulair ondernemen op te maken, afgestemd op bovenlokale ontwikkelingen en in nauwe samenwerking met verscheidene interne betrokkenen en externe stedelijke stakeholders uit de maatschappelijke vijfhoek. Eerst werden de voordelen voor de stad van de transitie naar een circulaire samenleving in kaart gebracht. Vervolgens werden kansrijke lokale waardeketens onderzocht. Drie prioritaire waardeketens kwamen naar voren: bouw, voeding en organische reststromen, en consumptiegoederen (waaronder meubelen, textiel, elektrische apparatuur en fietsen). Daarnaast werkten ze rond drie horizontale hefbomen die de circulaire transitie in Brugge kunnen helpen versnellen, namelijk lokaal bestuur & beleid, bewustwording & kennisopbouw en logistiek & infrastructuur. Om het actieplan te ontwikkelen, brachten ze lokale stakeholders samen uit verschillende maatschappelijke hoeken samen: stedelijke, provinciale en gewestelijke beleidsmakers, (sociale) ondernemers, middenveldorganisaties en burgercollectieven en onderzoekers. Voortbouwend op de meer dan 112 voorgestelde (kleine en grotere) acties, werden in nauw overleg met stakeholders en de stad, tien projecten geselecteerd om prioritair op in te zetten. Het volledige eindrapport vind je hier.

​De Europese Unie, nationale en regionale regeringen hebben sterke lokale energiegerelateerde openbare diensten nodig om de klimaattransitie te stimuleren en realiseren. Het koolstofarm maken van steden vereist de betrokkenheid van veel verschillende belanghebbenden en raakt aan verschillende sectoren. Het koolstofarm maken van de gebouwde omgeving is daarbinnen een belangrijke opgave. In Nederland is een onderzoek uitgevoerd om in te schatten hoeveel extra personeel hiervoor zal nodig zijn tussen 2022 en 2030. De resultaten waren duidelijk: er is een verdubbeling in tewerkstelling nodig, zelfs een verdrievoudiging in bepaalde kleine steden. Uit het onderzoek blijkt dat 214.000 nieuwe lokale jobs nodig zijn voor de decarbonisatie van het gebouwenbestand in de EU. De te vervullen functies zijn divers: energieanalisten, projectmanagers, stedenbouwkundigen, ingenieurs, experts in burger- en stakeholderbetrokkenheid, energieadviseurs, communicatiemedewerkers, experts op het gebied van openbare gebouwen, experts op het gebied van sociale huisvesting... Lokale besturen hebben echter moeite om het personeel te vinden dat ze nodig hebben vanwege verschillende hindernissen: beperkte werkingsbudgetten, strikte regels voor de schulden van lokale overheden, de noodzaak om de aantrekkelijkheid van de werkgelegenheid; enz. De menselijke capaciteit in lokale overheden lijkt het knelpunt te worden van de transitie van het gebouwenbestand. Wat zijn de sleutels om vooruitgang te boeken bij het werven van meer lokaal personeel? Je vindt hier de website met alle informatie en dankzij Joost Venken (stad Genk) en Ben den Haese (Kenniscentrum Vlaamse Steden) kan je hier de Nederlandse vertaling van het onderzoek lezen.

​1+1, in de Hasseltse deelgemeente Kuringen is dat vier. In plaats van de verouderde bibliotheek en kinderopvang afzonderlijk in een nieuw jasje te steken, wordt het gerenoveerde gebouw in de toekomst slim gedeeld. Naast de boeken krijgen ook de basisschool, kinderopvang én het kunstonderwijs er een plekje. Een totaalproject, dat zo tegemoetkomt aan alle noden van de jonge Kuringenaren. Concreet wordt de huidige bib gestript en gerenoveerd tot een moderne nieuwbouw en krijgt de gelijkvloerse verdieping een uitbreiding met veel lichtinval voor de kinderopvang. Het huidige gebouw van de kinderopvang verdwijnt. De basisschool krijgt dan weer twee bijkomende klaslokalen in het hoofdgebouw. Het ontwerp houdt maximaal rekening met een zo efficiënt mogelijk gebruik. De kinderopvang grenst bijvoorbeeld aan de refter van de school waardoor deze ruimte polyvalent kan worden ingezet. En de kleuterschool kan gebruikmaken van de slaapklas in de nieuwe kinderopvang. Het gebouwconcept zal er bovendien voor zorgen dat de school makkelijk lokalen kan delen met de andere partners. Op de bovenverdieping van de huidige bibliotheek komt een polyvalente ruimte en vergaderzalen die gebruikt kunnen worden door alle gebruikers van het gebouw. De oplevering voor het project is gepland in september 2024. Meer informatie over het project vind je hier en een visuele voorstelling van het project hier.

Twee jaar na de start van het Steunpunt Wonen 2021-2025 worden de resultaten van het onderzoekswerk van de twee voorbije jaar gedeeld op de studiedag ‘Wonen onderzocht in 2021-2022’. Eerder dan één thema in de diepte uit te spitten, kiest het steunpunt deze keer voor korte presentaties over een brede waaier van studies. De bedoeling is daarbij kernachtig toe te lichten wat de onderzoeksvragen waren, hoe het onderzoek is uitgewerkt en wat de voornaamste bevindingen en beleidsaanbevelingen zijn. De studiedag gaat door op 27 maart 2023, vanaf 9 uur in het Herman Teirlinckgebouw van de Vlaamse overheid, in Brussel. Deelname is gratis maar inschrijven is verplicht. Meer informatie en het volledige programma vind je hier. Inschrijven kan hier. ​

Hoe zorg je als lokaal bestuur dat je informatie tot bij alle burgers komt? Is je informatiefolder toegankelijk en begrijpelijk? Hoe krijg je jongeren in de wijk mee? Inclusieve communicatie is geen toverantwoord op deze vragen maar wel een basisbouwsteen of beter gezegd, een basishouding, in de zoektocht naar het bereiken van burgers uit de verschillende lagen van de bevolking. Het belang van communicatie met werkelijk iedereen werd tijdens de coronacrisis erg duidelijk. Vele besturen zetten de voorbije jaren dan ook in op heldere en transparante communicatie. Een nieuwe brochure van de VVSG bundelt de belangrijkste tips en reikt praktijkvoorbeelden, achtergrondinformatie, handige websites en apps aan. Je vindt hier wat achtergrondinformatie en hier de brochure. ​

​Dat we 't stadhuis niet kunnen verkopen, daarover bestaat geen discussie en dat je vastgoed slim kan inzetten om een betere stad of gemeente te maken, daar is iedereen van overtuigd. Dit essay belicht de strategische keuzes die een overheid kan maken bij haar vastgoedbeleid op langere termijn, want budget om al onze gebouwen toekomstbestendig te maken is er niet. In dit essay wordt een warm pleidooi gehouden voor het beter in kaart brengen van wat in de lokale vastgoedportefeuille zit en dat te koppelen aan noden die vandaag leven. Wat hebben we en wat willen we? Welk vastgoed kunnen we inzetten en welk niet? We zitten ook met onaangepast en verouderd patrimonium, soms op slecht gelegen plekken. Wat zijn dan de opties? Wanneer is verkopen een optie en onder welke voorwaarden? Wat willen we dan in ruil? Het Team stadsbouwmeester Gent deed een poging om deze complexe puzzel te leggen aan de hand van 15 stellingen. De vraag – aanbod benadering wordt uitgewerkt in de eerste vijf stellingen, in de stellingen 6 tot 9 worden bouwstenen aangereikt voor een bredere vastgoedstrategie op drie sporen. In stellingen 10, 11 en 12 komen de mogelijkheden van slim ‘aankopen’ en nog slimmer ‘verkopen’ aan bod. In de laatste 3 wordt gezocht naar een instrumentarium om een vastgoedstrategie ten volle te laten werken op de markt in functie van de stedelijke doelstellingen. Je vindt het essay hier.

​Brussel is als superdiverse stad een boeiend labo voor de stedelijke praktijk. Weliswaar blijft samenleven en werken in superdiversiteit ook hier een permanente opdracht voor overheden, organisaties en burgers. Wie een migratieachtergrond heeft, heeft het niet altijd makkelijk om zijn weg te vinden, sociaal en economisch. De VGC werkte een beleidsplan uit dat streeft naar een ‘meer gedeelde stad’. Met dit beleidsplan Samenleven 2022-2025 ‘van herkomst naar toekomst’ kiest ze ervoor om op zoveel mogelijk levensdomeinen de herkomstkloof tegen te gaan en zo haar schouders te zetten onder een meer inclusieve stad. Met het beleidsplan werkt de VGC mee aan de uitvoering van het Vlaams beleid met betrekking tot integratie in Brussel, maar legt ze ook eigen accenten om een antwoord te bieden op de grootstedelijke uitdagingen en bestuurlijke context. Je vindt het nieuwe plan Samenleven hier.

​Het Vlaamse stedenbeleid stimuleert de steden in hun ontwikkeling tot duurzame steden. De stad is de motor van de samenleving, een plaats waar innovatieve oplossingen worden gevonden voor maatschappelijke uitdagingen. Om deze reden organiseert het Vlaamse stedenbeleid enkele thematische infosessies. Een eerste thematische infosessie had als thema ‘Citizen science voor lokale besturen’. Tijdens deze sessie werd, samen met Scivil, ingezoomd op burgerwetenschap waarbij de betekenis hiervan voor lokale besturen verder werd verklaard. Hierbij werden het draaiboek ‘citizen science voor lokale besturen’ en het ‘Beste koop’-model, beiden ontwikkeld in het kader van het Smart Flanders programma, nog eens extra in de kijker gezet. Verder werden ook aan de hand van twee praktijkvoorbeelden - met Mechelen en Roeselare in de hoofdrol - ervaringen gedeeld. Je vindt hier alle presentaties van de eerste thematische sessie, toekomstige infosessies zullen hier raadpleegbaar zijn.